Page:Illustrations of the history of medieval thought and learning.djvu/308

This page needs to be proofread.
290
GERBERT'S COMMENTARY.


est per novenarium disposila. PER PRIVATA OFICIA, id est per propria ofcia. Notandum quod hoc nomen qfficim.i, quando scribitur per unum /, tune idem est quod servire ; et quando scribitur per duo /, tune idem est quod nocere, unde officit ei. PLEBS ANGELICA PHALANX ET ARCHANGELICA. Sed quia autor in sequentibus facit mentionem de gerarchia, ideo videndum est, quid sit gerarchia, et unde dicatur, et in quot species divi- datur. Gerarchia est legitimum nature rationalis dominium; et videndum est quid quodlibet membrum in hac descriptione positivum[1] operetur. Dominium dicitur, quia in nullo loco est gerarchia nisi ubi sit dominium nature. Rationalis dicitur, quia bruta animalia habent dominium super alia, que non dicitur gerarchia, quia ibi non contingit, nee eis convenit. Legitimum dicitur, quia reges et huiusmodi habent potestatem super alios, et hie forsitan non habent secundum legem legitime. Gerarchia dicitur a gere, quod est sacer, et archos, quod est principatus sive dominium. Gerarchia in tres dividitur species ; in supercelestem, celestem, et subcelestem. Supercelestis est summe trinitatis ypostasica monarchia : ypostasion vel ypostasis idem est quod substancia. Celestis gerarchia est ordo angelicus, qui dividitur in novem ordines. Subcelestis gerarchia, id est apostolatus et archiepiscopatus et episcopatus, et huiusmodi. De supercelesti gerarchia fecit autor inferius mentionem quando dixit, PER VOS PATRIS CUNCTA COMPLENTUR MANDATA QUE DAT. De celesti gerarchia fecit mencionem quando dixit, vos PER ETHRA. De subcelesti gerarchia fecit mentionem quando dixit, vos PER RURA. Sed quia dixi superius quod celestis gerarchia dividitur in novem ordines, ideo videndum est, quid sit ordo, et qualiter dicatur ordo, et in quot species habeat dividi. Ordo angelicus, ut ait magister Johannes Scotus, est caractere theo- phanie simplicis el non imaginarie et reciproce umformis spintuum insignita multitude. Multitudo aponitur quia ordo angelicus non potest esse nisi ubi sit multitudo. Spirituum apponitur ad differencial!! hominum, quia sepe homines con- templantur ipsum creatorem per ipsas creaturas. Insignita caractere, id est quodammodo sigillata signo. Caracter idem est quod signum : et ideo caractere apponitur[2] theophanie. Theophania dicitur a theos, quod est deus, et phanos, quod est

  1. Cod. p 9 ltu.
  2. This word is repeated also after theophanie.