Ælfric's Lives of Saints
by Ælfric, translated by Gunning / Wilkinson
Of Saint Swythun
1312887Ælfric's Lives of Saints — Of Saint SwythunGunning / WilkinsonÆlfric


ui. non̅ iul̅. nat̄l̄ sci̅ sƿyðuni epi̅

On eadgares dagum ðæs æðelan cynincges · 001
Þaða se cristendom ƿæs ƿel ðeonde þurh god
on angel-cynne under ðam ylcan cynincge ·
þa gesƿutelode god þone sanct sƿyðun
mid manegum ƿundrū ·  he mære is ·

His dæda næron cuðe ærðan þe hi god sylf cydde · 006
ne ƿe ne fundon on bocum hu se bisceop leofode
on þysre ƿorulde · ærðan þe he geƿende to criste ·

Þæt ƿæs þæra [←þære] gymeleast þe on life hine cuþon ·009
 hi noldon aƿritan his ƿeorc ⁊ drohtnunge
þam toƿerdum mannum ðe his mihte ne cuðon ·
ac god hæfð sƿa þeah his lif gesƿutelod ·
mid sƿutelū ƿundrum ⁊ syllicum tacnum ·

Ðes sƿyðun ƿæs bisceop on ƿinceastre · 014
sƿa þeah ofer hamtun-scire gesælig godes þeoƿa ·
⁊ eahta [←eahte] bisceopas ƿæron betƿux him ⁊ sce̅ aðelƿolde ·
nu næs us his lif cuð sƿa sƿá ƿé ǽr cƿǽdon
butan  he ƿæs bebyrged æt his bisceop-stole
be ƿestan þære cyrcan ⁊ ofer-ƿorht | syððan ·
oþ his ƿundra gesƿutelodon his gesælða mid gode ·

Þrym gearum ærðan þe se sanct into cyrcan ƿære gebroht021
of ðære stænenan þryh þe stent nu ƿið-innan
þam niƿan geƿeorce · com se arƿurða sƿyðun
to sumum gelyfedan smyðe · on sƿefne æteoƿiende
ƿurðlice geglencged · ⁊ ðas ƿord him cƿæð to ·

Canst þu ðone preost þe is gehaten eadzige · 026
þe ƿæs of ealdan mynstre mid ðam oðrum preostum adræfed
for heora unþeaƿum þurh aðelƿold bisceop ·

Se smið þa andƿyrde þam arƿurðan sƿyðune þus · 029

Gefyrn ic hine cuðe leof · ac he ferde heonon 030
⁊ ic nat to geƿissan hƿær he ƿunað nu ·

Þa cƿæð eft se halga ƿer to ðam ealdan smyðe · 032

Ƿitodlice he ƿunað nu on ƿincel-cumbe ham-fæst · 033
⁊ ic ðe nu halsige on þæs hælendes naman
 ðu him min ærende ardlice abeode ·
⁊ sege him to soþan  sƿiðun se bisceop
hét  he fare to aþelƿolde bisceope ·
⁊ secge  he ge-openige him sylf mine byrgene ·
⁊ mine bán gebringe binnan ðære cyrcan ·
forðan þe him is getiþod ·  ic on his timan
beo mannum gesƿutelod · And [sic @ Skeat] se smið him cƿ̅ to ·

La leof · eadzige nele gelyfan minū ƿordum · 042

Ða cƿ̅ se bisceop eft · Gange him to minre byrgene · 043
⁊ ateo ane hringan up of ðære þryh ·
⁊ gif seo hringe him folgað æt þam forman tige ·
þonne ƿat he to soðan  ic þe sende to him ·

Gif seo hringe nele up þurh his anes tige 047
þonne ne sceall he nates hƿon þinre sage gelyfan ·

Sege him eac siððan ·  he sylf geriht-læce 049
his dæda ⁊ þeaƿas to his drihtnes ƿillan ·
⁊ efste anmodlice to þam ecan life ·

Sege eac eallum mannum  sona sƿa hi 052
geopeniað mine byrgene ·  hi magon ðær findan
sƿa deorƿurðne hord [→goldhord] ·  heora dyre gold
ne bið nahte ƿurð | ƿið þa fore-sædan maðmas ·

Se halga sƿyðun þa ferde fram þam smiðe up · 056
⁊ se smið ne dorste secgan þas gesihðe ænigum menn ·
nolde beon geseƿen unsoðsagul boda ·

Hƿæt ða se halga ƿer hine eft gespræc 059
⁊ git þryddan siðe · ⁊ sƿyðe hine þreade ·
hƿi he nolde gehyrsumian his hæsum mid ƿeorce ·

Se smið þa æt nextan eode sƿa ðeah to his byrgene · 062
⁊ genā ane hringan earhlice sƿa ðeah ·
⁊ clypode to gode þus cƿæðende mid ƿordum ·

Eala ðu drihten god ealra gesceafta scyppend · 065
getiða me synfullū  ic ateo þas hringan
up of ðysum hlyde · gif se lið hér on innan
seðe me spræc to on sƿæfne triƿa ·

He teah ða  isen up sƿa eaðelice [MS. has a redundant ‘up’ here] of ðam stane · 069
sƿilce hit on sande stode · ⁊ he sƿyðe þæs ƿundrode ·

He ða hit eft sette on  ylce þyrl · 071
⁊ þyde mid his fét · ⁊ hit sƿa fæste eft stod ·
 nan man ne mihte hit þanon ateon ·

Þa eode se smið ge-esgod þanon · 074
⁊ gemette on cypincge þæs eadzies mann ·
⁊ sæde him geƿislice hƿæt sƿyðun him bebead ·
⁊ bæd hine georne  he hit abude him ·

He cƿæð  he hit ƿolde cyðan his hlaforde · 078
⁊ ne dorste sƿa ðeah hit secgan æt fruman ·
ærþan ðe he beþohte  him ðearflic nære
 he ðæs halgan hæse forhule his hlaforde ·
sæde þa be ende-byrdnysse hƿæt sƿyðun him bebead ·
þa onscunode se eadsige aðelƿold þone bisceop
⁊ ealle ða munecas þe on ðam mynstre ƿæron ·
for þære ut-dræfe þe he gedyde ƿið hí ·
⁊ nolde gehyran þæs halgan bebod ·
þeah ðe se sanct ƿære gesib him for ƿorulde ·

He gebeah sƿa þeah binnan tƿam gearū 088
to þam ylcan mynstre ⁊ munuc ƿearð þurh god ·
⁊ þær ƿunode oð he geƿát of life ·

Geblætsod is se ealmihtiga god þe ge-eadmed þone modigan · 091
| ⁊ ða eadmodan ahæfð to healicum geðincþū ·
⁊ gerihtlæcð þa synfullan · ⁊ symle hylt ða godan
þe on hine hihtað forðan þe he hælend is ·

Eft ƿæs sum earm ceorl egeslicc [sic; egeslice?] gehoferod · 095
⁊ ðearle gebiged þurh ðone bradan hofor ·
þam ƿearð gesƿutelod on sƿefne geƿislice ·
 he sceolde gefeccan æt sƿyðunes byrgene
his lichaman hæle · ⁊ þære alefednysse ·

He aras ða on mergen micclum fægnigende · 100
⁊ mid tƿam criccum creap him to ƿynceastre ·
⁊ gesohte ðone sanct sƿa sƿa him gesæd ƿæs ·
biddende his hæle gebigdum cneoƿum ·

He ƿearð þa gehæled þurh þone halgan bisceop · 104
sƿa  næs gesyne syððan on his hricge ·
hƿær se hofor stode þe hine gehefegode oð ·

Þa nyston þa munecas be ðam mæran halgan · 107
⁊ ƿendon  sum oðer halga gehælde þone mann ·
ac se ceorl sæde  sƿyðun hine gehælde ·
forðan þe he sylf ƿiste geƿissost be ðam ·

Sū ƿer ƿæs geuntrumod sƿiðe yfelum broce · 111
sƿa  he earfoðlice þa eagan undyde ·
⁊ uneaðe mihte ænig ƿord gecƿeðan ·
ac læg sƿa ge-ancsumod orƿene his lifes ·

Ða ƿoldon his freond ealle hine ferian to niƿan mynstre 115
to þam halgan iudoce ·  he him hæle forgeafe ·
ac him sæde sum man  him selra ƿære
 hi to ealdan mynstre þone adligan feredon
to sƿyðunes byrgene · ⁊ hi dydon sƿa sona ·

Hi ƿacodon ða þa niht ƿið þa byrgene mid him · 120
biddende þone ælmihtigan god ·  he ðam adligan menn
his hæle forgeafe · þurh þone halgan sƿyðun ·

Se untruma eac ƿacode oð hit ƿolde dagian · 123
þa ƿearð he on slæpe · ⁊ seo ƿurðfulle [← -a] byrgen
þæs ðe him eallum þuhte eall bifigende ƿæs ·
⁊ þam adlian þuhte sƿylce man his ænne scó
of ðam fét him atuge | ⁊ he færlice aƿóc ·

He ƿæs ða gehæled þurh ðone halgan sƿyðun · 128
⁊ man sohte þone scó sƿyðe geornlice ·
ac hine ne mihte nan man gemetan [←gemetan] þær æfre ·
⁊ hi geƿendan þa hám mid þam gehæledan menn ·

Þær ƿurdon gehælede æt ðære halgan byrgene 132
eahta untrume menn · ærðan þe he of ðære byrgene
up genumen ƿære · ƿundorlice þurh god ·

Eadgar cyning þa æfter ðysum tacnum 135
ƿolde  se halga ƿer ƿurde up gedón ·
⁊ spræc hit to aðelƿolde þam arƿurðan bisceope ·
 he hine up adyde mid arƿurðnysse ·

Þa se bisceop aðelƿold mid abbodum ⁊ munecum · 139
dyde up þone sanct mid sange ƿurðlice ·
⁊ bæron into cyrcan sce̅ petres huse ·
þær he stend mid ƿurðmynte ⁊ ƿundra gefremað ·

Þær ƿurdon gehælede þurh ðone halgan ƿer · 143
feoƿer ƿan-hale menn binnan ðrym dagum ·
⁊ geond fif monþas feaƿa daga ƿæron
 ðær næron gehælede · huru ðry untrume ·
hƿilon fif · oððe syx · seofon oððe eahta ·
tyn oððe tƿelf · syxtyne · oððe eahtatyne ·
binnon tyn dagum þær ƿurdon tƿa hund manna gehælede ·
⁊ sƿa fela binnan tƿelf monðū  man hi getellan ne mihte ·

Se lictun læg afylled mid alefedum mannum · 151
sƿa  man eaðe ne mihte  mynster gesecan ·
⁊ þa ealle ƿurdon sƿa ƿundorlice gehælede
binnan feaƿa dagum ·  man þær findan ne mihte
fif unhale menn of þam micclan heape ·

On þam dagum ƿæron on ƿihtlande þreo ƿíf · 156
þa tƿa ƿæron blinde geond nigon geara fec ·
⁊  þrydde ne geseah þære sunnan leoht næfre ·

Hi begeaton þa earfoðlice him ænne latteoƿ159
ænne dumbne cnapan ⁊ comon to þam halgan ·
⁊ ane niht þær ƿacodon ⁊ ƿurdon gehælede ·
| ge ða blindan ƿíf ge se dumba latteoƿ ·

Þa sæde se cnapa þam cyrcƿerde  · 163
⁊ cƿ̅  he næfre ær naht cƿeðan ne mihte ·
⁊ bæd  hi sungon þone gesettan lof-sang ·

On þære ylcan tide ƿæs sum ƿyln gehæft to sƿinglum 166
for sƿyðe lytlan gylte · ⁊ læg on hæftnedum
 heo hetelice ƿære þæs on mergen besƿungen ·
þa ƿacode heo ealle ða niht ⁊ mid ƿope clypode
to ðam halgan sƿyðune  he hulpe hire earmre ·
⁊ frā þam reðum sƿinglum hi ahredde þurh god ·

Mid þam þe hit dagode ⁊ man drihtnes lofsang ongan · 172
þa feollan ða fot-copsas færlice hire fram ·
⁊ heo arn to cyrcan to þam arƿurðan halgan
gebundenum handum sƿa sƿa se halga ƿolde ·
⁊ se hlaford com æfter ⁊ alysde hire handa ·
⁊ gefreode hi sona for sƿyðunes ƿurðmynte ·

Sum þegn læg alefed lange · on paralisyn · 178
⁊ ne mihte of his bedde for manegum gearū ·

Þa cƿæð he he ƿolde to ƿynceastre syðian180
huru on his hors-bære · ⁊ biddan his hæle ·

Mid þam þe he þis cƿæð to his cnihtum ⁊ freondū · 182
þa ƿearð he gehæled ⁊ geƿende sƿa þeah
to þam halgan sancte · siðigende on fotum
fyrmest on þam flocce on ealre þære fare ·
⁊ ðancode þam halgan his hæle geornlice ·

Fif ⁊ tƿentig manna myslice ge-untrume 187
comon to þam halgan heora hæle biddende ·
sume ƿæron blinde · sume ƿæron healte ·
sume eac deafe · ⁊ dumbe eac sume ·
⁊ hi ealle ƿurdon anes dæges gehælede
þurh þæs halgan ðingunge · ⁊ him ham geƿendon ·

Sum þegn ƿæs on engla lande on æhtum sƿyðe ƿelig · 193
se ƿearð færlice blind · þa ferde he to rome ·
ƿolde his hæle biddan · æt þam halgum apostolum ·

He ƿunode þa on rome ⁊ ne ƿearð gehæled · 196
feoƿer gear fulli|ce · ⁊ befran þa be sƿyðune
hƿylce ƿundra he ƿorhte syððan he geƿende þanon ·
he efste þa sƿyðe ⁊ to his earde geƿende ·
⁊ com to þam halgan ƿere ⁊ ƿearð gehæled þær ·
⁊ ham geƿende mid halre gesihðe ·

Sū ƿer ƿæs eac blind ƿel seofon gear fulle · 202
se hæfde ænne latteoƿ þe hine lædde gehƿider ·
ða sume dæg eode hé sƿa sƿa he oft dyde ·
⁊ se latteoƿ ƿearð gebolgen ⁊ þone blindan forlét ·
arn him aƿeg · ⁊ se oðer nyste
hu he ham come · ac clypode to gode
mid inneƿerdre heortan · ⁊ mid angsūnysse cƿæð ·

Eala þu mihtiga drihten manna ⁊ engla · 209
geseoh mine yrmðe ic geseon ne mæg ·
⁊ min lyðra latteoƿ forlet me þus ænne ·

Gemiltsa me drihten þurh ðone mæran sƿyðun · 212
⁊ forgif me gesihðe · for ðæs sanctes geearnungum ·

Eft he clypode þus · ⁊ cƿ̅ to ðam halgan · 214

Eala þu milda bisceop þe manega ƿundra of cumað 215
þurh þone lifigendan god · leof ic þe bidde
 þu me geþingie to þam mihtigan hælende ·
ic gelyfe  he ƿille geƿislice þe tiðian ·

He ƿearð þa gehæled · ⁊ hæfde his gesihðe · 219
⁊ ham eode blyðe butan latteoƿe ana

Se ðe lytle ær þanon ƿæs gelæd þurh ðone oþerne · 221
⁊ his magas ðancodon mycclū ðæs gode ·

Aþelƿold þa se arƿurða ⁊ se eadiga bisceop · 223
þe on ðā dagum ƿæs on ƿinceastre bisceop ·
bead his munecum eallum þe on ðam mynstre ƿunodon ·
 hi ealle eodon endemes to cyrcan ·
⁊ mid sange heredon þæs sanctes mærða ·
⁊ god mærsodon sƿa on þam mæran halgan ·
sƿa of sƿa ænig ƿan-hal mann ƿurde gehæled ·

Þa dydon hi sona sƿa · ⁊ sungon þone lofsang · 230
oð heom [←him] laðode eallum  hi sƿa oft arisan ·
hƿilon þryƿa on niht · hƿilon feoƿer syðum
to singenne þone lofsang þonne hi slapan sceoldon ·
| ⁊ forleton ealle endemes þone sang ·
forðam þe se bisceop ƿæs bysig mid þam cynincge ·
⁊ nyste butan hi sungon þone lof-sang forð on ·

Hƿæt ða se halga sƿyðun sylf com on sƿefne 237
ƿundorlice geglencged to sumum godan menn · ⁊ cƿæð ·

Gang nu to ealdan mynstre · ⁊ þam munecum sege 239
 gode sƿyðe oflicað heora ceorung · ⁊ slæƿð ·
 hi dæg-hƿamlice geseoð drihtnes ƿundra mid him ·
⁊ hi nellað herian þone hælend mid sange ·
sƿa sƿa se bisceop bebead þam gebroðrum to donne ·
⁊ sege gif hi nellað þone sang gelæstan ·
þonne gesƿicað eac sona ða ƿundra ·
⁊ gif hi þone lofsang ƿillað æt þam ƿundrum singan ·
sƿa oft sƿa ƿanhale menn þær ƿurðað gerihte ·
þonne ƿurðaþ mid him ƿundra sƿa fela ·
 nan man ne mæg gemunan on life ·
 ænig man gesaƿe sƿylce ƿundra ahƿær ·

Þa aƿæcnode se ƿer of þam ƿynsuman slæpe · 251
⁊ sƿyðe be-sargode  he geseon ne moste
ne nan læncg brucan þæs beorhtan leohtes ·
þe he mid sƿiðune hæfde ða geseƿen ·

He arás sƿaðeah ⁊ sƿiðe hraðe ferde 255
to aþelƿolde bisceope · ⁊ him eall þis sæde ·

Aþelƿold þa asende sona to þam munecum 257
of cyninges hyrede · ⁊ cƿ̅  hi sceoldon
þone lof-sang singan · sƿa sƿa he ge-set hæfde ·
⁊ se þe hit forsaƿe · sceolde hit mid fæstene
seofon niht on án sƿarlice gebetan ·

Hi hit heoldon þa syððan symle on ge-ƿunon · 262
sƿa sƿa ƿe gesaƿon sylfe for oft ·
⁊ þone sang ƿe sungon unseldon mid heom [←him] ·

Sum ƿer ƿæs betogen  he ƿære on stale · 265
ƿæs sƿaðeah unscyldig · ⁊ hine man sona gelæhte
⁊ æfter ƿoruld-dome dydon him ut þa eagan ·
⁊ his earan forcurfon · þa arn him  blod
into þam heafde ·  he gehyran ne mihte ·

Þa ƿæs he seofon monðas ƿunigende sƿa | blind · 270
⁊ his hlyst næfde · oþ he mid geleafan ferde
to þam halgan sƿyðune · ⁊ gesohte his ban
biddende þone halgan  he his bene gehyrde ·
⁊ him huru geearnode  he gehyran mihte
forþan ðe he ne gelyfde  he onliht ƿurde ·
⁊ cƿæð  he ƿurde ƿolice sƿa getucod ·

Þa ƿearð godes ƿundor geƿorht an þam menn 277
þurh sƿyðunes þingunge  he geseah beorhte
ansundum eagum · þeah ðe hí ær ƿæron ut adyde
of þā eah-hringum · ⁊ se oðer æppel ƿas ge-emtigod ·
⁊ se oðer hangode gehal æt his hleore ·

Him ƿæs eac forgifen  he ƿel mihte gehyran · 282
se ðe ær næfde ne eagan · ne hlyst ·

Is sƿa ðeah to ƿitenne  ƿe ne moton us gebiddan · 284
sƿa to godes halgum sƿa sƿa to gode sylfum ·
forðan þe he is ana god ofer ealle þincg ·

Ac ƿe sceolon biddan soðlice þa halgan · 287
 hí us þingion to þam þrym-ƿealdendum gode ·
seþe is heora hlaford ·  he helpe us ·

Hƿilon ƿacodon menn sƿa sƿa hit geƿunelic is 290
ofer an dead lic · ⁊ ðær ƿæs sum dysig mann
plegol ungemetlice · ⁊ to þam mannum cƿæð
sƿylce for plegan ·  he sƿyðun ƿære ·

Ge magon to soðum ƿitan  ic sƿyðun eom 294
se ðe ƿundra ƿyrcð · ⁊ ic ƿille  ge beran
eoƿer leoht to me · ⁊ licgað on cneoƿū
⁊ ic eoƿ forgife   ge gyrnende beoð ·

He ƿoffode ða sƿa lange mid ƿordum dyslice · 298
oð he feoll gesƿogen sƿylce he saƿl-leas ƿære ·
⁊ hine man bær ham to his bædde sona ·
⁊ he læg sƿa lange his lifes orƿene ·

His magas ða æt nextan þone mann feredon 302
to þam halgan sƿiþune · ⁊ he sylf andette
his dyslican ƿord þe he dyrstiglice spræc ·
⁊ bæd him forgifnysse · ⁊ he ƿearð þa gehæled ·
sƿá  he hal eode ham mid his magum ·

Is eac to ƿitenne  menn unƿislice doð307
þa ðe dƿollice plegað æt deadra man|na lice ·
⁊ ælce fulnysse þær forð-teoð mid plegan ·
þonne hi sceoldon sƿyðor be-sargian þone deadan ·
⁊ ondrædan him sylfum þæs deaðes tocyme ·
⁊ biddan for his saƿle butan geƿéde georne ·

Sume menn eac drincað æt deadra manna lice 313
ofer ealle þa niht sƿiðe unrihtlice ·
⁊ gremiað god mid heora gegaf-spræce ·
þonne nan gebeorscype ne gebyrað æt líce.
ac halige gebedu þær gebyriað sƿiþor ·

Hƿilon comon to ðā halgan hund-tƿelftig manna318
mislice geuntrumode mid manegum brocum ·
⁊ þa ƿurdon ealle ƿundorlice gehælde ·
binnan þrym ƿucum · ⁊ hi ƿendon ham
þancigende þam ælmihtigan gode ⁊ þam arƿurðan sƿiþune ·

Sumes þegnes cniht feoll færlice of his horse323
 him to-bærst se earm · ⁊ se oðer sceanca ·
⁊ sƿiðe ƿearð gecƿysed ·  hi sona ƿendon
 he þær-rihte sceolde sƿeltan heom [←him] ætforan ·

He ƿæs his hlaforde sƿyþe leof ærþan · 327
⁊ se hlaford þa besargode sƿyðe þone cniht ·
⁊ bæd þone ælmihtigan mid inƿerdre heortan ·
 he þam menn geheolpe þurh ðone mæran sƿiþun ·

He clypode eac to sƿiðune þus secgende mid geomerunge · 331

Eala ðu halga sƿiðun · bide þone hælend · 332
 he lif forgife þysum licgendum cnihte ·
⁊ ic beo þæs þe geleaffulra þam lifigendan gode ·
eallum minum dagum gif he deð þis þurh þe ·

Se cniht ða aras hal gehæled þurh sce̅ sƿiþun · 336
⁊ se hlaford þæs fægnode · ⁊ mid geleafan god herede ·

Sum eald þegn ƿæs eac on ƿihtlande untrum · 338
sƿa  he læg bæddryda sume nigon gear ·
⁊ of ðam bedde ne mihte buton hine man bære ·

Him comon þa on sƿefne to tƿegen scinende halgan · 341
⁊ heton hine yrnan ardlice mid him ·

| Þa cƿæð se adliga hu mæg ic yrnan mid eoƿ · 343
þonne ic ne arás of þysum bedde ana ·
nu for nigon gearum butan oþres mannes fylste ·

Þa cƿædon þa halgan · þu cymst to ðære stoƿe 346
gif ðu færst mid us nu · ðær þær ðu under-fehst þine hæle ·

He ƿearð þa sƿyðe fægen · ⁊ ƿolde faran mid heom [←him] · 348
ac þaþa he ne mihte heom [←him] mid syðian ·
þa flugon hi geond þa lyft ⁊ feredon þone adligan ·
oð hi becomon to sumum ænlicū felda fægre gebloƿen ·
⁊ þær ƿæs an cyrce of scinendum golde ·
⁊ of gymstanū standende on þam felda [←felde] ·
⁊ se halga sƿiðun on scinendum mæsse-reafe
stód æt ðam ƿeofode · sƿylce he ƿolde mæssian ·

Sƿyðun cƿæð þa sona to þam seocan menn · 356
ic secge ðe broðor þu ne scealt heonon-forð
nanon menn yfel don · ne nanne man ƿyrigan ·
ne nænne man tælan · ne teonful beon ·
ne ðu man-slagum ne geðƿærlæce · ne manfullū reaferum ·
ne ðeofum þa ne olæce · ne yfeldædum ne ge-ðƿærlæce ·
ac sƿiðor gehelp sƿa þu selost mæge
ƿan-hafolum mannū mid þinum agenū spedum ·
⁊ þu sƿa þurh godes mihte sylf bist gehæled ·

Se adliga þa ðohte  he yfel nolde dón365
buton þam anū þe him ǽr yfel dyde ·
⁊ ðam ƿolde dón ƿel þe him ƿel dyde ǽr ·

Þa ƿiste se halga sƿiðun hu his heorte smeade · 368
⁊ cƿæð bliðelice him to ·

Broðor ic þe secge · 369
ne do þu sƿa þu smeadest ·  ðu derige ænigum
þeah ðe he derige ðe · ac þinū drihtne ge-efenlæc ·
se ðe nolde ƿyrian þa ðe hine dydon to cƿale ·
⁊ het his folgeras  hí for heora fyondū ge-bædon ·

Eac cƿæð paulus se apostol to eallū cristenum mannum · 374
gif ðinum fynd hingrige fed hine mid mettum ·
| oððe gif him þyrste ðu do him drincan ·

Þa cƿ̅ se bedryda to ðam bisceope eft · 377

La leof · sege me hƿæt þu sy manna · 378
nu ðu manna heortan miht sƿa asmeagen ·

Þa cƿæð se halga sƿyðun · ic eom seþe nu niƿan com · 380
sƿylce he cƿæde sƿa · ic ƿæs gesƿutelod nu niƿan ·

Þa cƿ̅ se bædryda to ðam bisceope eft. 382
hu eart ðu gehaten · ⁊ se halga him cƿ̅ to ·

Þonne ðu cymst to ƿinceastre · þu ƿast minne naman · 384

Se man ƿearð þa gebroht to his bedde eft sona · 385
⁊ aƿóc of slæpe · ⁊ sæde his ƿife
ealle ða ge-sihðe þe he geseƿen hæfde ·

Þa cƿæð  ƿif him to ·  hit ƿære sƿyðun 388
se ðe hine lærde mid þære halgan lare ·
⁊ þone ðe he geseah on ðære cyrcan sƿa fægerne ·

Heo cƿ̅ ða to þam ƿere · hit ƿære nu full góód · 391
 ðe man bære to cyrcan · ⁊ þu bæde þone halgan
 he ðe gehælde þurh his halgan ge-earnunga [←ge-earnunge]·

Hine man bær ða sona of ðam bedde to cyrcan 394
binnan ƿithlande [sic @ Skeat] · ⁊ he ƿearð gehæled sona
þurh þone ælmihtigan god · for sƿyðunes ge-earnungum ·
⁊ eode him ða ham hal on his fotū ·
seðe ær ƿæs geboren on bære to cyrcan ·

He ferde eac siððan to ƿinceastre for-raðe · 399
⁊ cydde aðelƿolde þam arƿurþan bisceope ·
hu he ƿearð gehæled þurh þone halgan sƿiþun ·
⁊ land-ferð se ofer-sǽƿisca hit gesette on læden ·

Nu is to ƿitenne  [þæt @ Skeat] ƿe ne sceolan cepan ealles 403
to sƿyðe be sƿefnum · forðan þe hi ealle ne beoð of gode ·

Sume sƿefna syndon soðlice of gode · 405
sƿa sƿa ƿe on bocum rædað · ⁊ sume beoð of deofle
to sumū sƿicdome hu he ða saƿle for-pære ·
ac his gedƿimor ne mæg derian þam godum ·
gif hi hi bletsiaþ · ⁊ hi | gebiddað to gode ·

Þa sƿefna beoð ƿynsume þe geƿurðaþ of gode · 410
⁊ þa beoð egefulle ðe of þam deofle cumað ·
⁊ god sylf forbead  ƿe sƿefnum ne folgion ·
þe læs ðe se deofol us bedydrian mæge ·

Sū man on ƿinceastre ƿearð yrre his ðeoƿan men 414
for sumere gymeleaste · ⁊ gesette hine on fetera ·

He sæt ða sƿa lange on þam laðum bendum · 416
oð he bestæl ut mid his stafe hoppende ·
⁊ gesohte ðone sanct sƿyðun mid geomerunge ·

Se scyttel ða asceat sona of þære fetere · 419
⁊ se ðeoƿa aras ahred þurh ðone halgan ·

Sum mann ƿæs gebunden on-butan  heafod 421
for his hefigum gylte · se com to þam halgan ·
⁊ his sƿara heafod-bend sona to-bærst · sƿa he hine gebæd

Ne mage ƿe aƿritan ne mid ƿordum asecgan 424
ealle þa ƿundra þe se halga ƿer sƿiðun ·
þurh god gefremode on ðæs folces gesihþe ·
ge on gehæftum mannū · ge on unhalum mannū ·
mannum to sƿutelunge ·  hí sylfe magon
godes rice geearnian mid godū ƿeorcū ·
sƿa sƿa sƿiþun dyde · þe nu scinð þurh ƿundra ·

Seo ealde cyrce ƿæs eall behangen mid criccum · 431
⁊ mid creopera sceamelum · fram ende oð oþerne
on ægðrū ƿage · þe ðær ƿurdon gehælede ·
⁊ man ne mihte sƿa ðeah macian hi healfe up ·

Þyllice tacna cyþað  crist is ælmihtig god · 435
þe his halgan gesƿutelode þurh sƿylce ƿel-dæda ·
þeah ðe ða Iudeiscan þurh deofol besƿicene ·
nellon gelyfan on þone lyfigendan crist ·
ærðan þe antecrist ofslagen bið þurh god ·
þonne bugað þa earmingas on ende þysre ƿorulde
ðe þær to lafe beoð mid geleafan to criste ·
⁊ ða ærran losiað þe ǽr | noldon gelyfan ·

Ƿe habbað nu gesæd be sƿiðune þus sceortlice · 443
⁊ ƿe secgað to soðan  se tima ƿæs gesælig
⁊ ƿynsum on angel-cynne · þaða eadgar cynincg
þone cristen-dom ge-fyrðrode · ⁊ fela munuclifa arærde ·
⁊ his cynerice ƿæs ƿunigende on sibbe ·
sƿa  man ne gehyrde gif ænig scyp-here ƿære
buton agenre leode þe ðis land heoldon ·
⁊ ealle ða cyningas þe on þysum iglande ƿæron ·
cumera · ⁊ scotta · comon to eadgare ·
hƿilon anes dæges eahta cyningas ·
⁊ hi ealle gebugon to eadgares ƿissunge ·

Þær-to-eacan ƿæron sƿilce ƿundra gefremode 454
þurh þone halgan sƿyðun · sƿa sƿa ƿe sædon ær ·
⁊ sƿa lange sƿa ƿe leofodon þær ƿurdon gelome ƿundra ·

On ðam timan ƿæron eac ƿurð-fulle bisceopas · 457
dunstan se anræda æt ðam erce-stole ·
⁊ aþelƿold se arƿurða · ⁊ oðre gehƿylce ·
ac dunstan ⁊ aþelƿold ƿæron drihtne gecorene ·
⁊ hi sƿyðost manodon menn to godes ƿillan ·
⁊ ælc god arærdon gode to cƿemednysse ·
 gesƿuteliað þa ƿundra þe god ƿyrcð þurh hi ·

itē alia.

Mannū is eac to ƿitenne  manega dry-men 464
maciað menig-fealde dydrunga þurh deofles cræft ·
sƿa sƿa ƿischeras of doð · ⁊ bedydriað menn
sƿylce hi soðlice sƿylc þincg don ·
ac hit is sƿa ðeah dydrung mid deofles cræfte ·
⁊ gif hƿa hit bletsað þonne ablynð seo dydrung ·

Be ðam ƿe magan secgan sume soðe bysne · 470

Macharius ƿæs ge-haten sum halig fæder471
on | ƿæstene ƿunigende · fela ƿundra ƿyrcende
munuc-lifes man · ða ƿearð an mæden forbroden
þurh dry-manna dydrunge · ge-dƿimorlice sƿa ðeah ·

Þæt [sic @ Skeat] mæden ƿæs sƿa forbroden sƿylce heo an myre ƿære · 475
⁊ eallum þam þuhte þe hire onlocodon
sƿilce heo myre ƿære · na mennisces gecyndes ·

Þa leddon hire magas hi to macharie · 478
⁊ he sona axode hƿæt hi ƿoldon mid þam ·

Þa magas him cƿædon to · þeos myre þe ðu gesihst 480
ƿæs ure dohtor arƿurðe mæden ·
ac aƿyrigde dry-menn aƿendon hí to myran ·
nu bidde ƿe ðe leof ·  ðu ge-bide for hí
⁊ hi eft aƿende to þam ðe heo ær ƿæs ·

Macharius þa cƿ̅ to hire magum ðus · 485

Ic ge-seo þis mæden on menniscū gecynde · 486
⁊ heo nis na aƿend sƿa sƿa ge ƿenað  heo sy ·
⁊ heo nan þincg on hire næfð horses gecyndes ·
ac on eoƿrū gesihþū hit is sƿa gehiƿod
þurh ðæs deofles dydrunge · ⁊ his drymenn leaslice ·

Macharius ða gebæd for  mæden god · 491
⁊ mid ele gesmyrode · ⁊ mid ealle adræfde
þas deofles gedƿimor · þurh his drihtnes naman ·
sƿa  hi ealle gesaƿon ·  heo ansund ƿæs ·

Sƿylce synd þa dydrunga þære dry-manna; [sic @ Skeat] 495

Sy ƿuldor ⁊ lof þam ƿel-ƿillendan scyppende 496
þe his halgan mærsað mihtiglice mid ƿundrum ·
seðe á rixað on ecnysse · amen ·