Welsh Medieval Law: The Laws of Howell the Good (1909)
by Hywel ap Cadell, translated by Arthur Wade Wade-Evans
Index to Welsh Text
Hywel ap Cadell2556808Welsh Medieval Law: The Laws of Howell the Good — Index to Welsh Text1909Arthur Wade Wade-Evans

INDEX TO WELSH TEXT


[ ] Square brackets indicate MS. W; a. = adjective; adv. = adverb; c. = common; comp. = comparative; f. = feminine; m. = masculine; n. = numeral; pl. = plural; prep. = preposition or prepositional; s. = substantive; v. = verb.


A.



a, v. See mynet.
abat, sm. 40, 58, [60], 88, [114]. abadeu, pl. 1 , 121.
abo, s. 127.
abreid, adv. 125.
ach, sf. 3, [9], 39, 51, [62], 87, [109, 110]; — ac etrif, 51, 53–4; [—— eturyt, 136]; —— etuyryt, 48. achoed kenedyl, 38.
achaws, sm. 52, 81, [92], 119, 121, 125–6,[135]. See petwar. achwysson, pl. 120.
achenawc, s. 131. See ychenawc, yghenawc. achenogyon, pl. 3.
achuppo, v. 17.
[achwanegu, v. 136].
achweccau, v. 53.
adar, pl. See ederyn.
adaw, v. 30, 88, [97, 103–4; adawet, 95; adawho, 8, 92, 108].
[adef, a. 135]; adefedic, 88.
adef, v. 41, [74], 86, [137]; adefho, 37, [63], 86–7; [adeuir, 137]; adefynt, 40; edeu, 89.
adeil, s. 48.
adeilat, 127.
[adeilho, v. 61].
adeilwr maestir, 117.
adein, s. [77], 79.
adnabot, v. 24.
adneu, s. 118.
aeduet, a. [93], 117–8.
aeduetrwyd, s. [96].
aelawt, s. 42. aelodeu, pl. 42, 68, [78], 80, [112]; — gradeu kenedyl, 38–9; — penkenedyl, 43.
[aelwyt, sf. 135].
aet, aeth, v. See mynet.
[avallen, s. — per; — sur, 104].
[auon, s. 105, 107, 138]. See prifauon.
afu, s. 35–6.
auwyn, s. See gwastrawt.
affeith, s. See naw.
aghen, s. 50, 85, [138].
aghenoctit, s. 131, [133, 138].
agheu, s. 90, [91].
agheuawl, a. 25.
agho, v. 46.
aghyfarch, s. 118.
aghyfieithus, 130.
aghyfreithawl, a. 89.
aghynefin, a. 84.
agoret, 48, [102].
agori, v. 34, 58, [60–1].
allawr, s. 87, [101], 129, [138, 143]. See seith.
allt, yn, 68, [73].
alltut, s. 46, [62], 88, [111], 126; — aghyfieithus, 130; — brenhin, 44–5; — breyr, 44–5; — tayawc, 45. [alldut, 64]. See heb.

alltuded, s. 51.
[alltudes, sf. 94.]
[allwed, s. — ygneitaeth, 112. allwedeu, pl. 63].
allweith, s. 72, [73–4].
[amaerwyawc, a. 111].
amaerwyeu, pl. 131.
amaeth, s. 3, 58, [60, 107].
amaetho, v. 3.
amdiffyn, v. 47, 120.
amdiffynwr, s. 47, 120, 125.
[amen, 142].
[amheu, v. 116]; amheuedic, 122; amheuir, 34.
amhinogyon tir, 54, [136].
[amobyr, s. 92] . See amwabyr.
amot, s. 41, 89, 131, [133, 138]; — a tyrr ar dedyf, 89; — kyfreithawl, 53.
amotwr, s. 41. amotwyr, pl. 89.
ampriodawr, s. 49.
amrant, sf. 43.
amryualyon [78], 80.
amrysson, s. 41, 47, 49, [54, 136, 141].
amser, sm. 30, 56, 117, 120. See llys.
[amwabyr, s. 135]. See amobyr.
amws, s. 66, [67–8]; ammws, 64. See brenhin.
amyscar, s. 25–6.
[anadyl, s. 93].
anaf, s. 69. anafus, a. 45.
anafwys, v. [66], 67.
ancwyn, s. 4, [10, 12], 18–19, 22.
aneueil, sm. [64], 80, [116], 124, [140]; — kyfreithawl, 16. [aniueil, 78, 137, 139]. aniueileit, pl. 130.
aneired, s. 29, [114].
anuod, 53, [92, 112], 118, 126–7.
anhyys, a. 82, [113].
anhebcor, s. 124. See trydydyn.
anho, v. 3.
[annel, s. 60].
anostec, s. 26.
anrec, s. 6, 17.
anrecca, v. 17.
anreith, s. [13], 15, 20, 22, 24, 28–30, 32, [111], 121. See brenhin; kyfreith; ran; trayan.
anreitha, v. 18; anreither, 18.
anudon, s. [109], 119; kyhoedawc, 120.
anyan, s. 130; anyanawl, a. 54, 130.
anyuet, s. [112], 118.
[ap, sm. 11].
ar, s. 28, 117. See kyfar.
aradwy, 48, [107].
aradyr, s. 51, 58, [60, 107–8, 141].
aran vys, 3. See aryant (a).
arbenhic, a. [14], 50, [61–2, 104; — y moch, 76]. arbenhigyon, pl. 43. See teir; tri.
[arbet, v. 99].
arch, s. 25.
archenat, s. 27.
archescyb, pl. 1.
archet, v. [101]; archo, 22.
ardelw, sm. 88.
[ardrychauael, s. 77]. ardrychafel, 79. [ardyrchauel, 77].
ardwrn, s. 56.
ardwyaw, v. 37.
[ardwyt, 136].
[ardystu, v. 13]; artystu, 27.
[argae, sm. 135].
arganuot, v. 30; arganffo, 70.
arglwyd, sm. 55, 86, 88, [92–4, 99, 115], 117, 130, [135, 139, 141; — adef, 135]; — kaeth, 46; — ki, 82; — kyffredin, 117; [— deu eirawc, 139]; — deu wr, 40; — Dinefwr, 3; — Dyuet, 121; — dyn, 125; — gwir, 125; — gwr, 126, 132; — gwreic kaeth, 46; — Iessu Grist, 36, [142]; — tayawc, 51, 57–8, [59]; — tir, 55.

   [aghen —, 138]; bradwr —, 132, [134]; brat —, 52; [colledeu —, 137; guassanaethwr —, 100; hwch —, 76]; llud —, 58, [60], 87. arglwydi, pl. 88.
See canhat; deu; gwr; llw; mab.
Argoel, s. 3–4.
[argyfreu, s. 93].
arhawl, s. 51.
arhos, v. 49, [61, 95, 141]; arhoet, 36.
arllost, s. 125.
[arllwysset, v. 104].
artho, v. 55, 58, [60].
artystu, v. See ardystu.
arwyd, s. 78, [80].
aryaneit, 22.
aryant, s. 3, 15, [105, 114], 131; — breinhawl, 4, 6, [8]; — guastrodyon, [14], 21; — tal, 83; — y dayret, 15; — y gwestuaeu, [13], 27. See kyfreith; dec; deunaw; dwy; naw; pedeir; petwar; ran, tri; vn; whe; whech.
aryant, a. [97], 123, 131, [134], See aran vys; gwyalen.
aryf, sf. 82, [115. arueu, pl. 111; — eglwyssic, 108].
ascwrn, s. 68; — is creuan, 25; — vch creuan, 25; — y dynien, 32. See asgwrn.
asgelleit, sf. 81.
[asgwrn moruil, 106]. See ascwrn.
[asseu, a. 11].
[atal, v. 96]. See attal.
atuerer, v. 72, [73], 79; [atuerher, 77; atuerir, 137].
athro, sm. 88. athrawon, pl. 1.
[atlam, s. 92].
atlo, s. 68.
[attal, v. 97]. See atal.
atteb, s. 18–19, 48, [115], 117, 122, [141]. See hawl.
atteb, v. 20, [in], 138; atteppo, 128.
attwc, v. 51.
[attwyn, v. 92].
awch, s. 31.
[awdurdawt, s. 116].
[awel, s. 142].
awssen, s. — y brenhin, [14], 15, 17, 27, 29; — y mach, 85.
Awst, s. [65–6], 67, 69–72, [73, 75, 77], 79, 81, [141].
[awyd, s. 142].

B.



baed, sm. 28, [78], 80, 83; — kenuein, [76, 78], 80, 130, [140].
bagyl, s. 1, 48.
[ballegrwyt, s. 107 . See rwyt.
ban, sm. 3, [106].
banadyl, s. 130.
[bangor, s. 102].
bar, s. 11.
bara, s. 56–7; — gwenith, 56.
bard, sm. 16, 33, 58, [59]; — gorwlat, 33. [beird, pl. 94].
bard teulu, 2, 5, [9, 12], 22–3, 34.
[bardoni, s. 59].
bardoniaeth, s. 58.
barn, sf. 15, 41, 48–9, 53, [115], 117, [138].

barnu, v. 16, 47, [116], 125, [142]; barn, 15, 17; barner, 48–9; barnet, 16; barnher, 48–9; barnho, 19; barnont, 47; barnwys, 41; barnwyt, 41.
bawt, sf. 42, 57, [65].
[bayol, sf. 106–7].
bed, sm. 87, [137–8].
beich, s. 52; — kefyn, 82, [99]. See datanhud.
[beichawc,95]; beichawg, 129–30.
beichogi, v. 128–9, [141]; beichocco, 46; beichoges,46.
beleu, s. [98], 131.
benffic, s. 68, 118; [benfic, 108]. See kyfreith.
benffygyaw, v. go, [91; benfygyaw, 92; benffyo, 103].
benneit, s. 32.
benyw, 69, [78], 79–80.
beunyd, 17, [64].
billo, s. 30.
[billwc, s. 106].
bisweil, s. See cledyf; maer.
bitheiat, s. 35, 130.
bitosseb, 16, 18, 20–1, 24–6; [bitwosseb, 11–13],
blaen, s. 49, 82, 84.
blawt, s. 56, 71, 90, [91, 94], 131.
Blegywryt, 1.
bleid, s. [78], 80, 127.
blew, s. 43, 68. blewyn, 43, 45, [65].
bligyaw, v. 35.
blin, a. 22.
blonec, s. 33.
blwyd, sf. [76]. See dwy; teir; vgein.
blwydyn, sf. 2, [10, 12], 18, 27–8, 33, 56–7, [59, 62], 69, 71–2, [74, 76–7], 80, [99]. See blwyn; eil; magu; oet; tryded; vn dyd.
[blwyn (= blwydyn), 108].
blyned, sf. [77], 80. See dwy; pym; seith; teir.
bod, s. 41, 45, 53, 117, 125.
[bon, s. 105].
bonhed, s. 81.
bonhedic, s. — breinhawl, 4; — canhwynawl, 44; — gwlat, 32. [a. 136].
bonllost, s. 132, [135].
bonwyn, 45, [65].
bore, sm. 32, 35–6, [64], 69, [93], 124, 128, [135].
boreuwyt, s. 32.
bradwr, sm. — arglwyd, 132, [134].
bragawt, s. [14], 15, 25, 29, 31, 56. See kerwyn.
brat, s. — arglwyd, 52.
brath, v. 82.
brawdwr, sm. 41, 47 [116, 138, 142]. brawtwyr, pl. 15–16, 47.
brawt (judgment), s. 15, 48, 53, 124, 126. [brodyeu, pl. 142].
brawt (friar), sm. 88.
brawt (brother), sm. 38, 50, 52, [93, 139]; — brenhin, 3; [— hynaf, 135]; — hynhaf, 49, 50; — (ieuhaf), 50; — lladedic, 38; — llofrud, 38; — mam (=ewythyr), 39; — tat (=ewythyr), 38. See ran. brodyr, pl. 49, 50, 52, 127; — dyn lladedic, 37; — llofrud, 38; broder, 127.
breich, s. 6, [7], 23.
breinhawl, a. 4, 6, [8], 35, 128; breinhyawl, 4, 35; breinyawl, 35.
breint, sm. 45–6, 48, 53–4, 90, [91], 128; — amws, [65], 67; — anyanawl, 54; — arglwyd Dinefwr, 3; — brawt hynhaf, 49; — ki, [77], 80; — gwr, 90, [91]; — gwyr y llys, 15; — gwystyl, 88; — hwch, [77], 80; — llys, [14], 16–17, 27, 36; — merch gwr ryd, 23; — merchet (six superior officers), 8; —— y pymthec, 23; — milgi, [65], 67; — modrydaf, 81, [141; — morwyn, 137; — offrwm, 114]; — penkenedyl, 45, [65, 139; — perchennawc odyn, 103]; — pymthec (officers), [9], 23; — swyd, 45, 54, [65]; — swydeu, 15; — tat, 45, [65] ; — tir, 54–5. See vn.

brenhin, sm. 2–4, 6, [7, 10–14], 15–34, 44, 46–9, 51, 53–8, [59–60, 63–4, 97–9, 104, 110–11, 114, 116], 123–6, 128, 131, [134, 138]. alltut —, 44–5; amws —, 6, [8], 21; anhebcor —, 124; anrec —, 6, 17; anreith —, [10, 14], 15, 21, [111, 114]; brawt —, 3; [bryccan —, 105]; cadeir —, 3; caeth —, 125; capaneu —, 21; karw —, 35–6; cled —, 4, 29; [coet, 110]; corn —, 85; — buelyn —, 131; kostawc —, 34; crwyn —, 19; cwn —, 19; cwynossawc —, [99], 125; kyfrwyeu —, 24; kylleic —, 35; cynllyfaneu —, 19; kynydyon —, 36; cyrn —, [14], 19; dadleu —, 29, 30; [degwm —, 12]; diawt —, 3; diffeith —, 27, [65], 67; dillat —, 22, 131; dirwy —, 123; dylyet —, 28; ennill —, 2; eurgrawn —, [60], 124; [ewyllis —, 110]; [fioleu —, 14]; [fford —, 104]; fforest —, 36, 131; galanas —, 3, 4, 6. [8]; gellgi —, 34–5; gwassanaeth —, 5; [guassanaethwr —, 99, 116]; gwely —, 5, 22; gwisc —, [11], 18; gwreic —, 2, [111, 134]; gwyd —, 2, 29; gwyrda —, 3, 47, 49; hebawc —, 124; hyd —, 35–6, 127; iat —, 3; llaw —, [14], 15–17; lle —, 18; lleidyr —, [65], 67, 124; lles —, 19; llu —, 20; mab —, 3, [11]; march —, 16, 24; meirch —, 20; merch —, 89, [111]; milgi —, 34; nawd —, 2, [13], 125; neges —, 30; nei —, 3, [11]; neuad —, 28; [odyn biben —, 102]; odynty —, [10], 57, [59; offrwm —, 11, 12]; panel —, 24; pleit —, 50; prifford —, 55; pynuarch —, 65; reit —, 131; rwyt —, 123; swydogyon —, 2; [telyn —, 105]; teulu —, 20; teuluwr —, 43; traet —, 5, [7], 26; treul —, 57, [59]; trugared —, 30, 123; wyneb —, 3; yscubawr —, [10], 82, [102], 140; [ystauell —, 10, 116].
See awssen; canhat; Kymry; gwestua; gwlat; gwr; gwyr; sarhaet; tayawc; tir; tri buhyn.
brenhines, sf. 2, 3, 6, [7, 11, 12], 16, 19, 21, 23, 27, 34, 57. dillat —, 27; gwassanaeth —, 5; [guenigawl —, 135]; gwisc —, 27; llaw —, 3; nawd —, 3, 4, [13; offrwm —, 12]; sarhaet —, 3; swydogyon —, 2.
See distein; effeirat; gwastrawt.
[brenhinyaeth, s. 116].

brethyn, sm. 2, 45, [105].
breuan, s. 30, 46, [94, 105. breuaneu, pl. 95].
breyr, sm. 34–6, 54, [102–3, 106], 123; — disswyd, 44; — teyrn, 22. See alltut; galanas; gwr; mab; merch; sarhaet; tayawc; teuluwr; tref.
[bric, s. 105].
briduw, s. 85.
broch, sm. [77], 80, 130.
brodoryon, s. 50.
brwydyr, s. 126.
brwynha, v. 5.
bry, 42, 49, 129.
[bryccan, s. 94, 105–6].
bryn. See helyc.
bu, sf. See can; deu; deudec; dwy; naw; pedeir; teir; tri; vgein; whe.
bual, s. 17.
buarth, s. 40, [62], 83.
buch, sf. 15, 35, 69–72, 80; — ac vgeint aryant, 42; — uawr, 118; — hesp, 71.
[budei, s. 107].
buelyn, 131.
Buellt, 1.
bugeil, s. 41.
bugeilgi, s. 34, [138].
bugeilyaeth, s. 41.
buhyn, sm. See tri.
[buwch, sf. 14, 74, 77–8, 98, 116].
bwch, sm. [77], 80.
bwell, s. 45, 57, [106, 108]; — awch lydan, 31; — gynnut, 50. bweill, pl. 30.
bwlch, 30.
bwn, s. 17.
bwrw, v. 49; [byrhyer, 137]; byryet, 36; byryo, 46.
[bwyall, sf. 59, 94; — enillec, 105; — gynut, 94, 106, 108; — lydan, 94, 106]. See llaw.
[bwyell, s. 106].
bwyllwrw, s. 40.
bwystuil, s. 36, [113].
bwyta, v. 26; bwytaho, 29.
by, 17. See py.
[bychanet, s. 96].
bydaf, s. 81.
bydar, s. 130.
byrryat, sm. 25.
bys, s. 42, 45, [65]; — bychan, 84.
byssic, 56.
byt (world), s. 130, [139, 142].
byw, 49, 51, 72, [74], 87, 129, [138, 140]; — a marw, 29.
bywawl, a. 86.

C.



[caboluaen, s. 106].
kadarn, 124, 127, [139].
kadarnhau, v. 1, 47, [136; kadarnha,92; kadarnhaet, 101].
kadeir, s. (bard), 17, 33. See brenhin.
kadeirawc, a. 117. See ygnat.
Kadell, 1.
kadno, s. [78], 80, [113], 131, [133].
kadw, s. — kyfreith or moch, 83; ——— deueit, 83, 84.
kadw, v. 6, [7, 14], 15, 27, 35, 52, 54–5, [63–4], 89, [112, 116], 124, [137]; — kyn
koll, 124; katwet, 35–6; katwadwy, 116; ceidw, [14], 15, 22, 24, [99].
kaeriwrch, sm. [77], 80.
kaeth, s. 46, [94, 111, 116], 117, 125; [— dyn arall, 116]; — telediw, 45; a. 45–6. See guenidawl; heb.

kaffel, v. 2, 16, 20, [61], 117, 126–8, 132, [133]; kafas, 50, 53; kaffan, 2; kaffant, 21, 49, 57, [59, 62], 87; kaffei, 132 [133]; kaffer, 18, 30, 44, 53, 84, [110, 112, 114, 116], 118, 123; kaffo, 6, [7], 15, 33, 81, 84, 87, [108, 113], 117–18, 128, 132, [134; kaffont, 75]; kahat, 124, 128; keffir, 35, 52–3, [60], 79, 83–4, [104, 109, 113], 123, 126, 131, [138; keffych, 112; keif, 11, 13]; keiff, 2, [10–14], 15–22, 24–33, 44, 46, 48, 50–2, 57–8, [59–62], 69, [76], 81–2, 86–7, 90, [91, 93, 95, 98–9, 103, 107–10, 113–14], 123, [139].
[kagell, sf. 101].
kagen, s. 81. See keig.
[kala, s. 92].
kalan, s. [— Awst, 65]; — Gayaf, 30, 67, 72, [74–5, 102], 118; — Ionawr, [76], (87); — Mawrth, 30; — Mei, 20, 28, [65–6], 67, 69–72, [73], 81, 123; — Racuyr, 19, 35, [65–6], 67, 69–72, [73]; —Whefrawr, [65], 67, 69–72, [73].
kallawued, 35.
kallawr, s. 31, 50, [108].
callon, s. 18, 35; calon, 124.
kam (wrong), s. 4, [10,14], 15, [93, 113], 127; [y —, 101, 142; yg —, 138].
kam (step), s. See naw; pump.
camlwrw, sm. 26, 35, [65], 67, 79, 87; — ki, 82; — kynydyon, 19; — gwastrodyon, 21; [— llys a llan, 113–14]. camlyryeu, pl. 28. See trayan; tri buhyn.
[camwedawc, 139].
camwerescyn, sm. 53.
can, n.a. — mu, 2. See canhwr.
canawon, pl. 82.
canhastyr, 127.
canhat, s. 52, 89, [141]; — abat, 88; — arglwyd, 46, 51, 57–8, [59]; — arglwydi, 88; — athro, 88; — brenhin, 6, [7], 51, 128; [— kenedyl, 62, 92]; — Duw, 36; — gof llys, 31; — gwr, 90, [91]; — mach, 85; — penkerd, 33; — perchenawc tir, 61–2, 107; — perchennawc march, 69; — tat, 88; — ygnat llys, 16. See canhyat.
canhatta, v. 88; canhadant, 51.
canhebrwg, v. 4–6.
canhwr. See deu; llw; try.
canhwyll, sf. 5, [7], 26, [116].
canhwylleu, pl. 132, [133].
canhwyllyd, sm. 2, 5, [7], 23.
canhwynawl, a. 44.
[canhyat, s. 59, 61–2]. See canhat.
canhymdeith, v. 37; canhymdaant, 2.
canllaw, s. 130, [142].
cantref, sm. 2, 85, [100, 115], 122, [141]. See deunaw; petwar; raceistedyat.
kanu, sm. 22, 34.
kanu, v. 33, [78], 79; — efferen, 81, 117; — y pater, 130, [142]; kan, 22; kanet, 20, 22, 33.
capan, s. 30; — glaw, 24. capaneu, pl. 21.
kapel, s. 57, [59].
[caplan, sm. 9].
car, s. 44, 52, 126, 132, [133, 139–40]. carant, pl. 54, [139]. Cf. karr.
karcharer, v. 32.
karcharwr, s. 31–2. [carcharoryon, pl. 111].
[cardawt, s. 64].

[carlwg, s. 98]; carlwnc, 131.
karr, s. 68; [car yr ychen, 95]. See datanhud.
[carreit, s. 98].
[carteilo, v. 62].
[cam, v. 112; car, 10; carho, 142]; caredic, 47.
karw, s. 35, [77], 79, [98, 139]. See brenhin.
[karwr, s. 140].
caryat, s. — kyfeillon, 124.
cas, 124, [140].
[cassau, v. 112].
kassec, sf. 69, 80, 126; — rewys, 68, [78]; — tom, 68. [kessyc tom, 111],
kastell, s. 32.
kat, s. 22, 126.
kath, sf. 82, 84, 126, 131, [139, 140]. katheu, pl. 30.
kathderic, 82.
[katwadwy, 116]. See kadw.
kawc, s. 25.
kaws s. 57, 90, [91, 95].
kayat, a. 34.
kayu, v. 4; kaywys, 51.
kebystyr, sf. 21. kebystreu, pl. 20.
[keureith, s. 106]. See kyfreith.
kefyn, s. 43, 49, [64], 68. See mab.
kefynderw, s. 38, 52. kefyndyrw, pl. 50, 52. See ran.
cegin, sf. [13], 18, 21, 24, 26, 31–3, 57, [59].
cehyr, j. 17; cehyryn, sm. 127.
ceidw, v. See kadw.
keifyn, s. 38, 53. See ran.
[keig, s. 104]. See kagen.
[keilawc, sm. 77–8]; keilyawc, 79, 84. [keilogeu, pl. 140].
keill, sf. 21. keilleu, pl. 42, [97].
keinhawc, sf. 45, 57–8, [60, 65], 83, 88–9, [99, 109, 138–9, 142]; — a dimei, 122; [— kyflet ae thin, 97]; — paladyr, 109. See dec; deudec; deunaw; dwy; pedeir; teir; vn; whech.
keinhawc cota, [75, 77], 79, [111, 113]. See dwy; pedeir. k. cotta, 34, 79. See dwy; pedeir; teir. [k. cwta, 107].
keinhawc kyfreith, 43, [75–7], 79, 81, 88, [105–7]. See dec; dwy; pedeir; wyth.
keinyon, pl. 31.
[ceip, s. 106].
ceirch, s. 56, 71.
keissaw, v. 39, 40, 81–2, 117; keis, 51.
[keitwat, 63–4; kyfreithawl, 63].
keithiwaw, v. 58, [59].
cel, s. 121.
kelefryt, sm. 118.
kelein, s. [113], 122, [137, 141].
keluydyt, sf. 58, [59].
kelu, v. 40, [137].
[kelwyd, s. 112].
kenedyl, sf. 44, 51–2, 54, [64], 85, [96–7, 100, 109, 110], 121–2, 126, 129, 130, [136–8, 140, 142–3]; — llofrud, 37–9; — mam, 38, 62, 126; — tat, 38; — y lladedic, 38–9. See ach; aelod; canhat; dwy; naw rad; rod.
keneu, s. 34.
kenuein, s. See baed.
cennat, s. 17.
cerd, s. 33–4, 58, [59].
kerdet, v. 6, [7], 32, 40; kertho, 69, 127.
cerdoryon, pl. 3.
kerenhyd, s. 39, [109], 120.
kerwyn, sf. 56; — ved, 6, [7], 25, 56, [98]; — vragawt, 56, [99]; — gwrwf, 56.
[cet, s. 62].

ketymdeith, s. 40–1. ketymdeithon, pl. 41.
cetymdeithas, s. 3, 40.
[keubal, s. 107, 138].
cewilyd, sm. 126.
ki, sm. 35, 80, 82, [137, 139]; — kallawued, 35; — kyndeirawc, 83; — kynefodic, 82. kwn, pl. 19, 20, 36, [77], 80, [135, 140].
kic, s. 36, [64], 68, [76, 78], 80, [95, 97–8, 113], 121; [— dysgyl, 106].
kicuran, s. 131.
kildant, s. 42.
kilyaw, v. 119.
Ciric, 35, 71.
clad, v. 58, [60; clatho, 61; cledir, 61, 63].
claf, s. 6, [7]; a. 83.
clafwr, s. 39.
clafyri, s. 72, [74–5, 93].
[clauyru, v. 75].
clawr, s. 3, 123, [134; pobi, 106].
cled, s. 17, 33. See brenhin.
cledyf, sm. [105, 137]; bisweil, 26, 32.
cleuyt, s. 69, [138].
cleinaw, v. [78], 80.
eleis, s. (edge) 56, 71, [98].
[cleis, s. (bruise) 62].
[cloch, s. 97].
[clochyd, s. 9].
clun, s. 56.
clust, s. 41–2, [66], 68–70.
clwm, s. 3.0.
clybod, v. 41–2, 85; clywher, 5, 90, [92].
cnawt, s. 42.
cnithyo, v. 45, [65].
knyw, s. — hwch, [76], 130.
coc, sm. 2, 5, [7, 13], 23, 26.
koescyn, s. 30.
koesseu, pl. 21.
coet, s. [62, 115], 117, 127, [143]; — a maes, 37, 54, 121. See brenhin; hwch.
koetwr, sm. 45, 117.
kof, s. 120; — dial, 121.
[kouawdyr, s. 116].
koffa, v. 20.
cogeil, s. 51.
colofyn, sf. 4, [11, 14], 15, 19, 21, 29. [colofneu, pl. 10]. See teir.
coll, s. 118, 124; [colledeu, pl. 137].
[kollen, s. 104].
colli, v. 41, [63, 65], 67, 88, [109–12], 124–6; [collant, 96]; colledic, 51, [101, 104]; coller, 26, 88, [137]; collet, 51, [103, 113], 119; collir, [99], 128–9, [140]; collo, 29, 52, [115]; cyll, 52, 83, 87, [92, 100].
cont, sf. 132, [134]; kyfreithawl, 131.
kor, s. 40.
corflan, s. 51.
corff, s. 52–3, [78], 80. See petwar.
corn, s. 5, 20, 70, [78], 80, 89; — bual, 17. — kyrn, pl. 20, 22–3, 43. See brenhin.
corneit, sm. — cwrwf, 22; — med, [11–12], 18–19. See tri.
corun, s. 58, [59], 128.
[corwc, s. 107].
cospi, v. 126.
kostawc, s. 34.
cota, cotta, cwta, a. See keinhawc; eidon.
cowyll, s. [135; — gureic, 93]; — merch brenhin, 89; —— breyr, 90, [91]; —— cyghellawr, 43; —— gof llys, 31; —— maer, 43; — tayawc, 90, [91; — merchet (6 superior officers), 8; —— (15 inferior officers), 9], 23; [— morwyn (newly wed), 93; —— (violated), 92].

crach, s. 130.
[craf, a. 116].
credu, v. 40, [63]; credir, 41; credadwy, 41; [cret, 101].
kreuyd, s. 39.
creir, s. 41, [74], 84, [92, 112], 119. creireu, pl. 129.
creith, sf. 43; — gogyfarch, 42–3; — o gyuarch, [112], 118.
[creu, s. — moch, 105].
creuan, s. 25.
creulonder, s. 128–9.
crewys, v. 41, 129.
Crist. See Iessu.
Cristonogyon, pl. 130, [142].
croc, sf. 41, [64], 121, 130, [142].
croen, s. 24, [64; — beleu, 98]; — buch, 20; [— buwch, 98; — kadno neu lwdyn arall, 113; — carlwg, 98; — karw, 98; — dyuyrgi, 98; — ewic, 98]; — hyd, [12, 14], 17, 36; [— llostlydan, 98]; — march, 68; – ych, 18, 20, [98]. crwyn, pl. [14], 19–21, 26, 131; — gwarthec, [13], 24, (26).
croes, sf. 29, [143].
croesuaen, sm. 55.
croessaneit, s. 21.
crowyn, s. 34, [76].
[crwydraw, v. 64].
cryc. s. — anyanawl, 130.
crycnyd, s. 17.
kryman, s. 46, [94–5, 106].
krymaneu, pl. 30 [94].
[crynu, v. 96].
crys, s. 22, 30, 90, [91], 132, [133].
kuaran, s. 20, kuaraneu, pl. 45.
cuccwy, s. 31, [110].
cud, s. 121.
cudua, sf. 58, [60].
kudyaw, v. 58, [60], 120; kudyo, 6, [7], 82, 125; [kudyet, 105; cuthyo, 60.
[cuhudyat, s. 139].
cussan, s. 127.
cwccwyaw, v. 79; [cwcwyaw, 78].
cwlltyr, s. 50, [94, 106, 108].
cwrwf, s. [14], 15, 22, 25, 29, 31, 56–7.
cwta, a. See keinhawc.
cwyn, s. [78], 80; [yg —, 97].
[cwynaw, v. 96].
[cwynnossawc, s. — brenhin, 99]; cwynossawc, 125.
cwyr, s. 25, 81, [98].
cwys, sf. 55, 58, [60].
cychwedyl, s. 131, [134].
kychwynu, v. 40.
cydrychawl, a. 117.
kyfadef, [64], 123, 132, [134].
kyfanhed, 48, 55, [140].
kyfar, s. [108], 117. See ar.
cyfaruot, v. 132, [133; cyfarffo, 87].
kyfarwr, sm. 117.
kyfarws, s. [10; — gwr ar teulu, 99]; — neithawr, 33.
kyfarwyd, 40, [114].
cyfarwyneb, 4, [12], 19.
cyfdanhed, 82.
kyfed, s. 26, 131.
kyuedwch, s. [11], 17, 28, 31.
kyfeillon, pl. 124.
kyfelin, sf. 30, 45; kyfelinyawc, a. 45.
kyferderw, s. 38, 52. kyferdyrw, pl. 50, 52. See ran.
cyfglust, 82.
cyfiewin, 82.
cyflauan, sf. [110], 122, 125; [— kenedyl, 62. kyflauaneu, pl. 125].

kyflawn, 3.
kyflet, 3, 56, [97]. See lled.
kyfloc, s. 46; — gwr, 45.
cyflodawt, s. 70.
cyfloscwrn, 82.
[kyflychwr, 101].
cyflygat, 82.
kyfnesseiueit, pl. 86.
kyfniuer, 100.
cyfnitherw, sf. 38.
kyfodi, v. 18; [kyuot, 93, 135]; kyfyt, 18.
cyfoet, 89.
cyfoeth, s. 33.
kyfran, 26, 54, [114], 124, 127;
[kyfranawc, 13]; kyfrannawc, 40, 51, 120.
kyfrannu, v. 40, 128; kyfranant, 19.
kyfreith, sf. 39, 48, 51, [63, 74], 82, 84, 89, [100, 110, 112, 116], 117, 122–3, 131, [133, 135; — anreith, 114; — anudon, 109; — aryant, 64; — benfic, 108; — eur, 64]; — gellgi, 34; [— Howel Da, 112; — hwch mawr, 76; – Hywel, 138]; — lledrat, 83; [— magu ulwydyn, 98; — sened, 11]; — tir, 47; — twyll vorwyn, 132, [134]. gan —, 132, [134]; herwyd —, 54; o —, [14], 18, 29, 49, 125, 132, [137]; wrth —, [10, 14], 15, 117; yg —, 16, [112], 117, 120. kyfreitheu, pl. 1, 125; — gwlat, 36; — llys, 1, 36. See kadw; keureith; keinhawc; fford; gwerth; oet; teir; trioed.
kyfreithawl, a. 72, [74, 100], 119–21 124, 129, [142]. See amot; aneueil; keitwat; cont; etiued; etiuedyaeth; gobyr; gwanas; gwerth; gwirawt; gwreic; llafur; notwyd; pump; rantir; ty; tyst.
cyfrifer, v. 35; cyfriffer, 42.
[kyfrinach, sf. 137].
cyfrwyeu, pl. 21, 24.
kyfrwys, a. 34.
kyfuch, 42, 132; kyfuwch, [61], 125, [133].
kyffelyp, 5, 6, [8], 30, 71, [101], 131.
[kyffredin, sm. 134, 140].
kyffroi, v.; kyffroer; kyffroet, 48.
cygein, v. 53, 120, 127.
cyghaws, s. — gwedy brawt, 126.
kyghellawr, sm. 17–18; 27–30, 43, 48, 57, [111, 114], 131.
cyghelloryon, pl. 54.
kyghelloryaeth, s. 27, 29, 56.
kyghor, s. [12], 37.
kyghori, v. 39, 126.
kygwg, s. [14], 15; kygwng, 42.
[kyhoed, 64].
kyhoedawc, a. 46, [109], 120.
kyhyt, 43.
kylch, s. 28, 57, [59].
cyll, v. See colli.
kylleic, s. 35.
[kyllell, s. 105, 137. kyllyll, pl. 99].
kyllello, v. 127.
[kyllidet, v. 115].
kyllidus, 30.
kyllitusson, pl. 4.
cymanua, s. 2.
kymhell, v. 28, 39, 44, 87, [97, 116, 139; kymhello, 138].
kymhibeu, pl. 35.
kymhwt, sm. 1, 31, [100], 119, 122. See deu; teruyn.

[kymhwys, 103].
kymot, s. 52.
[Kymraes, sf. 62].
Kymro, sm. 88; — vam tat, 44.
Kymry, sf. 121. — brenhin, 1.
kymryt, v. 19, 38–9, 49, 69, 86, 88, [93, 96, 108], 128–9, [135]; kymer, [12], 25, 27, 39, 51, 70, 72, [73, 76–7], 81, 89, [94, 103]; kymerant, 38–9, 49, [114]; kymerei, [77], 80; kymeret, [11, 14], 15, 28, 50, 58, [60], 84, [92, 94, 96–7, 109, 112–13], 118–19; [kymerher, 109]; kymerho, [11], 68, [111, 137; kymero, 111]; kymerth, 1.
[cymun, s. 64].
cymydawc, s. 35.
kymynnu, v. 50, 87.
Kynawc. See Llyuyr.
cyndared, sf. [77], 80.
kyndeirawc, a. 83.
[kyneuawt, s. 116].
kynefodic, a. 82.
[kyneu, v. 103]; kynneu, 4; [kyneuho, 103].
[kynflith, 141].
kynhal, v. 3, 29, 51–2, 54; cynhalyo, 50–1, 55, [101]; cynheil, 17, 27.
kynhayaf, s. 28; [— ty, 102].
kynheid, s. 81.
kynhen, s. 47.
kyniget, v. 83.
cynllwst, s. 34.
kynllwyn, s. 46, 52, 120–1, [137].
kynllwynwr, s. 132, [134].
kynllyfaneu, pl. 18–20.
kynnogyn, s. 85, 88–9; [kynogyn, 138].
kynneu, v. See kyneu.
kynnut. See kynut.
kynogyn. See kynnogyn.
[kynoreu, pl. 101].
kynorty, s. 57, [59].
kynted, s. [11, 14], 15.
kyntefin, s. 20.
kynudwr, s. 4.
kynulleitua, sf. 1.
kynullir, v. 57.
kynut, s. 32. See bwell; pwn.
kynwarchadw, s. 47–8; — ar diffeith, 46–8.
[kynwheith, 141].
kynyd, sm. — gellgwn; — milgi, 20. kynydyon, pl. [10, 12, 14], 19–20, 35–6, 57, [59]; — gellgwn; — milgwn, 19.
kyrch, s. 46.
Cyrchell, s. 1.
kyrchu, v. 37; kyrch, 52, 82; kyrcho, 4.
cyrhaetho, v. 2.
cyrrynt, s. 55.
cyscu, v. 4, 5; [cysgu, 135].
kysseccrer, v. 128.
cyssefin, [9, 59], 122; cyssefuin, 58.
kyssegr, 85, 87.
kyssegredic, 39.
[kyssegyr, 101].
kyssvvynaw, v. 123.
cystlwn, s. 130.
kyt, s. 46, [93]. See tir.
cytetiued, s. 52–3. cytetiuedyon, pl. 38–9, 48.
cytleidyr, s. 41.
kytsynhyaw, v. 37.
kyttyo, v. 45, [93], 132; [kytyo, 134]; kyt, [78], 80; [kytya, 94].
kytystyryaw, v. 47.
kyw, s. [77], 79.
kyweir, 16.
[cyweirgorn, s. 105–6].
kyweithas, s. 131.

kywerthyd, s. 3, [114].
kywlat, s. 119.
[kywrein, a. 136.]

CH.



[chwechet, n.a. 62]. See whechet.
chwioryd, pl. 38. See whaer.

D.



da, a. 1, 29, 54, [77], 80, [112], 136.
da, sm. 33, 41, 44, 51–3, [63–4, 76], 86–7, 89, [95, 100, 104, 108–10, 114], 118, 120, 124, [141; — addycker o ryuel, 115]; — adefedic, 88; — bywawl, 86; — dilis, 132; [— dilys, 134]; — marwawl, 86.
dadleu, v. 126.
dadleu wyr, pl. 120.
dadyl, s. 16, 29, 40, 71, 84, 89, 113–14, 119–20; — sarhaet a lledrat, 17; — tir a dayar,
119. dadleu, pl. 5, [96–7, 110, 115], 117, 125, [135–6, 140]; — tir a dayar, 47. See brenhin; gwys; tri.
dauat, s. 75, 83; — hesp, 18.
deueit, pl. 26, [75, 105, 114].
dafyn, s. 129.
dala, v. 17, 29, [64], 84, [104], 118; — llys, 29; dalher, 57, [66], 67, 123; daly, 28; dalyet, 83–4; dalyho, 18, 84; dalyo, 83; deila, [10–11, 14], 15, 84; delit, 123; dyeila, 24.
damdwg, 35, 118, [135].
damwein, s. 18, [116].
damweinha, v. 28.
dangos, v. 15, 19, 27, 47–8, 52; dangosso, 15, [98]; dangosswn, 36; [dengys, 13].
[dant, s. 74–5]. deint, pl. 130.
darfu, v. 1; darffo, 5–6, 47, 123; [darfo, 7].
[darllein, v. 138].
darmerth, 6.
[darmertho, v. 7].
[darymreto, v. 13].
das, s. 49.
datanhud, sm. 48–9, 53; — beich; — karr, 48; — cwbyl, 49; — eredic, 48–9; — tir, 48.
[datganu, v. 116].
datwyrein, s. 87.
dawnbwyt, sm. 56; — gayaf, 56; — haf, 57.
dayar, sf. 3, 30, 58, [60–1, 63], 83, 125. See tir.
dayret, s. 15.
dec, n.a. [— a deugeint aryant, 101]; — a deu vgeint, 42, 70, 72, [73], 131; ———— a dimei a deuparth dimei, 42; [— ar hugein, 104, 106]; —— hugeint, 43, [65], 67, 70, [76, 101–5, 109]; ——— aryant, 42, 71; — a phetvvar ugeint, 111]; — keinhawc, 69, 71; [—— kyfreith, 76]; — llydyn ar hugeint, 83. See deg; llw; oet; pedeir.
[decuet, n.a. — llwdyn, 110].
dechreu, s. 118.
dechreu, v. 22; dechreuher, 47; dechreuho, 5–6, [7]; dechreuir, 47; dechreuo, 6, [7].
dedyf, s. 89, 128. dedueu, pl. 1.
defnyd, sm. 83, 117.
defnydyo, v. 35.
deg, n.a. See dec; llw; oet.

Degeman, 121.
degwm, s. See brenhin.
deheu, 4, [11], 20, 43, 46, 58, [60].
Deheubarth, 1, [113].
deilyat, s. 83, 85.
[deissyuedic, 115].
deissyfyt, 117.
delwat, s. See gwaet.
dera, s. 69, 72, [74].
[derwen, s. 104].
deturyt, s. — gwlat, 47. See gwat.
deu, n.a.m. — ardelw, 88; [— arglwyd, 134, 136]; — canhwr, 37; — kymeint, 39; — kymhwt, 55; — dawnbwyt, 56; — dyn, 41, 85, [115–16]; —— plwyf, 41; [— eidon, 74; — eirawc, 139]; — etiued, 49; — vab, 40; — vanach, 40; — vordwyt, 25; — vyrryat, 25; — ganu, 34; — hanher, 47, [91, 103, 114–15]; — mach, 86; — nawvetdyd, 48, [63]; — parth, [78], 80; [— parthawc, 76]; — tir, 55; [— ty, 103]; — vgein mu, 35; — wr, [96], 119; — wr (arglwyd), 40; — wystyl, 16. See ell; oet; ran.
deudec, n.a. — a deu vgeint, 70, 72, [73]; — keinhawc, 34, 45–6, [65–6], 67–9, 71, 79, 81, [98, 100, 102, 105–7]; — kyfelinyawc, 45; — erw a trychant, 54; — golwyth breinhyawl, 35; — gwestei, 3; — lleyc, 1; — llydyn, 83; — mu, [11], 123–4; — punt, 121; — troetued, 55. [deudeg, — wyr, 99].
[deudyblic, 108]; deudyblyc, 16, 24, 46, 52, [111, 113], 120–1.
deugeint, n.a. See dec; deudec; dwy; llw; wyth.
deulwyn, s. 35.
deunaw, n.a. — cantref Gwyned, 1; — keinhawc, [65], 67, 70–1, [73]; — llathen; — troetued, 54; — vgeint aryant, 37.
deuparth, — byw a marw tayogeu, 29; — (cwyr), 25–6; [— deudeg mu, 11]; — dimei, 42; — guerth, [78], 80; — plant, 90, [91; — pyscawt, 107].
dewis, ar, 81.
dewis, v. 28, 50, 53, 88, 130; dewissei, 29; dewisset, 20, 45, [65], 69; [dewisso, 10]; dewisswyt, 1.
diagho, v. 17; dieinc, [64], 130.
dial, s. 39, [104], 122–3. See kof.
dialho, v. 126.
diarnabot, [74], 84.
diatlam, a. [65], 67, 131, [134].
diawt, sf. 3, 18.
dichawn, 49, [73], 89–90, [91–2, 97], 120–1.
[didim, a. 139].
[didyfner, v. 75].
diebredic, 86.
dieinc, v. See diagho.
dieu, sm. diewed, pl. 88. See naw; pump; tri.
diuach, a. 88, 132, [134]. Cf. dyuach.
diuan, a. 82.
diuetha, v. 41, 117; [diffethaer, 137].
diuwyn, [62, 97, 104, 110, 112], 118, 122–3, 132, [134].
diuwynaw, v. 119.

diffeith, 46, 48; — brenhin, 27, [65], 67.
differ, v. 5, [7], 124, [138]; differho, 69; differir, 85; differo, 69.
[diffodi, v. 103]; diffother, 5, [7].
diffrwyth, a. 70.
[diffyc, 110].
digassed, 120.
digawn, 4, 56, 82.
digyfreith, 33, 130.
dihawl, 48–9.
[dihenydyer, v. 104].
[diheurwyd, s. 142].
dilis, 53–4, [66], 67–8, 119, 132. See dilys; gwlat; lle.
[dilys, 134]. See dilis.
[dilystawt, s. 92, 97].
dillat, s. 22, 25, 30, 87; [— amaerwyawc, amarwyawc, 111]; — gwely, 22, [94]. See brenhin; brenhines.
dillwg, v. 83, 131; dillygho, 84.
dimei, s. 83, 88, [106]. See keinhawc; dec; seith.
dinawet, s. 72, [74]. dinewyt, pl. 29, [114].
Dinefwr, 3–4.
dineu, v. 82.
diobeith, 41.
diodef, v. 58, [59, 93; diodefet, 11].
diofredawc, 37, [97, 101], 121.
diogel, 4, [6, 8], 85.
diohir, a. 87.
diot, v. 1, 58, [60, 62], 127; diotter, 25; diotto, 31, 35, [62].
dir, a. 89.
dirmyccer, v. 22, 24, 27.
dirrwysc, 68.
dirwy, sf. 26, 58, [60, 65], 67, 79,87,124; — brat arglwyd, 52; — brenhin, 123; — ki, 82; — kynllwyn, 46, 52; [— gwreic (violated), 92, 97]; — ledrat, 123; [— llys a llan, 113–4]; — treis, 123]; — ymlad kyfadef, 123. See hanher; trayan.
discwyl, v. 37.
discyn, v. 69; discynho, 17, 24.
disgyfreitha, v. 83.
disgyfrith, 83.
disswyd, 44, 55–6.
distein, sm. 2, 5–6, [8–9, 11–14], 15, 18–21, 24, 27.
distein brenhines, 2, 5, 23, 27.
ditonrwyc, 72, [73].
[ditraghwydder, s. 142].
diw, s. 49. See duw.
[diwall, 63, 103].
diwarnawt, s. See naw; oet.
diwat, s. [63], 89.
diwat, v. 37, [92, 97, 99, 101, 108, 113]; diwadet, 119; [diwatet, 112; diwatter, 109, 143; diwatto, 108; diwedir, 63].
diwc, v. 89.
diwed, s. 118.
diwedir, v. See diwat.
diwedyd, s. 35.
[diweirdeb, s. 96–7].
diwethaf, 5, 39, 71.
diwygant, v. 33; diwygir, 23, 83, 89, [96], 126, 132, [133, 137, 139]; diwygwyt, 87, [138].
[diwyneb, 135].
dodi, v. 1, 29, 40, [77], 80, [110], 124–5, 129; dodes, [75, 81; dodet, 38, 83, [96]; dodir, [66], 67, 71–2, [73; doter, 143; doto, 143]; dotter, 17, 26, 83; dotto, [13], 18, [107], 118.
[dodwi, v. 78]; dotwi, 79.

doeth, a. 130; doethaf, 1.
dof, a. 19.
[douot, s. 105].
dofreth, s. 19, 28, 57.
[dofrethwyr, pl. 98].
[douyr rud, 75]. See dwfyr.
dogyn vanac, 41, [100]. See dygyn.
[dohotrefyn, s. 91]; dootrefyn, 90, [94].
dor, s. 32. [doreu, pl. 101].
dorglwyt, s. 96, 102].
dosparth, v. 136].
dracheuyn, 7; draecheuyn, 96]. See trachefyn.
[draenen, s. 104].
drefa, s. — o geirch, 56.
drwc, s. [78], 80, 83; a. 1, [140]. See dryc.
drws, sm. 23, 35; — kor, 40; — eglwys, [101], 130, [142; — y gagell, 101]. drysseu, pl. 4.
dryc, a. 1, [93], 130, [140]. See drwc.
drychaf a gossot, 45, [65].
[drychauedic, a. 95].
drychafel, sm. [9], 44, 46. drychafaleu, pl. 46. See tri; vn.
drychafel, v. 32.
drychefir, v. 82; drycheif, [66], 67, 70–2, [73], 118, 127; drycheiff, 127. See dyrcheif.
dryssawr neuad, 2, 6, [7, 12], 23–4.
dryssawr ystauell, 2, 6, [8], 23–4.
[dryssoryon, pl. 10].
dulin, s. 30.
dull, s. 40, 47.
duunaw, v. 39–40.
duw, s. [— Awst, 77]; — kalan gwedy efferen, 87; —— Mei, 20; — Pasc bychan, 87; — Sul y Drindawt, 87. See diw.
Duw, s. 1, [13], 34, 36, 41–2, 81, [101, 112, 142].
dwfyr, s. 69. See douyr.
[dwrn, s. 105].
dwy, n.a.f. — a deugeint, [65], 67; — ar hugeint, 71, [73]; — egwyt, 83; — erw, 55; [— eskit, 98]; — ulwyd, [66], 67; [— vlyned, 62]; — uu a deu vgeint aryant, 42; — geill, 21; — geinhawc, 27, [65], 70, 72, [73], 83; [—— cota, 75]; —— cotta, 34; —— kyfreith, [75, 77], 79, [102, 105, 107], 118; [—— gyfreith, 106]; — genedyl, [104], 122, [140]; — gerwyn, 56; — golofyn, 29; — gwys, 55; — lathen, 54; — law, [96–7], 125,132, [133]; — nenforch, 117; — pleit, 117; — ran, [11, 13], 15–16, 18, 20–2, 26, 38; — rantir, 55; — rywhant, 82; — tref, 47, 54–5; — weith, 28, 33; — wraged, [95], 132, [133].
dwyn, v. 5, 22, 33, 41, 47, 54, [63], 68, 85–6, [92, 96–7, 113], 117, 119, 122, 126, 129, [134, 136, 138, 141]; duc, 1, 89; dwc, 16, 24, 51, [61, 63, 96], 129; dyccer, 41, [79], 82–3; [dycker, 63, 97, 115, 134, 142]; dycco, 40–1, 47, 82, 87, [92, 100, 114–15]; dygaf, 129; dygant, 24, 40; dyget, 36, [61], 87, 129; dygir, [63, 93], 129.
dyd, sm. [10], 17–18, 40, [64, 66], 67, 81, 83, [101]; — kat a brwydyr, 126; —— ac ymlad, 22; kyntaf, 122. dydyeu, pl. 48. See eil; banner; lliw; oet; pymhet; pymthecuet; seithuet; trydyd; vn; whechet.

[dyuach, a. 62]. Cf. diuach.
Dyfed, 121.
dyuot, v. 52, [63], 70, [78], 80, [96–7, 108], 127; [da, 141]; daw, [11, 14], 16, 19,27, 31,
38, 44, 47, 50, 52, 56–8, [60, 62], 83, 90, [91, 101–2, 107, 111, 114], 122, [139, 141]; del, 6, [7, 12], 15, 17–18, 21, 24, 30, 32, 82, 84–5, [100, 114], 121, 132, [134; delher, 108]; delhont, 49; [delhwynt, 98]; doant, 35–6, [59]; doei, 29; doent, 19; doet, 72, [74], 84, 87, [96]; doethant, 81.
dyuyrgi, s. [98], 131, [133].
dygwydaw, v. 89; dygwyd, [105, 108, 114], 125; dygwydant, 50, [108]; dygwydet, 117; dygwydho, 68.
dygyn, — goll kenedyl, 122; — wat yn erbyn dogyn vanac, 100. See dogyn.
dylwyf, s. 39.
dyly, v. 4, 16, 18–19, 27, 33, 47, 49–53, 55, 57, [59, 62–4], 70, [74–5], 85, 87–9, [95–7, 104–5, 108–12, 115–16], 117–18, 125, 128, 130–2, [133, 135, 137, 140, 142]; dylyant, 28, 38–9, 51, [111], 121, 126–7; dylyho, [61], 88, [111], 125, [143]; dylyir, 39, 49, 51, [100, 104, 108, 116], 117–18, 120–2, 126, 132, [134, 139]; dylyu, 87, [110], 122.
dylyedawc, s. 53. dylyedogyon, pl. 50; — tir, 47.
[dylyedus, 136].
dylyet, sm. 15, 41, 53–4, [104], 121, [136–7]; — kyghellawr, 29; — penkerd, 33; — swydogyon, 2.
dyn, s. 2–6, [7–9], 16, 25, 27, 29, 31, 36–7, 39–43, 45, 47, 50–2, 54–5, 58, [60–5], 70, [77], 79, 81–2, 84–9, [96, 98–101, 107, 110, 112–13, 115–16], 118, 120, 122–8, 130, 132, [133–143]; — kaeth, 45; [— didim, 139]; — eglwyssic, 39; — plwyf, 41; — ryd, 45. dynyon, pl. 54, 85, 87, [93], 130; [— bonhedic, 136]; — ty, [63], 124. See deu; naw; petwar; pvm; seith; seithuet; tir; tri; vn.
dynien, s. 32.
[dyrcheif, v. 66, 76, 97]. See drychefir.
dyrnawt, s. [112], 118.
dyrnued, s. 56–7, [98].
dyrnuoleu, pl. 45.
dyrwest, s. 1.
dyry, v. See rodi.
dyrys, 54, 121.
[dysc, s. 112].
[dyscu, v. 116]; dysc, 58, [59].
dyscyl, s. 26, [95; dysgyl, 106; — lydan, 107. dysgleu, pl. 95]. See kic.
dywedaf, v. 41; dywedet, 119; dywedir, 41, [100], 125; dywedut, 41; [dywedwyt, 135]; dyweit, 41, [63, 93]; dywespwyt, 49, 123; [dyweter, 143; dyweto, 95, 143]; dywetter, 129; [dywetto, 111].

E.



ebawl, sm. [65], 67, [139]. ebolyon, pl. 21, 24. [eboles, sf. — tom, 139].

ebediw, s. 50, 55, [65], 67; — abadeu, 121; [— kaeth, 111]; — cyghellawr, 43; — kynydyon, 19; — gof llys, 31; [— gwassanaethwr arglwyd, 100; — gwr gorwlat, 99; —— ryd, 99; —— ystauellawc, 100; — gwreic ystauellawc, 100]; — maer, 43; [— penkenedyl, 100]; — swydogyon llys, [8, 9], 23; [— tayawc, 100]; — ygnat llys, 17. ebediweu, pl. 28. See trayan.
ebestyl, pl. 24.
[ebill taradyr, 106].
ebran, s. [11, 13], 16, 18, 20, 22, 56. ebraneu, pl. [10], 21.
Ebrill, s. 71, 130.
edeinyawc, 79.
ederyn, s. [78], 79; — enwawc, 17–18. adar, pl. 5, 17.
edeu, v. See adef.
edrych, v. 69; edrycher, 119.
edyn, sm. 130.
euegyl, s. 48.
euydeit, 22.
effeiradaeth, s. 128.
effeirat, sm. 41, 51, [101], 117, 128, [135]. See offeirat.
effeirat brenhines, 2, 5, [9, 12].
effeirat teulu, 2, 4, [5, 9, 11–12], 21, 27, 124, 126.
efferen, s. 81, 87, 117.
efferennu, v. 51.
eglwys, sf. 5, 48, [101, 114], I31, [135, 143]; — ar tayawc tref, 51, 128; [— ar tir tayawc, 100; ———— tref, 111]. See drws; tir.
eglwyssic, 39, [61, 108].
eguedi, s. [91, 135]; — arbenhig llys, 43; [— gwreic, 92, 100]; — merch brenhin, 89; —— breyr, 89–90, [91]; —— cyghellawr, 43; —— gof llys, 31; —— maer, 43; —— tayawc, 90, [91]; — merchet swydogyon llys, [8–9], 23.
egwyt, sf. 83.
[ehogyn, s. 107].
eidaw, s. 1, 28, 30.
eidiged, s. 132, [133].
eidon, sm. [10, 13], 20–2, 26, 30, 32, 68, 72, [74], 84, [106], 123; — buarth, 83; — kota, 32; [— moel, 74], — taladwy, 34. See naw; tri; whech.
eil, n.a. 37–40, 53–4, 85, [112]; — kanu, 22; — corneit, 19; — kyflodawt, 70; — datanhud, 49; — dyd, 81; [— enllip, 93]; — flwydyn, 28, [62]; — gyflauan, 122; — heit, 81; — llo, 72, [74]; — lloneit, 21; — nessaf, 22, 24; [— trayan, 98]; — wys, 50.
[eillaw, v. 96].
eis, s. 56.
[eisseu kyt, 93].
eissin, s. 31, [110].
eissydyn, sm. 50, [61–2].
eisted, v. 4, [11], 17, 22, 24, 26, 29, 30, 33, [110]; eistedant, 20; eistedet, 29; eistedho, 3, [7]; eistedo, 5.
eithin, s. 45.
el, v. See mynet.
elchwyl, 38, 48, [76, 141].
[eluyd, s. 142].
elin, s. 56.
elor, sf. 131, [137].
elw, s. 71, [110], 124.
ell, — deu, 127; — tri, 126.
ellwg, v. [96, 115], 131; ellygher, 34.
emelltith, s. 1.

emenhyd, s. 25.
emenyn, s. 30, 57, 90, [91, 95].
emyl, s. 56–7, 71, 84, [98].
enkil, 52.
enderiged, pl. 29, [114].
eneint, s. 130.
eneit, s. [76, 78], 80, [111–12], 129, [139, 142]. eneiteu, pl. 130.
eneituadeu, 52, [104].
engiryawl, a. 55.
[enillec, 105].
enillo, 11. 17, 33; enillent, 52.
enllip, sm. [93], 127.
enlliper, v. [93, 100], 122.
enllyn, s. 30, 32, 56.
ennill, s. 2.
ennynu, v. 122, 132, [133]; enynnu, 40; enyn, 26; enynher, 5, [7); enynho, 40; [ennyno, 103].
[enryal, s. 140].
enrydedus, a. 4; enrydedussaf, 3.
enw, sm. 1, [109], 131, [134]. See geir.
enwawc, 17–18.
enwedic, 55, [114].
enwi, v. 129; enwet, 119; enwir, 38.
[eny = yny, 108].
erbyn, v. 6, [7].
erchi, v. 33, [135].
eredic, v. [108], 127.
eredic, 72, [73, 108]. See datanhud.
eruyll, v. 24.
ergyt, sm. 36, [94, 139].
erlit, 4, [116].
erlyn, v. 48.
[erthi, s. 96].
erw, sf. 54, [108]; — gayafar, 28; — gwanhwyn ar, 28; [— yr ych du, 108. erwyd, pl. 136–7]. See deudec; dwy; pedeir; wyth.
eryr, s. 131.
[eskit, sf. 98]. escityeu, pl. 22, 33, 90, [91].
escob, sm. 58, [60, 114], 130.
escyb, pl. 1.
escobty, s. 121.
escor, v. 129, [143].
escyn, v. 69; escynho, 24; eskyno, 17.
[esgubawr, s. 102]. See yscubawr.
estyn. See gobyr.
estynnu, v. 21; estynho, 47.
eturyt, v. 69, 118.
eturyt, etuyryt, etrif. See ach.
etiued, s. 52–3, [61, 78, 95], 126; — gwreic kaeth, 46; — gyfreithawl, 49; — llofrud, 39; — o gorff, 52–3; — priodawr, 49; — y lladedic, 39. etiuedyon, pl. 39, 49, 53.
etiuedu, v. 80.
etiuedyaeth, s. 53–4.
etling, sm. 3–4, 33. See lle.
eur, 3, 16–17, 23, 29, [64, 105, 108, 114], 123, [134]; — breinhawl, 4, [6, 8].
eureit, 22.
eurgrawn, s. 58, [60]. See brenhin.
ewic, sf. 35, [77], 80, [98].
ewiget, pl. 20.
ewin, s. 3, 42, 84.
[ewyllis, s. 139]. See brenhin.
ewythyr, sm. 38.

Ff.



[ffalt, s. 105].
[ffawyden, sf. 104].
ffin, s. 55.

ffiol, sf. 3, [107], 123, [134. ffioleu, pl. 14].
ffoawdyr, s. 30.
ffohont, v. 28.
ffon, s. 84.
[fforch, s. 101–2]. — gyfreith, 121. See brenhin; prifford; teir; whe.
ffordawl, s. 36.
fforest, s. See brenhin.
fforestir, v. 117.
ffroen, s. 130.
ffrwyneu, pl. 21, 27.
ffrwynher, v. 66, [67].
ffrwyth, s. 118.
[ffyd, s. 103],
ffynnant, v. 125.
ffyrlling, s. 83; [ffyrllig, 107].

G.



gadu, v. 16; gadet, 28, 36, 83; gat, [11], 23, 90, [91], 131; gatter, 84, 89, [93; gattet, 102]; gatto, [75–6], 125.
[gauael, sf. 137]; gaud, 85.
gauyr, s. [75, 77], 80, 84. geifyr, pl. 26, [111, 114].
galanas, sf. [8], 38–9, 46, 52, [62, 65, 77], 79, [109, 113, 115–16], 122, 129, [138–9]; — aelawt penkenedyl, 43–4; — alltut, 44–5; — bonhedic canhwynawl, 44; — brenhin, 3–4, 6, [8]; — breyr disswyd, 44; — cyghellawr, 43; — dyn a lather, 37; — etling, 4; — gwr gureigawc, 90, [91; — lleidyr, 104; — mab, 139]; — maer, 43; — maer bisweil, 33; — penkenedyl, 43; — swydogyon llys, [8–9], 23; — tayawc, 44. See guascar; naw; oergwymp; ran; trayan.
galanastra, s. 127.
galw, s. 90, [92].
galw, v. 120, 132, [133]; galwo, 120; gelwir, 54, [74], 84, [100, 108, 110], 119, [136]; gelwit, 1, 120.
gallu, v. [78], 80; gallant, 119, 131, [136]; gallo, 28, 32, 44, 52, [78], 80, 121; gallwys,
[77], 80; geill, 31, 33, 50,58, 88, 90, [92, 97, 100], 117; gellir, 31, 39, 46, [59], 81, [101], 120, [135, 139–40].
garan, s. 131.
Garawys, sm. [11–12], 22, 27.
gard, s. 84.
garw gychwedyl, 131, [134].
gast, sf. 126, 131.
gayaf, sm. 18, 20, 28, 30, 56, 72, [74–5, 102], 118. See dawnbwyt; tri.
gayaf ar, s. 28.
[gayaf ty, s. 101–2].
gefeil, sf. 58, [59], 130.
geilwat, sm. 58, [60].
geir, s. 1, 41, 88, [101]. geireu, pl. 119.
geir y enw, 120.
gelyn, s. 132, [133, 140].
gellgi, s. 34, [64, 137]. gellgwn, pl. 19–20, 36. See brenhin.
geneu, s. 71.
geni, v. 124; ganher, [65], 67, 69, 71.
glan, a. 82.
glaw, s. 24.
[gleiueu, pl. 99].
glin, s. 32.
gloyw, a. [14], 15.
[glynho, v. 97].
gobenyd, s. [10], 17; [— tyle, 94; gobennyd tyle, 106].
gobyr, s. [— alltudes, 94]; — estyn, 50; — gwarchadw, 51, 53; — gwreic, 90, [91–3]; — merch brenhin, 89; —— breyr, 90, [91]; —— cyghellawr, 43; —— gof llys, 31; —— maer, 43; —— tayawc, 90, [91; — merchet maer bisweil, 13]; —— swydogyon llys, [8-9], 23; [— morwyn, 92]. gobreu, pl. [— merchet beird, 94]; —— kynydyon, 19; —— gofein, 31; —— gwyr y vaertref, 33; —— tayogeu, 28.

gobyr (reward), s. [13], 40; — kyfreithawl, 15.
godef, v. 37, 40, 52, 85, [93]; godefho, 51.
godeith, s. 130.
godineb, s. [100], 130.
godiwedir, v. 20; godiwetho, 118. See gordiwes.
godor, sm. 122.
godro, 71.
gof, sm. 31, 58, [59]. gofein, pl. 31.
gof llys, 6, [8], 17, 31.
gofanaeth, s. 58, [59].
gofut, s. 85.
gouwy, v. 6, [7].
gofyn, v. 50, 52–3, 87, [108, 112, 116], 122, 132, [133, 137]; gofynant, 49; [gouyno, 12].
gofyer, v. 31.
goglyt, v. 29.
[gogoned, s. 142].
gogonedus, a. 36.
gogreit, s. 31, [110].
gogyfarch, 42–3, [112], 118.
gogyfoet, 34.
gogyr, s. 90, [92, 106].
gohen, s. 31.
gohiryaw, v. 19.
[gohodet, v. 11].
golchures, sf. 121.
[goleu, s. 100].
[golut, s. 112].
golwg, s. 36.
golwyth, sm. 5–6, [7], 35. golwython, pl. 35; golhwython, pl. 35. See deudec; tri.
gollwg, v. [64], 132, [134]; gollyget, 36, 84; gollygho, 36.
gomed, v. 50.
gorchaw, s. 38. See ran.
gorcheifyn, s. 38. See ran.
gorchyfaerwy, 124.
[gordiwes, v. 108; gordiwether, 100]. See godiwedir.
gorderchu, v. 97].
gordrysseu, pl. 110].
goreureit, a. 108].
goruodawc, s. 117.
goruodogaeth, s. 117.
goruot tref, sf. 54–5.
gorffowys, v. 48–9, 81.
gorhenuam, sf. 39.
gorhengaw, s. 38.
gorhentat, sm. 38–9, 50, 52; [gorhendat, 136].
gori, v. [78], 79.
gormes, sf. 130.
gorsed, sm. 125.
[gorwed, 137].
[gorweidawc, 143].
gorwlat, s. 33, 57, [99], 119, [138]. See gwlat (patria).
gosper, s. 87.
gossot, v. [14], 123; gossodir, 4, 82; gossotto, 6, [7]. See drychaf.
gostec, sf. 5, [7]; — gwr, 23.
gostegwr, sm. 2, 5; gostecwr, 26; [gostegor, 7].
gostwg, v. 72, [74, 76], 127.
grad, sf. 38–9. gradeu, pl. 38–9. See aelodeu; seith.
grawn, s. 82.

gre, s. [111], 123.
grewys, a. 68, [78].
grym, s. 17, 119.
[guadawl, s. 97].
gwadawt, sm. [14], 15.
gwadu, v. 31, 37, 41, 82, 89, 121–3, 129; gwadet, 79, 86, 89; gwatta, 31, 122, 130; gwatter, 31; gwatto, 37, 40, 46, 68, 85–6; gwedir, 85, 120–1, 129.
gwaed gwlat, 131, [134].
gwaelawt, s. 71.
gwaeret, [73], 82; gwaet, 68.
gwaet. See gwaeret.
gwaet, sm. 37, [63, 112], 118, 129–30, [135]; — kyn delwat, 128; — Duw, 42; — dyn, 42, 82.
gwaetlyd, a. 25.
gwahan, s. 40, 54, 57, [59].
gwahan, s. 118; gwahana, 90, [91].
gwahanredawl, a. 38.
gwahard, s. 29, 51; [v. 110].
[guala, sf. 75].
gwalch, s. 79.
gwall, s. 18, [103].
gwallaw, v. 6, [7].
gwallofyeit, pl. 24.
gwallt, s. 45, [65].
gwan, v. 125, 132, [133]; gwanher, 25.
gwanas, sc. 125.
gwanhwyn, s. 20, 28, [75]; — ar, 28.
[gwar, a. 116].
gwarandaw, v. 34, 51, [116], 125, [142–3].
gwarant, s. 119, 124, [141].
gwaratwyd, s. 121.
gwarchadw, s. 51, 53, [63].
gwarchadw, s. 54, [138]; gwarchatto, 82; [gwarchatwo, 140].
gwarchae, s. 85.
gwaredet, v. 28; gweryt, 5, [7].
gwarr, s. 132, [134].
[gwarthaet, s. 11].
gwarthafyl, s. 17.
gwarthal, s. 50, 53.
gwarthec, s. 3–4, [13], 22, 24, 26, 31–3, 46, 123; [— dyuach, 62]; — gwynyon, 3; — maerty, 26, 33, 123; [— mawr, 114]; — trefgord, 72.
[guarthrut, sf. 137; — morwyn, 135].
gwas, s. — kyghellawr, 131, [134]; — (gofllys), 31.
gwas ystauell, 2, 5, [8, 10], 22.
[guascar alanas, 109].
[gwascarawt, 109].
gwascer, v. 84.
gwassanaetb, sm. 5, 17, 52, [142].
gwassanaether, v. 29.
[gwassanaethwr, s. — arglwyd, 100]. gwassanaethwyr, pl. 25, 29, 33, 57; [— bwyt a llyn, 13], See brenhin.
gwastat, a. 82.
gwastrawt, sm. [gwastradyon, pl. 10]. gwastrodyon, pl. [14], 21, 57, [59].
gwastrawt auwyn, 2, 6, [8], 16, 23–4.
gwastrawt auwyn brenhines, 2, 6, [8], 23, 27.
gwat, s. [100], 120; — kyn deturyt, 125.
gwayw, s. 31, [105], 125, 132, [133].
gwdyf, s. 45, [94, 106].
[gwed (manner), s. 97].
gwed (yoke), s. 71–2, [73. gwedeu, pl. 95].
gweda, v. 19; gwetha, 3, 57.
gwedi, s. 1.
gweus, s. 41.
gweilyd, s. 130, [142].

gweir, s. 85.
gweirglawd, sf. 117. gweirglodyeu, pl. 117.
gweith (work), sm. 31.
gweith (time), sf. [12, 74], 124. See dwy; teir; trydyd; vn; whechet.
gweithret, s. 117, 130.
gwelet, v. 37, 40, [63, 100], 124, 127, [135, 140]; gweler, 25; gwelher, 25, 126; gwelo, 36.
gweli, sf. 25, [112], 118; [— tauawt, 138. guelieu, pl. 135.]
gwely, s. 5, [10], 22, [94].
[guelleu, pl. 106].
gwellt, s. 72, [73, 75].
[guenidawl kaeth, 94].
gwenigawl, sf. 46, [135].
gwenith, s. 56, 71, 82.
gwenyn, pl. 81, 131.
gwer, sm. 26, [96–7].
gwercheitwat, s. 53–4.
gwerescyn, s. 53.
[gwerin, s. 113.]
gwerth, s. 16, 40, 53, [64, 99]; — amrant, 43; — amws, [66], 67; — aneueil kyfreithawl, 16; — aniueil a ysser y gic, [78], 80; [— aradwy vn dyd, 107; — aradyr, 107]; — baed kenuein, [78], 80; — bawt, 42; [— beich keuyn, 99]; — buch, 72; [— buwch, 74, 116; — kaeth telediw, 45; — keilleu, 42; [— keinhawc, 142; — kerwyn ued, 98]; — clust, 41–2; — creith, 42–3, [112]; — kyfreith, 35, 46, [76–7], 79–80, 82, 128, 130, [140; — kyfreithawl, 74, 78]; — kygwng, 42; [— kynhayaf ty, 102; — kynoreu, 101–2; — dauat, 75; — dant, 74; — derwen, 104; — deu dyn, 116; — doreu, 101–2; — Duw, 142]; — dyn, 85; — edyn, 131; [— gauyr, 75; — gayaf ty, 101; — gellgi, 137; — gordrysseu, 101–2]; — gwaet Duw, —— dyn, 42; — gweus, 41–2; — gweli agheuawl, 25; — gwestua brenhin, 56; — hebawc, 79, [137; — hirieu, 107]; — llaw, 41–2; — llaw deheu, 58, [60]; [— lleidyr, 103–4]; — llygat, 41–2; — march, 69, [137; — meinkeu, 101–2]; — moch, [77], 79; — nyth, 79; — pedeir keinhawc kyf., 132, [134]; [— pryf, 131; — punt, 99; — rawn, 66]; — rwnsi, [66], 68; — tauawt, 16, 42; [— talueigkeu, 101–2]; — tarw trefgord, [78], 80; — teithi buch, 70; [— ych, 73]; — troet, 41–2; — troet deheu, 58, [60; — trothyweu, 101–2]; — trwyn, 41–2; [— tubyst, 101–2; — tudedyn, 112; — wheugeint, 99]; —— ych, 72, [73–4]; — ystalwyn, [78], 80; [— ystyffyleu, 101–2. See lleidyr; trayan; vn.
gwerthu, v. 132, [134]; gwerth, 57, [59], 70–1, [75; gwerther, 103]; gwerthet, 58, [59]; gwertho, 69–72, [74–6].
gwest, s. 18. See gwestua.
gwestei, s. 3.
gwestua, s. [64]; — brenhin, 54–6; — haf, 56. gwestuaeu, pl. [13], 22, 24–7. See gwest.
gwesti, s. 124.
[gwg, sm. 137].
gwir, s. 41, [61], 89, [115], 117, 125.
gwir, a. 42.

gwirawt, sf. 24, 26; — gyfreithawl, 24–5, 29, 31. gwirodeu, pl. [13], 27.
gwiryon, 122–3.
[gwiryoned, s. 112].
gwisc, sf. [11–12], 18, 33; [— bard teulu, distein, penteulu, 12; — (offeirat), 138]. See brenhines.
gwisgaw, v. 20.
gwiweir, s. 131.
gwlat (patria), sf. 28, 125, 131, [133–4, 139–40]; — brenhin, 57, [59, 116]; — dilis, 2. [gwladoed, pl. 109]. See bonhedic; kyfreitheu; deturyt; gorwlat; gwaed; henaduryeit; pedeir; reith; teruyn; tir; vn.
gwlat (land property), 128.
gwledycho, v. 51.
gwlyb, 121; gwlyp, 54; — a sych, 54, 121.
gwneuthur, v. 1, 17, 20, 30, 39, 45, 57, [59, 64], 89, [96], 117, 122, 124, 132, [133, 135, 137–8]; gwna, 2, 17, 22, 25, 31, [62], 71, 85, [93, 97], 125, [139]; gwnaet, 28, 55, 83, 87, [112]; gwnaeth, 1; gwnaethant, 1; gwnaethpwyt, [77–8], 80; gwnant, [65], 67, 117; [gwnathoed, 110]; gwneir, [14], 21, 51, 83, [113], 131; gwnel, 4, 6, [8, 10, 14], 15, 22, 41, 46, 52, [60, 62–3], 83, 89, [98], 117, 120, 127; gwnelher, 53, 89, [102, 141]; gwnelhont, [78], 80.
[gwniaw, v. 135].
gwr (man), sm. 41, 54, 57, [59, 78], 80, [92–3, 96–8], 127–9; 132, [133–4, 138, 140, 143]; — (arglwyd), 40, 126, 132, [140; — ar teulu, 99]; — (brenhin), 2, 57, [59, 134]; — breyr, 44; — kadarn, 124; [— gorwlat, 99; — gwreigawc, 91, 94]; — gwreigyawc, 90; — o genedyl arall, 122; [— o neb llu, 113]; — ryd, 23, 36, 57, 90, [91, 99, 111], 128; [— ystauellawc, 100; — y ty, 94]. gwyr, pl. 38, 50; — abat, 58, [60]; — brenhin, 58, [60]; — escob, 58, [60]; — rydyon, 4; — vn vreint, 31, [61, 63, 75, 101], 124; — y vaertref, 33; — y llys, 15, 25. See cyfloc; deu; gwyrda; hanher; llw; naw; petwar; ran.
gwr (husband), sm. 41, 89–90, [91–5, 98, 100], 132, [133–5, 137, 141].
gwr (=Duw, God), 41.
[guregys, s. 135].
gwreic (woman), sf. 33, 38, 54, [61, 78], 80, 88, [92–4, 96–7], 121, 126–8, 130, 132, [133–4, 137–8, 140–1]; — kaeth, 46; [— kywrein, 136]; — veichawc, 130; — llwyn a pherth, [61], 129; — wryawc, 90, [91, 100], 132, [133; — ystauellawc, 100]. gwraged, pl. 38, 126. See dwy; llw.
gwreic (wife), sf. 90, [91–5, 98], 126, 128, 132, [134, 137, 141; — brenhin, 2, [111, 134; — (breyr), 111]; — dyn lladedic, 37; — gwr ryd, 9, [91; — gyfreithawl, 94]; — tayawc, 90, [91, 111].
gwreictra, s. 127.
gwreigawc, a. 37; gwreigyawc. See gwr.
gwrhao, v. 33.

gwrhyt, s. 55.
gwrthebet, v. 50; gwrthebir, 51.
gwrthlad, v. 49.
gwrthneu, v. 120.
gwrthrychyeit, pl. 4.
gwrthtyston, pl. 119–20.
gwrthwynepa, v. 15.
gwrthyt, v. 58, [59].
gwrych, s. 32.
[gwrysgen, s. 115].
gwryw, 71, [78], 79–80.
gwyalen, sf. 6, [7], 23, 84; — aryant, 2–3, [97], 123, 131, [134]; — Hywel Da,54.
gwybod, v. 54, 85; gwdant, 126; gwybydant, 47; gwyper, 72, [74; gwyppef, 95]; gwyppo, 16; gwyr, 21.
gwybydyeit, pl. 54, 119–20; [— am tir, 136].
[guyc, s. 116].
[gwyd (fresh soil), s. 62].
gwyd (goose), sf. [77], 79, 84. gwydeu, pl. 30.
gwyd (presence), s. 2, 51, 86, 89, [101, 103, 136]. See brenhin.
[gwyd (timber), s. 61].
[gwydlwdyn, s. 98].
gwyl, sf. — Vihagel, 19, [110]; — Giric, 35, 71; [— Hol Seint, 102; — Ieuan y Moch, 76]; — Padric, 72, [74]. See teir.
gwyl, v. 36.
gwyllt, a. 21, 24, [139].
gwylywr, s. 32.
gwyn, am. 45; gwen, af. 79.
gwynyon, pl. 3.
Gwyned, 1, [113].
[gwynt, s. 102].
gwyr (diagonal), 56, 71, [98].
gwyrda, pl. [13], 125. See brenhin.
[gwyry, a. 92].
gwys, sf. 31, [115], 117, [135; — dadleu, 138]. See dwy; teir.
gwysser, v. 31.
[gwystlaw, v. 108]; gwystler, 16, 27, 50, [108], 118, 125.
gwystloryaeth, s. 126.
gwystyl, sm. 16, 88–9, [108], 118, 126.
gwythwch, sf. [77], 80.
[gylyf, s. 106].
gyrru, v. 126; [gyr, 103].

H.



haf, s. 20, 28. See dawnbwyt; gwestua.
[hafty, s. 102].
hagyr, 68, [111].
halen, s. 21, [95].
hallt, a. 56.
[hanfo, v. 141; hanfwynt, 9]; henuyd, 45; hanffont, 122.
hanher, sm. — kyfreith gellgi, 34; [— dirwy llan, 114]; — dyd, 35–6; — Ebrill, 71, 130; (gwrhyt), 55; — Mawrth, 130; — Mei, 20; — or bragawt, 25, 29, 31; — punt, 47, [66, 98, 102, 111; — ran brawt, 139]; —— gwr, 38; [— Whefrawr, 12. haner, 9, 12]. See deu; punt; ran.
hawl, sf. 5, 47–8, 50–1, [111, 115], 117, 122, [141]; — ac atteb, 125; — ledrat, 85, 124; — treis, 85. holyon, pl. 17, 85.
hawl, v. 127.
hawlwr, s. 47, 85, 87–9, 125.

[haws, comp.a. 63].
heb gaeth heb alltut, 37, 40, 44, 46, [92].
hebawc, sf. 79, [137]. hebogeu, pl. [10], 17–18. See brenhin.
hebogyd, sm. 2, 5, 6, [8, 10], 17–19. hebogydyon, pl. 57, [59].
[hebrwng, v. 7–8]; hebrygir, 4.
hed, ar, 81.
hedwch, s. [115], 120.
heid (barley), s. 71.
[heint, sm. 75–6].
heit (swarm), sf. 81, [141].
hela, s. 34; teir —, 131; [tri —, 133].
hela, v. 18, 20, 36; helyant, 19; helyo, 5.
[heli, s. 95].
[helyc, s. 106–7; — bryn, 106].
henaduryeit gwlat, 47, 51, 54.
[hendat, sm. 136]. See hentat.
[heneuyd, s. 11].
henuam, sf. 39.
henuyd, v. See hanfo.
henhorop, s. 56.
hentat, sm. 38–9, 50, 52.
herwth, s. 35.
hesp, a. 18, 71.
heyrn, pl. 31, 58, [60, 95] — pedoli, 24,
[hirieu, sf. 107].
hirvys, s. [14], 15, 30.
[hoelon, pl. 8]; holyon, 6.
[Hol Seint, 102].
holi, v. 122; holet, 48; holho, 18–20, 48, 50–1, [61]; holir, 53, [99].
[hollawl, 137].
[honher, v. 141].
hossaneu, pl. 22, 33.
hual, s. 83. hualeu, pl. 18.
[hualawc, s. 76].
hwch, sf. 32, 56, [76–8], 80, 83; [— coet, 113; — mawr, 76]; — tref, [77], 80. See knyw; hych.
hwrd, sm. 123–4.
hwydha, v. 68.
hwyedic, 18.
hwyrach, c.a. 53.
hych, s. See hwch; pedeir.
hyd, sm. 35–6, [106]. See brenhin; croen.
hydgyllen, s. 35.
Hydref, s. [14], 17.
hydref, s. 130.
hynaf, 54, 90, [91]; hynhaf, 50. See brawt.
hyt, s. 54.
Hywel Da, 1, 29, 54, [77], 80; [Howel Da, 112].
[hyys, 98]. See yssu.

I.



iach, a. [63], 83.
iachau, v. 118.
[iaen, s. 139].
iar (chine), s. 35.
iar (hen), sf. [77–8], 79, 84.
ieir, pl. 40.
iat, s. 3.
iawn, 16, 19–20, 32, 41, 45, 47, 50–1, 53, [61, 92, 96, 110, 112–13], 117–18, 132, [133, 135, 142].
Iessu Grist, 36, [142].
ieu. See hirieu.
[Ieuan y Moch, 76].
ieuanc, a. 45; ieuhaf, 50, 54, 90, [91].
imp, s. 118.
[Ionawr, s. 76].
[iraw, v. 96].
Ismael, s. 121.
issaf, a. 30.
iwrch, s. [77], 80, 131, [133].

K.



See C.
 

 

Ll.



llad, v. 18, 37, 39, 41, 45, 68, 72, [74, 77–8], 79–80, 82, 85, [110, 113], 120, 122, 125, 132, [133, 137, 139]; lladawd, [61], 72, [74, 137]; lladet, 84; llather, [13], 18, 21, 24, 26, 31–3,37, 39, 44, 85, 90, [91, 98, 115–16], 122, 131, [137]; llatho, 2, [9, 11], 17, 36–7, 82, 84, [104, 110], 131, [140–1]; lledir, 35–6, 83, 122, [140; llodho, 116].
lladedic, 37–9.
llaeth, s. 28, 70–1, 84, 90, [91], 126; [— lestri, 95]. llaetheu, pl. 57.
llafur, s. 53.
llamu, v. [78], 80.
llamysten, sf. 18–19, 79.
llan, s. [13], 46, [113–15], 121, 125, [141]. See nawdwr.
llanw, v. 17.
[llassar, s. 105].
llathen, sf. 54.
llathrut, 23, 43, 89, [92–3, 96].
llathrudaw, v. 126.
llaw, sf. [64], 82, [97], 124; — asseu, [92], 129; — brenhines, 3; [— keitwat, 64]; — cennat, 17; — deheu, 43, 45, 58, [60, 92], 129; — dyn, 41; [— uwyall, 94, 106]; — lleidyr, 132, [134]; — penkynyd, 131; — tat, 40, 49. See brenhin; dwy; seith; teir; vn.
llawdwr, s. 30, 45, [135, 137]; llawdyr, 22. [llodreu, pl. 99].
llawuaeth, s. 129.
llawhethyr, s. 83.
llawr, sm. 82, [94–5, 98].
lle dilis, 4, 22.
lle yn y neuad, 4, [12], 19, 21, 27.
lled, 54; llet, 57, 71. See kyflet.
lledach, s. 44.
[llederw, s. 75.]
lledrat, s. 17, 40, 52, [64], 68, 79, 82–3, 85, 117–18, 120, 124, 127; [— kyfadef, 64. lletrat, 63, 99, 103–4, 137; — liw dyd, 100–1]. See dirwy; naw.
llef, s. 5, [78], 80.
[llefein, v. 138].
lleidyr, s. [103–4, 114], 117, [140]; — kyfadef, 123, 132, [134]; — diobeith, 41; — gwerth, 41, [103]. lladron, pl. 40, 69. See brenhin.
lleilltu, 47.
llenlliein, s. 16.
llestyr, sm. 21, 24, 31, 71. [llestri, pl. 14; — goreureit, 108]. See llaeth; lloneit.
llesteir, v. 32.
[llestreit, s. 95].
[lletuegin, s. 111. lletuegineu, pl. 111].
[lletuet, s. 107].
llety, s. 4, 6, [7, 9–10], 18–19; — march, 24. [lletyeu, pl. 13; — y teulu, 9].
lleyc, s. 1.
[lleyn yr eglwys, meibon, 114].
[llibinwr, s. 140].
lliein, s. 30, 37; wise, 2.
[llif, s. 138].
llin, s. 84.
llinhat, s. 30.
llit, s. 3, 130.
llithaw, v. 35.
[lliw, s. 105; — dyd goleu 100; — pren taryan, 105].
[lliwaw, v. 100].

[lliwat, v. 100–1].
llo, s. 26, 70, 72, [74, 139]; — buch uawr, 118; — venyw, 69; gwryw, 71. lloi, pl. 84.
lloc, s. 118; [llog, — amaeth, 107; — cathreawr, 108; — cwlltyr, swch, ych goreu, &c., 108. llogeu, pl. 107].
[Lloegyr, 113].
lloer, s. 82.
llofrud, s. 37–9, 44.
llofrudyaeth, s. 37, [103, 113].
[llog (hire), s.] See lloc.
[llog (ship), s. 114].
lloneit, s. 21, 31, 57, 71; — llestri, 25, 29, 31.
llosc, s. 39–40, 51.
llosci, v. 39, [104]; lloscer, 40, [103; llysc, 103].
lloscwrn, s. 3, 35, 70, 82, [96. llosgyrneu, pl. 139].
llostlydan, s. [98], 131.
llu, s. 20, [113; — gorwlat, 138].
llud, s. 58, [60], 87.
llud, v. 23, 33, 50–1; lludyo, lluesteu, pl. 57, [59].
[llurugeu, pl. 108].
lluscaw, v. 68.
lluyd, s. 57, [59], 85, [134].
lluydir, v. 57, [59].
llw, s. 40, 51–2, [112]; — arglwyd, [115], 117, [141; — ar y pedweryd, 63; —— pymhet, 63]; ——— seithuet, 85; ——— trydyd, 1, [63, 75]; — canhwr,37; [— kyntaf, 143; — deg wraged a deugeint, 93]; — wyr adeugeint, 37, 40, 46, [92, 97, 103, 113], 120, 129, [142]; — deu canhwr, 37; — diarnabot, [74], 84; — effeirat, 117; — ehunan, 85–6, 89; — gweilyd, 130, [142]; — mam, 129; [— pedeir gwraged ar dec, 93]; — petwar gwyr ar hugeint, 68, [100; — seith wraged, 93]; — trychanhwr, 37; — tyston, 119; — vndyn, 82; [— ygloch heb tauawt, 97]. See tri.
llwdyn, sm. 17–18, 41, [60], 123; — anhyys, 82; llydyn, 83–5 [110, 113], 130. See dec; tri.
llwgyr, s. 68, 84, [102], 118.
llwygus, 69.
llwyn, s. [96], 125, 127; — a pherth, [61–2, 97], 127–9,
[llwyr, 116; — tal guedy llwyr twg, 74].
llydan, a. 31, [107].
[Llyuyr Kynawc, 63].
llygat, s. 35, 41, [66], 68, 70, [75, 115]. llygeit, pl. 34, [139].
llygot, pl. 82.
llygotta, v. 84.
llygredic, 118.
llygru, v. 68, 84, 117–18; llygrant, 118; llygrir, 84; llygrwys, 45, 88.
llyn, s. [10, 13–14], 15, 27, 33, 56, [107].
llyn meirch, 69.
llys (court) sf. 5–6, [7–10, 12–13], 15, 17–18, 25–6, 29–34, 43, 46–8, 86, 125, 130; — a llan, [13], 46, [113, 115], 125, [141]; — kyn amser, 126; — Dinefwr, 3–4; — Pap, 52; [— pressenhawl, 142]. See breint; kyfreitheu; dala; gof; gwr (man); medyc; oet; swydogyon; swydwr; tir; ygnat; yscolheigon.
llys (objection), s. 31, 126.
[llysseu, pl. 116].

llyssu, v. 119–20; llyssa, 119; llysset, [112], 119–120; llyssir, 127; llysso, [113], 119; llysswyt, 119; [llyssyant, 113].
[llyssyant, s. 104].
llythyr, s. [114, 138]; — Pap, 52.

M.



[Mab (Christ), 142].
mab, sm. 40–1, 88–9, 125–6, 128–30, [138–40, 142–3]; — amheuedic, 122; [— arglwyd, 138]; — brawt (=nei), 3, 38; — brenhin, 3, [11]; — breyr, 51; — Kadell, 1; [— keuyn, 96]; — kyntaf, 128; — diwethaf, 128; — effeirat, 128; — hynhaf, 130, [143]; — ieuhaf, 50; — llwyn a pherth, [62], 127; — mach, 88; [— penkenedyl, 100]; — tayawc, 58, [59], 128; — whaer (=nei), 38; — yscolheic, 128. meib, pl. 127; meibon, pl. 136; [— bychein, 140]; — tayawc, 51. See ap; deu; lleyn; ran.
maccwyeit, pl. 3–4.
mach, s. 41, 85–9, [93–4, 115], 117, 125, 132, [133, 138]; — diebredic, 86; — talu, 86. meicheu, pl. 117.
maen, s. [139]; — ffin, 55; — issaf, 30.
maenawr, sf. 55; — or tayawc trefyd, 55.
maer, s. 18, 27–30, 32, 43, 48, 57, [111, 114, 139]. meiri, pl. 54.
maer bisweil, s. [13], 26, 33, [94].
maeroni, s. 56.
maeroniaeth, s. 27–8.
maertref, sf. 33.
maerty, sm. 26, 33, 123.
maes, s. In prep. phrase, 48, [66], 67–9, 84. See coet.
maestir, s. 117.
maeth, s. 51.
[magleu, pl. 105].
[magu, v. 131; — ulwydyn, 98.]
malu, v. 31.
mam, sf. 39, 44, 85, 89–90, [93], 129; — kyw gwyd, [77], 79; — dyn lladedic, 37–8; — llofrud, 38. mameu, pl. — lloi, 84. See kenedyl; llw; parth; ran; tref.
manac, s. 41, [100].
manac gwr, 41; [managwr, — diouredawc, 101].
manach, s. See mynach.
manat, s. 57.
[mangylchawc, 106].
mantell, s. 22, 30, 36, 90, [91, 98], 127.
march, sm. 5, [11–13], 15–18, 21–2, 24–7, 57–8, [59], 68–9, 80, 83, 123, [137; — grewys, 78]; — tom, 68, [74]. meirch, pl. 3, 20–1, 32, 56, 69, [99, 114] See pwn.
marchocco, v. 69, [97].
marchogaeth, s. 37, 121.
marw, 18, 30, 46, 49, 52, [64], 87–8, [95, 99, 108, 113], 125, 132, [133, 136, 140; — tywarchen, 99]. meirw, pl. 84.
marwawl, a. 86.
marwty, s. [64–5], 67, [114]; — tayawc, 28. marwtei, pl. 30.
Mawrth, s. 30, 130.
mechni, s. 86, 88.
mechniaeth, s. 41, 85–7, 89, [138].
med, s. [7, 14], 15, 25, 30–1, 56, [98]. See kerwyn; corneit.

medeginyaetheu, pl. 25.
medgell, sf. 33.
Medi, s. 123.
medi, v. 30.
medu, v. 54; med, 27; medho, 88; medir, 83.
[medyant, s. 116].
medyc, sm. 2, 6, [7, 9], 24, [135]; — llys, 126.
medyd, sm. 2, 6, [7], 23, 25.
[medylyaw, v. 138],
medyr, v. 36.
meddawt, s. 126, 130.
meddw, 126.
[meuyluethyant, sm. 140].
Mehefin, s. 20.
mehin, sm. 30.
Mei, s. [12], 20, 28, 48, [65–6], 67, 69–72, [73], 81, 123, [141].
[meillon, pl. 116].
[mein, s. — melin, 105].
meinc, s. [meinkeu, pl. 101]. See talbeinc.
meint, s. 39, 43, 83, [113], 118.
meithrin, v. 124.
mel, s. 56, 58, [59].
melin, sf. 31, [105].
menegi, v. 37.
menyc, pl. 17.
mer, s. 25.
merch, sf. 23; — arbenhic llys, 43; — brenhin, 89, [111]; — breyr, 89–90, [91, 111]; — cyghellawr, 43; — gwr ryd, 23; — maer, 43; — tayawc, 89–90, [91, 111]. See gobyr.
messur, sm. 31, 71, [98], 121; — ancwyn etling, 4; — gwestua br., — prifford, — tir, 55.
messurer, v. 56, 71; [messurher, 98].
methlir, v. 16.
mid, s. 57; [mit, 107].
Mihagel, 19, [110].
milgi, s. 34, [64], 67. milgwn, pl. 19–20. See brenhin.
mis, sm. [78], 80. See tri.
moch, pl. 28, 58, [59, 76–8], 79–80, [110], 117, 123; — preidin, 32. See arbenhic; kadw; creu; perchennawc.
mod, sm. 29, 34, 85, 123. See tri.
modrwy, s. 16–17, 23, 29.
modrydaf, sf. 81, [141].
[moel, a. 74].
[moes eglwys, 114].
mor, s. 45, [65], 67.
more, s. [66], 68.
mordwyt, sm. 17, 25, 127.
[moruil, s. 106].
morwyn, sf. 33, 41, 90, [92–3, 133]; — aeduet, [93], 132; [— wyry, 92]. See breint; guarthrut; twyll.
morwyn ystauell, 2, 5, [10], 23, 27.
morwyndawt, s. 41, 132, [133].
motued, sf. 71.
mu, s. See bu.
mudaw, v. 81.
murdwrn, s. 46.
mut (mew), s. 18, 79.
mut (mute), s. 39, 128, 130; a. 130.
[mwc, s. 10].
mwn, s. 125.
mwyaf, 32; mwyhaf, 55.
mwyn, 20.
mwynhaet, v. 28, 36.
myn, s. [75], 84. mynneu, pl. 26.
myn (by), 41.
myn (where), 27.
mynach, s. 88; manach, 40.
mynet, v. 39, 45, 47, 57, 85, [102, 108], 120, 124–5, 129, [135]; a, 16, 20, 26, 28, [64], 74, 81, 90, [92, 103], 124; aet, 19, 46, [96], 119; aeth, 117, 119; [eir, 108]; el, 4–5, [7], 15, 23, 28–9, 45–6, 58, [59, 65, 76–7], 79, 81, 83, 86, [94, 96, 104], 129; elher, 5; [elhon, 74]; elhont, [13], 20, 28, 72, 131.

mynnu, v. 52, 89; myn, 29, 36, 48–9, 57, 81, 86, 89 [97, 113]; mynho, 4, [11], 16, 24, 28, 33–4, 48–9, 57–8, [59, 61], 83, [93, 97], 117–20; mynhont, 131.
mynwent, s. [101, 113], 130, [142].
[mynwes, s. 135].
mynwgyl, s. 35. mynygleu,pl. 84.
[mynych, 112].
mynyd, s. See whibonogyl.
mynyglawc, sf. [76–7], 80.
Mynyw, 121.

N.



Nadolyc, s. 2, 19–20, 87.
naw, n.a. — affeith galanas, 37; —— lledrat, 37, 40, 127; —— tan, 37, 39~40; — kam, 35, 70, 130; — diwarnawt, [107], 119; — dyrnued, 56–7, [98]; — eidon, 43; — mu a naw ugein mu, [8], 43–4; ———— ugeint aryant, [8], 43–4; — nieu, 85, [115], 117; — nyn, 40; — rad kenedyl, 38; — tei, 57, [59, 64]; — torth, 56; — ugeint, 25; —— aryant, 37; — wyr, 46. See deu; tri.
nawd, sf. 6, [7–8, 13], 125; — breinhyawl, 4; — caeth, 46, [94; — Duw, 13]; — effeirat teulu, 4; — etling, 4; — fford, 131, [134; — guyrda, 13; — maer bisweil, 94]; — penteulu, 4; — porthawr, 6, [7]; — swydogyon llys, 5–6, [7–8]. See brenhin; brenhines.
nawdwr, s. 6, [8. nawdwyr, pl. — llan, 114].
nawuet, n.a. 37–8, 40, 48, 72, [74].
nawuetdyd, sm. 48–9, [61, 63, 95, 108, 110], 122; — kyn Awst, 81, [141]; —— kalan gayaf, 30; — Mei, 20, 48, 70, [141]; — Racuyr, 19, 48, [140; — Whefrawr, 73, 141]; nawuettyd, 48. See deu; oet; tri.
[nedyf, s. 106].
neges, s. 30. negesseu, pl. 22.
nei, s. 3, [11], 38.
neidyr, s. 129, [143].
neill, [78], 80.
neithawr, s. 33.
neithawrwyr, pl. 132, [133].
nenforch, sf. 117.
[nenpren, s. 101].
neuad, s. 4, [10–14], 15, 18–23, 25–9, 33, 56–7, [59]. See dryssawr; tal.
neut, v. 6, [8].
[newyd, a. 75].
[newyn, s. 64].
nes, a. 39; nessaf, 4–5, 29–30, 42, 52, [64], 85.
nifer, sm. 1–2. [niueroed, pl. 136].
[nithlen, s. 94, 107].
no, 17, 23; noc, 1, 32.
[nodua, s. 113].
[noe, s. 107].
noetho, v. [102], 117.
nos, sf. [10], 17, 36, 40, 83, [99, 116], 124–5, 128; — Nadolyc, 87; — Sadwrn Pasc, 87; —— Sulgwyn, 87.

[notwyd, sf. 136, 138; — kyfreithawl, 135].
nyth, s. gwalch, 79; — hebawc, 79; — llamysten, 18, 79.

O.



[odis, prep. 11].
odyn, s. 46, [61, 103; — biben, 102–3].
odynty, s. [103]. See brenhin.
oen, s. [75], 83. wyn, pl. 26.
[oergwymp galanas, 110].
oes, sf. 89; — Hywel Da, 29. See teir.
[oesuodawc, a. 100].
oet, sm. 72, [74], 85, 89; — kyfreith, 122; — deg diwarnawt arhugeint, 86; ——— adeu vgeint, 86; —— niwarnawt, 86; [— deu nawvetdyd, 141]; — dyd, 86, [110]; — goruodawc, 117; — gwystyl, 88; — mach, 85–6; [— nawuetdyd, 141]; — pump diwarnawt, 86; — pymthec, 86; [— pythewnos, 109]; — tyst ar tyst, 119; — tyston neu warant, 119; [— vn dyd a blwyn, 108; — yrwg llys a llan, 115], oeteu, pl. 86.
ouer, a. 125–6, [143]; — hela, 34; — tlysseu, 16.
[offeirat, sm. 101, 138]. See effeirat.
offrwm, s. 11–12, 114].
ofyn, s. [112], 124.
[ojar, 142].
[olhaf, 115].
olyeit, pl. 35.

P.



[padell, s. — troedawc, 98, 107.]
Padric, 72; [Patric, 74].
[pal, s. 95, 107].
paladyr, s. peleidyr, pl. 131. See keinhawc.
paluawt, sf. 126.
palfre, s. 66, [68].
paluu, v. 127.
pallu, v. 123; palla, 89; pallwys, 123.
pan yw (= pan + yw, that it is = is), 81.
panel, s. 24.
Pap, s. 52.
para, v. 6, [8], 89; paraho, 5; parha, 5.
paradwys, s. 81.
paratoi, v. 85.
[parawt, a. 9, 112].
[parchell, s. 76. perchyll, pl. 76–7].
paret, s. 20, [102].
paret, v. 35, 46.
parth, sm. 4, [78], 80, [96, 134]; — a, 6, [7], 33; — ac at, 6; — mam, [61], 85; — tat, [61], 85; — y lladedic, 38; — yr llwyn, 127. See deu; deuparth.
[parthawc, 76].
Pasc, sm. 2, [11], 87; — bychan, 87.
pascer, v. [66], 67.
pater, s. 130, [142].
[payol, s. 95].
pechawt, s. 81.
pechwys, v. 42.
pedeir, n.a. — ar dec, 70–1, [73]; —— hugeint, [13], 15–17, 33–5, 45–7, [65–6], 67–8, 71, [73], 79, 81, 90, [91, 94, 98, 100, 102–3, 105–7; ——— aryant, 42, 56, [112]; — bu a phetwar ugeint aryant, 43, [113]; — keinhawc, 21, 26, 31–2, [64, 66], 69–70, 81; —— cota, 25, 71, 73; —— cotta, 34, 123; —— kyfreith, 16, 18, 20, 24–5, 35, 58, [60–1], 68–70, 72, [73–4, 76], 82, [101, 104–7], 118, 123, [134, 136]; — erw gayafar, 28; — gerwyn, 56; [— gulat, 113]; — hych mawr, 28; — pedol, 6, [8]; — punt ar hugeint, 89; — rantir, 54–5; — swyd ar hugeint, [13], 128; — taryan, 124; — troetued, 55. [peteir, 113].

pedol, sf. 6, [8, 138]. pedoleu, pl. 24.
pedoli, v. 24; [pedolho, 8]; pedolo, 6.
pedrein, s. 132, [133].
[pedruster, s. 142].
peilleit, s. 56.
peirant, s. 57, [59].
peis, s. 22, 30, 45, [98].
pellach, a. 35; pellaf, 5.
pelleneu, pl. 72, [74].
pen, s. 17; — kath, 82; — crach, 130; — dyn, 25, 45, [65]; — ehunan, 123; — gwarthec, 3; — gwayw, 125; — lin, 32; — teth, 70; [— ygnat llys, 10]; — y mab, 40, 129; in prep. phrase, [12], 30, 33, [61], 67, [76], 126. penneu, pl. 31.
penbaladyr, 1.
penhaf, a. 1.
penkeirdyaeth, s. 33.
penkenedyl, s. 28, 43, 45, [65, 100], 125–6, 129, [139–140]. See aelodeu.
penkerd, sm. 4, 22, 33, [105].
[penkynedlaeth, s. 100],
penkynyd, sm. 2, 4–6, [7–12, 14], 15, 18–19, 21–2, 24, 131, [133, 135, 141].
penelin, s. 30, 84.
penguch, s. 30, [92]; pengwch, 90.
pengwastrawt, sm. 2, 5, [8, 10], 15, 20–1.
penlliein, s. 90, [91, 98].
[penllwyteit, pl. 107].
pennadwr, s. 24.
pennaeth, s. 2. penaetheu, pl. 34.
[penreith, s. 138].
pentan, s. [11], 45; [— uaen, 136].
penteulu, sm. 2, 5–6, [7–12, 14], 15, 19, 21–2, 24. See nawd; sarhaet.
[penyt, s. log].
penyttyo, v. 27; [penytyo, 11–12];
[per, a. 104].
perchen, 1.
perchennawc, s. 53–4, 124; [— aryf, 114; — benffyc, 108]; — buch, 69; — kath, 84; — ki, 82; — kostawc, 35; [— da, 64]; — edeinyawc, 79; [— eidon, 74]; — etiuedyaeth, 53; — gwayw, 125; — iar, 84; — march, 68–9; — modi, [77], 79, 83, 118; — tir, 36, 52, 58, [60–2], 81, [98–9, 105, 107, 113], 131; [— ych, 108]; — yscrybyl, 85, [102], 118. [perchenogyon, pl. 103].
perued, [9, 14], 15, 42, [135; — taradyr, 95, 106].

periglawr, sm. [101], 129.
perth, s. [96]. See llwyn.
perthyn, v. 39; [perthyno, 12, 15]; perthynynt, 2.
peth mawr a bychan, 88.
petrus, 47.
petwar, n.a. — achaws, 124; — cantref a thrugein, 1; — defnyd, 117; — dyn, 85, 124–5; [— guyr ar hugeint, 99–100]; — post corff dyn, 25; — swydawc ar hugeint, 2–3; — ugeint aryant, 42. See dec; pedeir; vn; wyth.
petwared, n.a.f. [62]; — (rantir), 55.
petweryd, n.a.m. 28, 37–40, [101, 112]. See llw.
peunydyawl, 16, 24.
piben, s. See odyn.
pieu, v. 4, [13–14], 15, 18–19, 21–2, 26–31, 33, 44, 46–8, 50, 54, [60, 63–4], 85; [pieiuu, 115]; pieiuyd, 44, [60–1, 64]; pieiffo, 17, 34, 117.
pilin, s. 87.
[pistlon, s. 107].
[pla, sf. 138].
plant, s. [62], 90, [91].
pleit, sf. 50, 53, 117.
plith, 123.
plwyf, s. 41.
plygant, v. 57.
pobi, v. 5, [106; popo, 7].
pont, s. 138; — vn pren, 130, [142].
porua, s. 55.
pori, v. [64], 67, 69, [116].
porth (help), s. 36.
porth (gate), s. 6, [7], 32; — y vynwent, [101], 130, [142].
porthawr, s. 6, [7–8, 10], 24, 26, 32.
porthi, v. 125.
porthordwy, 37.
post, sm. 29, 31. See petwar.
[Powys, 113].
[prawf, s. 138].
preidin, 32.
pren, s. 32, [104–6], 117, 130–1, [142–3]; — ffin, 55.
presseb, s. 16, [66], 67.
pressenhawl, 17, [142].
presswyl, 16, 22, 24–7.
[presswyluodawc, 12].
priawt, a. [13; — enw, 109; — le, 13; — ran, 50, [109].
prifauon, s. 55.
prifford, s. 55. See brenhin.
priodawr, 49.
priodolder, sm. 54.
prit, sm. 53, [114].
[proui, v. 138]; prouant, 120.
Prydein, s. 22.
pryder, s. 39.
pryf, sm. 131.
prynu, v. 40; prynho, 69–72, [74–5]; prynwys, [66], 68.
pryt, s. 44, 83–4; [— kyflychwr, 101]; — gorchyfaerwy, 124; — llaetheu, 57.
punt, sf. [8], 25, 34, 43, 45, 47, 56, [64, 66], 67, 79, 88–9, [99, 104, 109, 111, 114], 131, [133; — a haner, 9]; —— hanher, 23, 27, 31, 45, 90, [91]. See deudec; hanher; pedeir; seith; teir; wyth.
[pwll, s. 61).
pwn, s. 68; kynut, 32.
pwn march, sm. 56, [99; pynuarch, 65]. pynueirch, pl. 57, [59].
pump, n.a. [115; — allwed ygneitaeth, 112]; — kam kyfreithawl, 121; — nieu,
48, [115]; — nos, 48; [— o dynyon, 93]; — troetued, 121. See oet; pvm; pym; pymp.

[pvm, n.a. — nyn, 99].
Py, a. 49, [74], 126, 131. See by.
[pym n.a. — mlyned, 62].
pymhet, n.a. 37–40, [93, 112]; — dyd, 48; [—— kyn gwyl Uihagel, 110]. See llw.
pymp, n.a. llydyn, 83.
pymthec, n.a. 23; [— (aryant), 104, 109]. See oet; vn.
[pymthecuet, n.a. — dyd guedy yr Ystwyll, 110].
[pyscawt, s. 107].
pythewnos, s. [109], 119, 122.

R.



racdant, s. 42, [112].
[raceistedyat cantref, 99]. See troedawc.
raculaenu, v. 35; [raculaenha, 116].
Racuyr, s. 19, 35, 48, [65–6], 67, 69, 70–2, [73, 140].
racreithaw, v. 47.
racwyneb, 81, 118.
raff, s. 45.
ragor, 90, [91].
ragot, 4.
ran, sf. 26, 52; [— brawt, 109]; — brenhin o anreith, [14], 15; — bwyt, 6, [7; — kefynderw, 109; — keiuyn, 109; — kyferderw, 109; — deu eidon, 74]; —— hanher, 29, 90, [91]; —— wr, [10], 15, 19, 21; — dofreth, 57; [— gorchaw, 109; — gorcheiuyn, 109]; — gwr, [14], 15, 19, 22, 24–5; — mam, [91]; — o alanas, 39, [109]; —— aryant y gwestuaeu, 22, 24–7; —— ebolyon gwyllt, 24; —— ennill, 2; —— vechni, 86; — or crwyn, 19; [—— da, 95, 141]; — o tir, 51, [61–2], 127; — (—— kyt), 51; [—— wascar alanas, 109; — sarhaet, 110; — tat o alanas y uab, 109, 139]. See dwy; hanher; priawt; teir; tryded.
rannu, v. 6, [7, 14], 20–1, 28, 30, [111]; ran, [10, 13], 27–8, 50; ranher, 15, 19, 24, 30, 51; ranho, 50, 52; rannei, 29; rannent, 47; [renir, 94]; rennir, [14], 26, 38, 50, [98].
rantir, sf. 47, 54–5, 57, 69, [111], 121. rantired, pl. 54
[ranty, s. 137].
[raskyl, s. 106].
rat, s. — Duw, 1, 81.
rat, yn, 15–16, 25, 31.
raw, s. 46, [94].
rawn, s. [66], 67–8.
redec, v. 5.
refet, 3; refhet, 84.
refyr, s. 26, 32.
reit, s. [9], 32, 49, 1, [61], 126, 131, [138].
reith, s. [14], 15, [103], 123; — gwlat, 124.
[ren, 107].
reoli, v. 126.
ridyll, s. 90, [92, 107].
rieingylch, s. 57.
rif, s. [74], 84.
[riuaw, v. 64]; rifwyt, 42.
righyll, sin. 18, 28–31, [110], 131, [134]. righylleit, pl. 54.
[risc, s. 143].
rod, s. 41; — kenedyl, 23, 43, 89–90, 126, 128, [140].

rodawdyr, s. 41.
rodi, v. 4, 18, 28, 33, 37, 40, 50–1, [64, 75], 88, 90, [91, 115], 117, 128, 130, 132, [133, 141–2]; rod, 85; [rodant, 137; rodeis, 135]; rodent, 16, [74]; roder, 118; rodet, 36–7, 40, 46, 51, [63], 68, 85, [92–3, 97, 100, 113]; rodir, 21, 37, 50, 56, [62, 64, 93, 114], 128; rother, 21, 23–4, 41, 53, 58, [59, 108], 117–18, 126–7, [140]; rotho, [13], 21, 41, 51, 86, [98, 103, 108, 111], 128, 132, [134]; dyry, 15, 18, 21, 48, 88–90, [91, 93, 99].
[rud, a. 75].
[ruthraw, v. 137].
rwnsi, s. [66], 67–8.
rwycco, v. 82.
rwyd a dyrys, 54, 121.
rwygaw, v. 40, 82.
rwygedic, 82, [136].
rwyll, s. 39.
rwym, s. 56.
rwymaw, v. 21, 82.
rwymedic, 39.
rwystro, v. 2.
rwyt, sf. [107], 123; [— ehogyn, 107; — penllwyteit, 107]. See ballegrwyt.
ry, particle, 51–2, [75, 92, 110], 119.
[rybuchet, s. 62].
rych, s. 72, [73. rycheu, pl. 136.
ryd, a. [13], 16–18, 21–2, 24–7, 29, 31–4, 45, 51, [62, 64], 71, [78], 80, 84, 85, [115], 121, 131, [133]. rydyon, pl. 4. See gwr; tref.
rydhau, v. 52, 122–3.
rydit, s. 31.
ryeni, s. 39, 52–3.
[ryued, 142].
[ryuel, s. 115, 134].
rynyon, pl. 56.
ryw, sm. 34, 53–4.
rywhant, sf. 82.

S.



Sadwrn, 87.
sauedic, 119.
[sant, 114], See ywen.
sarhaet, v. [112], 118; [sarhaho, 11, 113]; sarhao, 33, 121; serheir, 3, 23, 30, [110].
sarhaet, sf. 6, [8–9], 45–6, [65, 109]; — aelawt penkenedyl, 44; — alltut brenhin, 44; — bonhedic breyr, tayawc, 45; —— canhwynawl, 44; — brenhin, 2–4, 6, [8], 123, 131, [134]; — brenhines, 3; — breyr disswyd, 44; [— kelein, 137]; — cyghellawr, 43; — dyn a lather, 37; — effeirat teulu, [9], 126; — etling, 4; — gwbyl, 127; [— guenidawl caeth, 94]; — gwr gureigawc, 90, [91; —— pan ymreher y wreic, 97–8]; — gwreic, 90, [91–2], 127; —— kaeth, 46; ——— gwenigawl, 46; — llofrud, 37; — maer, 43; — maer bisweil, 33; — medyc llys, 126; — penkenedyl, 43; — penteulu, 6, [8–9; — righyll, 110]; — swydogyon llys, [8–9], 23; — tayawc brenhin, —— breyr, 44; — teuluwr brenhin, —— breyr, 43; — ygnat llys, [8], 16, 126. See dadyl; ran; trayan.
seuyll, v. [13], 57, 88; [sauant, 136]; safho, 5; seif, 29, 39.

seic, sf. [12, 14], 15, 18–19, 22, 26, 29, 32. See teir.
seinha, v. 25.
[Seint, Hoi, 102].
seith, n.a. [— a dimei, 104, 109]; — allawr kyssegr, 85; — drefa, 56; — escob ty, 121; — law kenedyl, 129; — mlyned, 3, [76], 90, [91, 94]; — motued, 71; [— nyn, 99]; — punt, [8], 43, 89, [103–4, 113], 121; — rad diwethaf, 39; — tref, 55. See llw.
seithuet, n.a. 37–8, 40, 85–7; [— dyd, 96]; — oe gyfnesseiueit, 86; — or dynyon, 85, 87. See llw.
[sened, s. 11].
serch, s. 124.
[serr, s. 106].
Sul y Drindawt, 87.
Sulgwyn, 2, 87
[sur, a. 104].
[swch, s. 95, 108].
swyd, sf. [13], 16, 23, 26, 29, 45, 54, [61, 65], 128. swydeu, pl. [13], 15.
swydawc, a. 55.
swydawc, sm. 2–4, [13], 24.
swydogyon, pl. 2, [9], 19–20, 24, 26; — llys, 19; — ystauell, 27. See brenhin.
swydwr llys, 2, 6, [7, 13], 27.
swyf, s. 33.
[syberw, 111].
sych. See gwlyp.
sycha, v. 24.
syllu, v. 40; [syllet, 112],
symut, v. 82; [symudant, 142]; symuter, 26.
synhwyr, s. 47.

T.


 
Taf, Ty Gwyn ar, 1.
tauawt, sm. 16–17, 35, 42, [111–12], 123, [138]. tauodeu, pl. 17, 31.
tauawtrudyaeth, s. 37.
tauodyawc, s. 130.
tafyl hualeu, pl. 18.
tagneued, s. [115], 117.
tal (front), s. 132, [133]; — pentan, 45; [— y neuad, 11].
tal (pay), s. 85, 87, [103]; — deudyblyc, 52. See aryant; llwyr.
taladwy, 34.
talareu, pl. 30.
talawdyr, s. 85–7.
talbeinc, s. 43. [talueigkeu, pl. 101]. See meinc.
taldrwch, 45, [65].
[talgell, s. 105].
talu, v. 38–9, 51, 79, 85–7, [97, 99, 104, 109–10, 115], 122; tal, 24–5, 34–5, 37–9, 42–3, 45–6, 50, 55, [62, 64–6], 67–72, [73, 75–7], 79, 81–2, 85–6, 89, [92, 98–107, 109, 111], 118, 121, 129, 131, [133, 135–6, 139]; talant, 42, [99, 103, 105, 139]; talent, [74], 84; taler, 42, 55; talet, [9], 16, 24, 30, 35, 37, 45–6, 50, 55, 58, [60–1, 63, 65], 69–70, [74, 77], 79, 82–7, 90, [91–2, 94–5, 97, 102–4, 107–8, 111–13], 117–18, 121, [137]; talher, 33, 54, [98, 109–10, 112, 116], 118; talho, 35, 69, [109, 113, 115]; talhont 38; talo, 16, 50; talwys, 39; telir, 2–3, 6, [8–9, 11], 23, 33, 35, 37–8, 42–4, 46, 56–7, [66], 67–8, 71, 89, 90, [91–2, 102, 109, 112], 120–1, 129, 131, [134, 137–9]. See mach.
tan, sm. 4, 29, 39–40, 82, [103, 116], 130. See naw.

tannu, v. 5; tan, 22; tannet, 36.
[taradyr, s. 102; — mawr, 106]. See ebill; perued.
taraw, v. 31; tereu, 45; trawet, 29; trawher, 3; trewir, 130.
tarw, sm. 3, 30, [78], 80; — trefgord, [78], 80, 130, [140; — tri gayaf, 96–7].
taryan, sf. [105]. See pedeir.
[Tat (God), 142].
tat, sm. 38, 40–1, 44, 49, 50, 52, 89, [93, 100], 126, 129, [135–7, 139]; — dyn lladedic, 37–8; — llofrud, 38; — mach, 88; [— morwyn, 92]. See breint; kenedyl; parth; ran; tref.
tawedawc, 125.
tawlbort, s. 16, 29, [105–6].
tayaawc, sm. See tayawc.
tayawc, sm. 22, 28, 34, 51, 55, 57–8, [59, 64, 100, 111], 123, 128; — brenhin, 28, 44, 57, [59, 102–3]; — breyr, 44, [103; — tayaawc, 103]. tayogeu, pl. 28–30, 56–7, [98–9]; — brenhin, 18–19, 28–9, 57, 59; — ffoawdyr, 30. See alltut; gureic; marwty; merch.
tayawctref, s. 18, 51, 55–7, [108–11], 128; [tayoctref, 59]. tayawctrefyd, pl. 55.
tec, a. 71.
tecceir, v. 3.
[teil, s. 62].
Teilaw, 121.
teilwng, 42.
teir, n.a.f. — ach nessaf, 87; — blwyd, [66], 67; — blyned, 28, [62]; — bu, 43–4; —— athri ugein mu, 44, [113]; ——— vgeint aryant, 44; — (keinhawc), 45; — kyfelin, 30, 45; — diawt, 18; — etiuedyaeth, 53; — fford, 118, 120; — geinhawc cotta, 34; [— guala, 75]; — gwanas, 125; — gweith, 2, [12], 17, 31, 36, 50–1, 82, [93, 97, 101, 103], 124; — gwyl arbenhic, 4, [12, 14], 15, 17, 29, 87, 125, [138]; — gwys, 50; — llaw, 124; — motued, 71; — nos, 26, 33,48, [64, 74], 124; — oes, 50; — punt, [8–10], 23, 25, 31, 43, 90, [91]; — ran, 26, 38; — (rantir), 55; [— seic, 10]; — (torth), 56; [— tref, 64]; —— ar dec, 55. See Triads.
teispantyle, s. [94], 125, [140].
teithi, pl. [78, 140]; — buch, 70–1; — cassec tom, 68; — kath, 82; [— keilawc, 78; — kynflith, — kynwheith, 141; — dauat, — gauyr, 75]; — gwr, — gureic, [78], 80; [— iar, 78]; — march tom, 68; — pop ederyn benyw, 79; — gwryw, [78], 79; — treis, [78], 80; — ych, 72, [73].
teithiawl, a. 70, 72, [73].
telediw, a. — buch, — ych, 72, [74]. See kaeth.
telitor gwedy halawc 1w, 84.
telyn, s. 22–3, 29; [— brenhin, 105; — breyr, 106; — penkerd, 105]. See cyweirgorn.
tenllif, s. 30.
teruyn, sm. 5, 47, 55, [112]; — kymhwt, 5; — Kymry, 1; — gwlat, 4. teruyneu, pl. 48, 54–5.
teruynu, v. 46–9, 55, [136]; — tir, 16, 47–9, [136]; teruyna, 47–8; teruyner, 16; teruynha, 48; teruynher, 47; teruynho, 47.

teruyscu, v. 34.
teth, s. 70; — buch, 70; [— dauat, — gauyr, 75].
teulu, s. 3, [9–11, 13], 15, 18, 20, 22, 25, 28, [114], 123–4, 126. See bard; effeirat; gwr.
teuluwr, s. 22, 43. See brenhin.
Teulydawc, 121.
tevvhet, 3, 56–7.
teyrn, s. 22, 58, [60, 114].
teyrnas, s. 2.
[tin, s. 97].
tir, sm. 16, 18, 21–2, 24–7, 29, 31–3, 47–55, 58, [60–2], 89, [95, 111, 115–16], 117, 121, 126, 128, [136, 141]; — a dayar, 47, 53–4, 119, [136]; — brenhin, 58; — kyfanhed, 48; — kyt, 51; — diffeith, 48; [— distein, 13]; — dyn arall, 36, 55, 58, [60–2], 8l, [98–9, 107, 112–13, 141]; — eglwys, 48; [— eglwyssic, 61; — escob, 114]; — llys, 18, 475 [— tayawc, 100; — tayawctref, 111]; — teyrn, 58, [60, 114; — ygwr, 98]; — y wlat, 47–8. tired, pl. 47. See amhinogyon; kyfreith; datanhud; deu; dylyedogyon; perchennawc; ran; teruynu; wharthawr.
tirdra, s. 127.
[tlawt, 139].
tlysseu, pl. 16.
to, s. 6, [8], 30, 130.
toi, v. [78], 80.
tom. See cassec; ebawl; march.
torch, s. [64], 67.
torr, s. 51, [63].
torri, v. 40, 68, 131, [134]; torhei, 1; torher, 3, 6, [8], 25, [141]; torho, 2, [13], 35, 55, [62, 107, 112], 117, 129, [137]; torret, [61], 84; [tyr, 114, 133]; tyrr, 43, 89, 131, [138].
torth, sf. 30, 32, 56.
trachefyn, 6, 32, 69, [77], 79. See dracheuyn.
trachyrchell, 1.
traethassam, v. 36, [140; traethwn, 140].
tramor, 119.
trannoeth, 70–2; [tranoeth, 73].
trayan, sf. — anreith brenhin, [10], 21; — byw a marw tayogeu, 29; — camlwrw, [10–11, 14], 15; —— kynydyon, 19; [—— gwassanaethwyr, 13]; —— gwastrodyon, 21; — camlyryeu tayogeu, 28; — keinhawc kyfreith (=dimei), 88; [— kessyc tom, 111]; — crwyn, 19; — cwyr, 25, [98; — kymhell pop galanas, 139; — degwm brenhin, 12]; — dimei, 42; — dirwy, [10–11, 14], 15; —— kynydyon, 19; [— gwassanaethwyr, 13]; — gwastrodyon, 21; [— ebediw kaeth, 111]; —— kynydyon, 19; — ebediweu tayogeu, 28; — galanas, 37–9, 44, [114, 125, 129; — gobreu merchet kynydon, 19; — tayogeu, 28; [— gwarthaet effeirat teulu, 11]; — gwerth aniueil a ysser ygic, [78], 80; [—— gayafty, 102]; —— march, 69; —— moch, [77], 79; —— ych, 72, [74]; — gwystyl, 89; — llofrud, 38; — or med, 25, 29–31; — o trayan crwyn brenhin, 19; — plant, 90, [91; — pyscawt, 107]; — sarhaet, 37, 90, [91], 127; —— brenhin, 3, 6, [8]; — yt a bwyt marwty tayawc, 28.

trech amot no gwir, 89.
tref, sf. [9], 37, 47, 54–5, [64, 74], 84, [103, 108], 128; — breyr, 35–6; — cyghelloryaeth, 56; — maeroni, 56; — mam, 126; — ryd disswyd, 55–6; — swydawc, 55; — tat, 50–2, 125–6, 131, [133]. trefyd, pl. 47. See dwy, goruot; hwch; seith; tayawc; teir; trugein; trugeint.
trefgord, s. 41, 84, 130. See gwarthec; tarw; yscrybyl.
tremeu, pl. 50.
treis, s. 3, 58, [60, 78], 80, 85, [92, 97], 120, 123, 131, [133–4, 138].
treissir, v. 41; treisso, 41.
[tremygu, v. 112].
treul, s. 4, 57, [59].
tri n.a. m. 37; — amser, 30; — ban, 3; — bore, 69; — buhyn camlwrw yr brenhin, 16, 24, 35, 50, 55, [61], 69, 83, 85, [95, 104, 109, 111–12], 117; —— talbeinc, 43; — chanu, 22, 34; — chymeint, 3; [— corneit, 10]; — dadleu, 132, [133]; — dieu, 48, [64], 72, [74, 76], 81, 85, [115], 119; drychafel, 3, [8–9], 23, 33, 42–4; — dyn agynheil ymaer, 27; — eidon, 89; — vyssic, 56; [— gayaf, 96]; — gol wyth or mynwgyl, 35; — gweith, 31; [— heint, 75–6; — lle, bangoryn, 102]; — llydyn arbenhic, [76], 83; — (march), 21; — mis, 69, 72, [74, 76]; — naw mu athri naw vgein mu, 43; ————— vgeint aryant, 43; —— vgeint aryant, 37; [— nawuet dyd, 62–3, 141]; — thayawc, 55; — vgeint torth, 56. See ell; try. Also Triads.
[trie, v. 63; trickyo, 62]; trigyant, 53.
Trindawt, sf. 87.
[trioed kyfreith, 140].
troedawc, sm. 2, 5, [7], 20, 23, 26, [99]. See rac eistedyat cantref.
[troedawc, a. 98, 107].
troet, s. 21, 41, 82–3, 90, [92, 96, 137]; — deheu, 20, 43, 58, [60]. traet, pl. 5, [7], 26, 31–2.
troetued, sf. 54–5, 121.
troscwydwr, s. 40.
[trosso, v. 105].
trotheu, 90, [92, 96; trothyweu, 101].
[trugarawc, 116].
trugared, s. 30, 123.
trugein, n.a. 56; — tref trachyrchell, 1. See trugeint.
trugeint, n.a. 26, 43, 56, [66], 67, 70, 72, [73], 79, [102, 104, 106, 109, 111], 118; — tref Buellt, 1. See trugein.
trullyat, sm. 2, 6, [7, 13], 23, 25, 31.
trwyn, s. 41.
try chanhwr, 37.
trychant. See deudec.
trychu, v. 45; trychir, 42, [66], 67–8.
tryded, n.a.f. [— ach, 62, 110; — enllip, 93]; flwydyn, 28, [62]; — heit, 81; — law, 124; — ran, 26; — (rantir), 55; [— trayan, 98]; — tref ar dec, 55; — weith, 50, [101]; — wys, 50.

trydyd, n.a.m. 37–40, 53–4, [61, 63, 75], 85, [112], 124; — achaws, 52; [— cantref, 115]; — canu, 34; — (corneit med), 19; — dyd, 81, 122; — (lloneit llestyr), 21; — petwar, 124. See llw.
trydydyd, 48; — Nadolyc, 20.
trydydyn, — ageidw breint llys, [14], 15; ageiff messur, 31; — agynheil breint llys, 17; — anhebcor y brenhin, [12], 16.
trymhet, [110], 125.
[tubyst, pl. 101].
[tudedyn parawt, 112].
tudet, sm. 22.
tumon, s. 35.
[turnen, s. 107].
twg, s. 47, [74].
[twll taradyr, 102].
[twng, s. 114].
twyll, s. 40; — vorwyn, 132, [134].
[twyllwr, s. 140].
twyn, s. 125.
ty, sm. 15, 28, 30, 32, 39–40, 46, 51, [61, 63–4, 75], 84, 90, [94–6, 102–4, 114], 126, [141; — caplan, — clochyd, 9; — kyfreithawl, 102–3]; — gwyn ar taf, 1; [— mwyhaf trev, 9]; porthawr, [10], 32. [tei, pl. 99, 136]. See kynhayaf; deu; dynyon; escob; gayaf; haf; naw.
tyccya, v. 48; tyccyo, 53.
[tyfu, v. 116]; tyf, 47, 56; [tyffo, 98].
tygu, v. [14], 15, 47, 5i, [63–4], 86, [101], 119, 124, 130, [142–3]; twg, 86, [101, 109], 129; tygent, 84, 87; tyget, 20, 35, [61, 92–3, 101, 112], 119, 129; tygho, 20, 86, 118–19; tyghont, 119.
[tyle, s. 106].
[tyllo, v. 104].
tymhor, s. [66], 67, 70, 72, [73], 118.
tynnu, v. 32, 125; tynher, 3, 45, [65]; tynho, 18, [75; tynu, 75–6, 105].
[typer, v. 112]; typper, 119.
tyst, s. [112–13], 119–20; — kyfreithawl, 119; [— un wlat, 141]. tyston, pl. 31, [64], 89, [103, 108–9], 119–20, 127. See gwrthtyston; oet.
tyster, v. 41; tystet, 119; tysto, 119–20.
tystolyaeth, sf. [112–13], 119–20, [136–7]; — (effeirat), 41; — varwawl, — vywawl, 119; — (morwyn), 41; [— periglawr, 101]; — (tat), 40.
tywarch, s. 130; [tywarchen, 99].

TRIADS.



teir, [— aelwyt, 135].
   — keluydyt, 58, [59].
   — colofyn kyfreith, 16, 37.
   — cont, 131.
   — creith gogyfarch, 42.
   — kyflauan, 125.
   [— kyfrinach, 137].
   — dirwy brenhin, 123.
   — fford y differir mach, O, 85.
   — fford y dygir mab y tat, O, 129.
   — fford yd ymdiueicha mach, O, 85.

   —fford y gwedir mab o genedyl, O, 129.
   —fford y llyssir tyston, O, 127.
   —fford y telir gwyalen aryant yr brenhin, O, 131, [134].
   [— gauael, 137].
   —gormes doeth, 130.
   [— guarthrut kelein, 137].
   [— guarthrut morwyn, 135].
   —gweli agheuawl, 25.
   —gwraged, 126.
   —hela ryd, 131.
   [— marwtystolyaeth, 136].
   [— notwyd kyfreithawl, 135].
   [— ouer groes, 143].
   — paluawt, 126.
   [— pla kenedyl, 138].
   —rwyt brenhin, 123.
   —rwyt breyr, 123.
   —rwyt tayawc, 123.
   [— sarhaet kelein, 137].
   —sarhaet gwreic, 127.
   —sarhaet ny diwygir, 126.
tri, [— achaws ny chyll gureic y heguedi, O, 92].
   —a dieinc rac llw gweilyd, 130.
   [— aneueil mwy eu teithi, 140].
   —anhebcor brenhin, 124.
   [— aniueil un troetawc, 137].
   [— aniueil un werth eu llosgyrneu, 139].
   [— argae guaet, 135].
   [— chadarn byt, 139].
   —chadarn enllip gwreic, 127.
   —chamwerescyn, 53.
   [— cheffredin kenedyl, 140].
   —chehyryn canhastyr, 127.
   —chewilyd kenedyl, 126.
   —chorn buelyn, 131.
   [— chyfanhed gulat, 140].
   [— chyffredin gulat, 134].
   —da dilis diuach, 132, [134].
   —datanhud tir, 48.
   [— diwyneb gulat, 135].
   —dygyn goll kenedyl, 122.
   —dyn adyly tauodyawc, 130.
   —dyn agynnyd eu breint, 128.
   [— dyn awna gulat yn tlawt, 139].
   —dyn awna sarhaet yr brenhin, 2.
   [— dyn cas kenedyl, 140].
   —dyn ny dylyir eu gwerthu o gyfreith, 132, [134].
   [— dyn ytelir galanas udunt, 139].
   [— dyn ytelir gueli tauawt udunt, 138].
   —edyn, 130.
   —enwrighyll, 131, [134].
   [— ergyt ny diwygir, 139].
   —gwaet digyfreith, 130.
   —gwanas gwayw, 125.
   —gwassanaeth brenhin yr hebogyd, 17.
   —gwerth kyfreith beichogi gwreic, 128.
   [— gwg, 137].
   —gwybydyeit, 54.
   [– hela ryd, 133].
   —hwrd, 132, [133].
   —lle ny dyly dyn rodi llw gweilyd, 130, [142].

   [— lle yg kyfreith Hywel y mae prawf, 138].
   [— llw gureic pan enlliper, 93].
   [— llydyn arbenhic, 76].
   — llydyn digyfreith eu gweithret, 130.
   — llydyn nyt oes werth kyfreith arnunt, 130.
   [— llysseu, 116].
   — mach ny cheiff vn dwyn y vechniaeth, 86.
   — meib, 127.
   [— meuyluethyant gwr, 140].
   — mod yd holir tir a dayar, O, 53.
   — mod y serheir y vrenhines, O, 3.
   — mod y telir teithi buch, O , 71.
   — oet kyfreith y dial kelein, 122.
   — ofer llaeth, 126.
   — ofer ymadrawd, 125.
   [— pheth adiffer dyn rac gwys dadleu, 138].
   — pheth a hawl dyn yn lledrat, 127.
   [— pheth atyrr ar amot, 138].
   — pheth atyrr ar gyfreith, 131, [133].
   — pheth ny at kyfreith eu damdwg, 131.
   — pheth ny chyfran brenhin a neb, 124.
   [— pheth ny dygir rac gureic, 93].
   [— pheth ny thelir kyn coller, 137].
   — pheth ny werth tayawc, 57, [59].
   — pheth or keffir ar ford, 138.
   — phetwar, 124.
   — phren, 117.
   — phren ryd, 131.
   — phriodolder, 54.
   — phryf, 131.
   — ryw vreint, 54,
   — ryw prit, 53.
   — than digyureith, 130.
   — thawedawc gorsed, 125.
   — yn diouredawc, [97], 121.

U. and V.



vcharned, s. 30.
[ucheluar, s. 104].
vchet, 56, 71.
vgein, n.a. — mlwyd, 45; — mu, 3. See deu; tri; ugeint.
ugeint, n.a. — (keinhawc), [66], 67, 70–1, [73], 81, [106]. vgeinheu, pl. 46. See buch; dec; deudec; deunaw; dwy; dwy uu; naw; oet; pedeir; petwar; tri; vgein; whe; whech; wyth punt.
vn, n.a. 37, 39–40, 43, 48, 51–3 [66], 68–70; [— aneueil, 64; — ardrychauael, 77]; — ardrychafel, 79; [— ardyrchauel, 77]; — arglwyd, 55; — arpymthec, 68, 70–2, [73], 81, [99, 107]; — aryant, 82; — a phetwar vgeint, 34, [66], 67; — ar hugeint, [65], 67; — breint, [8], 23, 31, 36, 47, [61, 75, 101, 113], 124; [— breuan, 95]; — canu, 22; — (keinhawc), 45; [— cryman, 94~5; — diuwyn, 62]; — diwat, [63], 89; — drychafel, 68; — dyd, 57, [64, 107], 128; — a blwydyn, [96, 108], 117, 119; — dyn, [64], 82, [96], 130; — ar pymthec ar hugeint, 3; [— dyscyl, 95]; — (etiued), 49; — gantref, 85, [100, 115]; — gerwyn, 56; [— gyfreith, 109]; — gymhwt, 31, 119, 122; — llaw, 32, 125; — lle, 121; [— llestreit, 95; — lliw, 105]; — llwdyn, 84; — [payol, 95]; — pren, 32, [142]; — (rantir), 55; — rwym, 56; — rym, 119; — troet, 83; [— troetawc, 137]; — weith, 18, 33, 57, [59, 101], 132, [133] — werth, 34, 42, 68, [77], 79, 118, [139]; — wlat, 50, 69, 85, [109], 122, [141]. See oet.

Vnbeinyaeth Prydein, 22.
vrdeu, pl. — kyssegredic, 39; — effeiradaeth, 128.
vrdolyon, pl. 121.
[vtgyrn, pl. 138].

W.


wastat, 32, 81.
weithon, adv. 36, [140].
[weugeint, 104]. See whe.
whaer, sf. 38, [93, 139]; — lladedic, — llofrud, 38. whioryd, pl. 37. See chwioryd.
wharthawr, s. 36 ; [— blaen, 113]; — ol, 36, [98, 113]; — tir, 36.
Whefrawr, [65], 67, 69–72, [73, 141]. See hanher.
[whegrwn, sm. 135].
whe, n.a. — bu, [9], 23, 44; —— a wheugeint aryant, [9], 23, 33, 41, 44; ———— mu, [9], 23, 33, 44; — fford, 118; — gwyr, 1; — ugeint, [9], 23, 31, 34, 43, 51, 55–6, [66], 67–8, 79, 90, [91, 94, 98–100, 102, 104–5, 109, 111, 113]; —— aryant [9], 23.
whech, n.a. [— a petwar ugeint, l00]; — ar hugeint, 70; ——— aryant a dimei athrayan dimei, 42; — keinhawc, 45, [65], 67, 69, 71; — cheinhawc kyfreith, 69; —— a deu vgeint, 72, [73]; — eidon, 23, 89; — (torth), 56; — wythnos, [66], 67.
whechet, n.a. 37–9; — dyd, 123; [— llo, 74]; — weith, 72. See chwechet.
whibonogyl vynyd, 17.
[whynglo, s. 107].
whythu, v. 40.
wy, s. 84, [110].
wyneb, s. 43. See brenhin.
[wynebwerth, s. 93–4, 97, 134].
[wyryon, pl. 136].
wyth, n.a. — a deu vgeint, 34, [65], 67, 70, 72, 128; — ar hugeint, 70; erw, 50; —— gwanhwyn ar, 28; — geinhawc, 27, 69, 71, 81; —— kyfreith, 20, 68, [76, 107]; — nos, [12, 66], 67, 122; punt a phetwar vgeint punt, 42; [— pynuarch brenhin, 65].
wythuet, n.a. 37–8, 40.

Y.



ych, s. 15, 18, 20, 35, 56, 70, 72, [73–4, 77], 79, [98, 108]. ychen, pl. 32, 58, [60, 108, 114]. See karr; erw.
[ychenawc, s. 134]. See achenawc.
ychwanec, 44; [ychwhanec, 113].
yf, v. 18; yuet, 69; yffo, 21.

yghenawc, s. [64–5], 67. See achenawc.
ygnat, sm. 125, [139]; — kadeirawc, 117. ygneit, pl. [112]; — Hywel Da, [77], 80.
ygnat llys, 2, 4–6, [8, 10], 15–17, 21, 27, [64], 124, 126.
ygneitaeth, s. 17. See pump.
ymadrawd, sm. 125.
ymardelw, v. 43.
ymaruoll, s. 2.
ymatteb, v. 125.
ymborth, s. 25, 32.
ymborth, v. 31; ymborthet, 28.
ymchoelo, v. 49, 58.
[ymdaeru, v. 64].
ymdangossont, v. 120.
ymdeith, adv. 42, [61].
ymdeith, v. 70, [95, 115–16; ymda, 97].
ymdiredir, v. 32; [ymdiret, 140].
ymdiueicha, v. 82.
ymdwyn, v. 39–40.
ymgoffau, v. [115], 117, [141].
[ymhoeles, v. 60] ; ymhoelir, 124.
ymlad, s. 22, [136]; — kyfadef, 123.
ymlad, v. 85 ; ymladant, 58, [60]; ymladont, 58, [60].
ymlycceir, v. 47.
ymlynet, v. 36.
ymrein, v. [96], 132, [133; ymreher, 98].
[ymrotho, v. 61, 97].
ymyrru, v. 143].
ynuyt, 39, [139].
[yr (= er), 101].
[yscar, v. 94; ysgarho, 141].
ysceuein, s. 72; ysceueint, 69, [74].
yscei, s. 26.
yscol, s. 88.
yscolheic, s. 1, 88, 128; [yscoelheic, 59], yscolheick, 58; yscolheigon, pl. — vrdolyon, 121; [— y llys, 9].
yscolheictawc, s. 58, [59].
yscrybyl, s. 28, 35, [75], 85, 118; — aghynefin, 84; [— trefgord, 74; ysgrybyl, 102].
yscub, sf. 30, 83.
yscubawr, s. 46, 57, [59], 84, [99; ysgubawr, 102. yscuboryeu, pl. 136]. See brenhin; esgubawr.
yscwyd, s. 56.
yskyfarn, s. 22–3, 43, 89.
yscyuarnawc, sf. [77], 80.
yscymundawc, 120.
[ysgall, s. 116].
yspardwneu, pl. 21.
yspeil, s. [111], 120.
yspeilaw, v. 127; [yspeiler, 137]; yspeilet, 87.
yspeit, s. 33; — mach, 85.
[Yspryt Glan, 142],
[yssu, v. 113; yssan, 77]; ysser, [78], 80; ysset, 29; ysso, 82, [97; yssont, 76], See hyys.
ystabyl, s. 57, [59]. ystableu, pl. 21.
ystauell, s. 5, [7], 22, 26–7, 34, 56-7, [59]. See brenhin; dryssawr; gwas; morwyn.
[ystauellawc, a. 100].
ystalwyn, sm. [78], 80, 130, [140].
[ystwc, s. — helyc, 107].
[Ystwyll, s. 110],
[ystyffyleu, pl. 101].
[ystyllawc, 107].
yt, sm. 28, 30, 82–4, [94, 98], 117–18, [139, 143].
ytlan, s. 84.
[yw, s. 107].
[ywen, s. — coet, — sant, 104].