Page:Illustrations of the history of medieval thought and learning.djvu/321

This page needs to be proofread.
WILLIAM OF CONCHES.
303


nare (lignum duximus. Unde omnes qui ilium habent libellum rogamus quatenus ea nobiscum damnent et exterminent. Verba enim non faciunt haereticum sed defensio. u In illo diximus, in divinitate esse tria, potentiam, sapien- tiam, voluntatem : potentiam esse patrem, sapientiam esse filium, voluntatem spiritum sanctum. Sed quod dictum est de potentia quod sit pater, de voluntate quod sit spiritus sanctus, etsi possit quoquo modo defendi, tamen quia nee in evangelic nee in scripturis sanctorum patrum illud invenimus, propter illud apostoli damnamus, Prophanas novitates verbonim devita. De sapientia quod sit filius, non damnamus, cum apostolus dicat Christum dei virtutem et dei sapientiam.

In eodem conati sumus ostendere quomodo pater genuit filium, illud que quod dictum est, Generationem eius quis enna- rabit ? ideo esse dictum quod sit difficile, non quia impossible : hoc iterum damnamus, et aliis damnandum esse pronunciamus.

Cum in eodem de creatione primi hominis loqueremur diximus deum non ex Adam vel ex costa foeminam fecisse, ex limo qui coniunctus illi fuerat, ex quo viri corpus plasma - verat; ideoque translatitie esse dictum quod ex costa Adae facta sit foemina : hoc iterum damnamus damnandumque iudicamus, sanctae et divinae scripturae consentientes quae ait quod immisso sopore in Adam tulit deus unam costam de costis eius, ex qua materialiter corpus mulieris plasmavit. Haec sunt igitur quae in illo libro damnamus.

7. There is therefore no doubt that the early work of William of Conches to which reference is here made, is that same production which forms the subject of the preceding excursus and which, according to Dr. Wagenmann, actually bears the specific title of Philosophia Willihelmi Magistri in a Stuttgart manuscript.[1] Of this the Dragmaticon is in fact a new edition, rewritten and cast in the form of a dialogue. The substantial agreement of the two has been already pointed out by professor Karl Werner in the Silzungsberichte der philosophisch-historischen Classe

  1. The work also, according to M. Haureau, Singularites, 237 sq., bears the name of William of Conches in two Paris manuscripts; the titles added to the name, Tractatus Philosophiae and Philosophia are modern. M. Haureau, pp. 240 sq., takes the same argument as I have done from the Dragmaticon.