Unit 2
Basic Sentences
| please | ıbákkıwo |
| Embassy | embassi |
| America | amerika |
| American | yamerikan/amerikan |
| where | yət |
| Excuse me, where is the American Embassy? | ıbákkıwo, yamerikan embassi yə́t nəw. |
| face, ahead, earlier | fit |
| in front of | fitləfit |
| It's [right] in front [of you]. | fitləfít nəw. |
| far | ruK |
| It's far [from here]. | rúK nəw. |
| right | Kə́ññ |
| on the right | bəstəKəññ |
| on your right | bə́stəKəññıwo |
| The American Embassy is on your right. | yamerikan embassi, bəstəKəññıwó nəw. |
| left | gra |
| on your left | bəstəgrawo |
| It's on your left. | bəstəgrawó nəw. |
| toward, to | wədə |
| go! (polite imperative) | yıhidu |
| and | ınna |
| turn (polite imperative) | yızuru |
| Go straight ahead and turn to the left. | wədəfit yıhidunná, wədəgrá yızuru. |
| near | Kırb |
| It's nearby. | Kırb nəw. |
| station | Tabiya |
| train | babur |
| railroad station | babur Tabiya |
| the railroad station | babur Tabiyaw |
| Where's the railroad station? | babur Tabiyaw yə́t nəw. |
| here | ızzih |
| from here | kəzzih |
| Is the railroad station far from here? | babur Tabiyaw kəzzih rúK nəw ↑ |
| It's not far, it's [right] near [here]. | rúK aydəlləm, Kírb nəw. |
| hotel,restaurant | hotel |
| there is, he [or it] exists | állə. |
| Where is ('exists') a good hotel? | dəhna hotel yə́t allə. |
| There is a good hotel across from ('in front of') the American Embassy. | amerikan embassi fitləfi̇́t, dəhna hotél allə. |
| the hotel | hotelu |
| there | ızziya |
| The hotel is over there. | hotelú, ızziya nəw. |
Numbers
| one | and | six | sıddıst | |
| two | hulətt | seven | səbatt | |
| three | sost | eight | sımmınt | |
| four | aratt | nine | zəTəñ | |
| five | ammıst | ten | assır |
Grammatical Notes
Note 2.1 The masculine definite suffix /-u ~ -w/
| 1. | dəhna hotel yə́t allə. | Where is a good hotel? |
| 2. | hotelu ızziyá nəw. | The hotel is there. |
| 3. | babur Tabiyáw, yə́t nəw. | Where is the railroad station? |
In sentences 2 and 3 we have /hotelu/ and /Tabiyaw/. i.e. these nouns have the suffixes /-u/ and /-w/ respectively.
The suffix /-u/ after consonants and /-w/ after vowels is added to masculine nouns or their modifiers (see later units) to make them definite or specific. It is generally used when the speaker refers to things or persons that have been mentioned before, or to things or persons which are in his presence. It is, however, not necessarily used in the same situations as the English definite article. The suffix makes the 'pointing out' or 'reference' more explicit. It is less used with plural nouns than with nouns in the singular.
Note 2.2. 'and' /-(ı)nna/.
The suffix /-ınna/ after consonants and /-nna/ after vowels is the equivalent of the English word 'and', e.g.
| /hotelınna babur Tabiya/ | 'a hotel and a railroad station' |
| /ızzihınna ızziya/ | 'here and there' |
It should be noted, however, that /ınna/ may also occur as a separate word.
Note 2.3 Verb: The use of /nəw/ 'is' and /allə/ 'there is'.
| amerikan embassi yə́t nəw. | Where is the American Embassy? |
| babur Tabiyaw kəzzih rúK nəw ↑ | Is the railroad station far from here? |
| dəhna hotel yə́t allə. | Where is (there) a good hotel? |
The verb form /nəw/ 'is' (see Note 3.5.) denotes simple equation (w is y). Its negative counterpart is /aydəlləm/ 'is not', e.g.
| /huləttınna hulətt arátt nəw/ | 'Two and two are ('is') four' |
| /hotelu Tıru aydəlləm/ | 'The hotel is not good' |
The verb form /allə/ denotes the existence of something ('there is', 'there exists'). Its negative counterpart is /yəlləm/ 'there is not,' e.g.
| /and dəhna hotel ızzih allə/ | 'there is a good hotel here'. |
| /ızzih dəhna hotel yəlləm/ | 'There isn't a good hotel here.' |
The word /yəlləm/ means also 'no'.
Pronunciation Drills
Glottalized Consonants
| /k/ | |||
| Komə | 'he stood up' | saKə | 'he laughed' |
| Kələm | 'ink' | bəKlo | 'mule' |
| Kə́zzəfə | 'he rowed' | bəKi | 'enough' |
| Kəbır | 'funeral' | təKəbbələ | 'he received' |
| Kumət | 'length' | təKawwəmə | 'he opposed' |
| Kim | 'grudge' | moKə | 'it became warm' |
| Kal | 'word' | asdənnaKi | 'surprising' |
| Kurs | 'breakfast' | awaKi | 'wise' |
| Kəyy | 'red' | dərrəKə | 'it dried' |
| Kəññ | 'right' | tıllıKınnət | 'bigness' |
| TıbK | 'tight' | dınK | 'amazing' |
| tıllıK | 'big' | məwdəK | 'to fall' |
| ruK | 'far' | məsənTəK | 'to split' |
| sınK | 'provision' | TılK | 'depth' |
| bırK | 'strange' |
| /T/ | |||
| Tıwat | 'morning' | wısT | 'into' |
| Tınt | 'ancient' | šəKəT | 'merchandise' |
| Tə́bbəKə | 'he watched' | məTə́TT | 'drink' |
| Tə́yyəKə | 'he asked' | ləwT | 'barter' |
| Tə́rrəgə | 'he dusted' | ayıT | 'rat' |
| Tərə́TTərə | 'he suspected' | KərəT | 'taxation' |
| Təmə́TTəmə | 'he wound' | bılT | 'clever' |
| TıbK | 'tight' | mədəngəT | 'to be frightened' |
| TərəPeza | 'table' | məwKəT | 'to pound' |
| Tə́rra | 'he called' | məKurəT | 'to cut' |
| məTə́mməTə | 'he sucked' | rə́TTəbə | 'he got wet' |
| šəTə | 'he sold' | wə́TTərə | 'he stretched' |
| šə́KKəTə | 'he peddled' | Kə́TTərə | 'he hired' |
| amə́TTa | 'he bought' | sənə́TTəKə | 'he split' |
| áTTəbə | 'he washed' | gazeTa | 'newspaper' |
| /P/ | |||
| PaPas | bishop | Pagume | 5 days placed between August and September |
| PəraKliTos | (a Saint's name) | ||
| PəsTənTinos | (a Saint's name) |
| Petros | 'Peter' | Pawlos | 'Paul' |
| PənTəKoste | 'pentecost' | ityoPıya | 'Ethiopia' |
| /C/ | |||
| Cə́bbəTə | 'he grasped' | laCCə | 'he shaved' |
| Cánə | 'he loaded' | fəCCə | 'he gound' |
| Cə́lləTə | 'he emptied' | aCCáwwətə | 'he kept company' |
| Cəw | 'salt' | maCəs | 'to smoke' |
| Cə́ffərə | 'he danced' | məCCawəca | 'playground', 'gameroom' |
| Cíffera | 'dance' | áCCedə | 'he mowed' |
| Cə́kkənə | 'he became cruel' | táCCə | 'he became enraged' |
| Cəkkáñ | 'cruel' | məCəbbəT | 'to grasp' |
| Cəwata | 'play' | məCəffər | 'to dance' |
| Cıs | 'smoke' | aCCır | 'short' |
| mılaC | 'razor' | wıCC | 'outside' |
| gılıbbaC | 'copy' | wəCi | 'expenses' |
| TəCCi | 'drunkard' | nəCC | 'white' |
| səCi | 'generous' | məCi | 'one who comes' |
| KoraC | 'one who cuts' | ||
| KəraC | 'tax collector' |
| /S/ | |||
| Səháy | 'sun' | baləSəgga | 'rich' |
| Sáfə | 'he wrote' | məSıhaf | 'book' |
| Səhafi | 'writer, clerk' | nəSa | 'free' |
| Səgga | 'grace' | məSəlləy | 'to pray' |
| SəTTıta | 'calmness' | hıSan | 'baby' |
| Səlot | 'prayer' | nəSannət | 'freedom' |
| Səlləyə | 'he prayed' | dımS | 'voice' |
| SádıK | 'righteous' | KırS | 'shape' |
| SıdK | 'righteousness' | gılS | 'open' |
| məSaf | 'to write' | gəSS | 'page' |
| mıSwat | 'alms' | gıbS | 'Egypt' |
| ıSf | 'double' | ıS | 'plant' |
| hınSa | 'building' |
Substitution Drills
Substitute the words given to the right of each sentence for the underlined word (or words) of the sentence.
| 1. hotelu ruK nəw. | Kırb | ızziya | dəhna |
| bəstəgrá | bəTam ruK | Tıru | |
| bəstəKəññ | bəTam Kırb | bəTam Tıru | |
| ızzih | |||
| 2. babur Tabiyaw ruK aydəlləm. | Kırb | ızziya | dəhna |
| bəstəgra | bəTam ruK | Tıru | |
| bəstəKəññ | bəTam Kırb | bəTam Tıru | |
| ızzih | |||
| 3. amerikan embassi fitləfit dəhna hotel allə. | ızziya | bəstəgrawo | |
| ızzih | babur Tabiyaw | fitləfit | |
| bəstəKəññıwo | |||
| 4. ızzih dəhna hotel yəlləm. | ızziya | bəstəKəññ | bəstəKəññıwo |
| amerikan embassi fitləfit. | bəstəgra | ||
| bəstəgrawo | |||
Questions and Answers
Question |
Answer |
| TenayısTıllıñ, ındəmín addəru. | dəhná, ıgziyabher yımməsgən. |
| ıbakkıwo, and dəhna hotel yə́t allə. | dəhna hotel amerikan embassi fitləfi̇́t allə. |
| hotelu rúK nəw ↑ | yəlləm, ruK aydəlləm. |
| amarıñña yawKállu ↑ | áwo, tınnıš awKálləhu. |
| mín alu ↑ | mıním alalhu. |
| babur Tabiyaw ızziyá nəw ↑ | yəlləm, ızziya aydəlləm. |
| amerikan embassi kəzzih rúK nəw ↑ | ruK aydəlləm, Kírb nəw. |
| bəTam Tıru amarıñña yawKallu ↑ | yəlləm. bəTam Tıru aydəlləm. |
| kəzzih bəstəgra mín allə. | and bəTam Tıru hotél allə. |
| kəzzih bəstəKəññ mín allə. | kəzzih bəstəKəññ and embassi̇́ allə. |
| babur Tabiyaw rúK nəw ↑ | áwo, bəTam ruK nəw. |
| hotelu tınníš nəw ↑ | áwo, bəTam tınnıš nəw. |
| babur Tabiyaw yə́t allə. | amerikan embassi fitləfi̇́t, and babur Tabiyá allə. |
| kəzzih rúK nəw ↑ | yəlləm, ruK aydəlləm, Kírb nəw, |
| amerikan embassi yə́t nəw. | aláwKım. |