vii. idus martias. nat̅l̅ sanctorum quadraginta militum.
Ƿe ƿyllað eoƿ gereccan þæra feoƿertigra cempena ðroƿunge ·001
eoƿer geleafa þe trumre sy · þonne ge gehyrað
hu þegenlice hí þroƿodon for criste ·
On þæs caseres dagum þe ƿæs gehaten licinius004
ƿearð astyred mycel ehtnys ofer þa cristenan ·
sƿa ælc cristen mann sceolde be his agenum feore
þam hælende ƿið-sacan ⁊ to hæðenscype gebugan ·
⁊ þā deofolgyldum drihtnes ƿurþmynt gebeodan ·
Þa ƿæs geset sum ƿælhreoƿa dema009
agricolaus gecíged · on anre byrig
sebastia gehaten · on þam lande armenia ·
Se fore-sæde dema ƿæs sƿiðe arleas ·012
cristenra manna ehtere ⁊ arod to deofles ƿillan ·
Þa het se cƿellere þæs caseres cempan014
ealle geoffrian · heora lác þam godum ·
Þa ƿæron on þam camp-dome cappadonisce cempan ·016
feoƿertig cristen[ra]* unforhte on mode ·
æƿ-fæstlice libbende æfter godes lare ·
Þas gelæhte se | dema ⁊ gelædde hí to þam deofolgyldum ·019
⁊ cƿæð mid olecunge · hí æþele cempan ƿæron ·
⁊ on ælcum feohte fæst-ræde him betƿynan ·
⁊ symle sige-fæste on sƿiþlicum geƿinne ·
æt-eoƿiað nu forði eoƿre anrædnysse ·
⁊ eoƿ sylfe under-þeodað þæra cyninga gesetnyssum ·
⁊ geoffriað þam godum ærþam þe gebeon getintregode ·
Þa cƿædon þa cristenan · to ðam cƿellere þus ·026
Oft ƿe ofersƿiðdon sƿa sƿa þu sylf ƿistest027
ure ƿiðer-ƿinnan on gehƿylcū geƿinne ·
þa þa ƿe fuhton for ðam deadlicum kynincge ·
ac us gedafenað sƿyðor mid gesƿince to campigenne ·
for þam undead-licum cynincge ⁊ þe ofer-sƿiðan ·
Þa cƿ̅ se dema hí oþer þæra dydon ·032
sƿa hí þam godum geoffrodon ⁊ arƿurðnysse hæfdon ·
sƿa hi ða offrunge for-saƿon ⁊ gescynde ƿurdon ·
smeageð nu ic bidde hƿæt eoƿ betst fremige ·
Ða halgan ⁊ƿyrdon þam hæðenan cƿellere ·036
Drihten foresceaƿað · hƿæt us fremige ·037
þa hét se cƿellere hí on cƿearterne gebringan ·
hƿæt þa halgan þa heora cneoƿa bigdon
binnon þam cƿearterne þus biddende crist ·
Alys us nu drihten fram deoflicum costnungum ·041
⁊ fram eallū æsƿicungum unrihtƿisra ƿyrhtena ·
Hi sungon on æfenunga eft oðerne sealm ·043
⁊ on heora gebedum ƿunodon þurh-ƿacole oð midde niht ·
Þa æt-eoƿde se hælend hine sylfne his halgum ·045
⁊ hi þus getrymde to þam to-ƿeardan ge-ƿinne ·
God is eoƿer anginn · ⁊ eoƿer inngehýd047
ac se bið gehealden seþe oð ende þurh-ƿunað ·
Ealle hi gehyrdon þæs hælendes ƿord049
⁊ ƿurdon afyrhte · ⁊ forði þurh-ƿunodon
buton slæpe oð dæg · heora drihten mærsigende ·
Hƿæt þa agricolaus on ærne mergen gegaderode052
his geborenan magas to his manfullan geþeahte ·
⁊ het him to lædan þa halgan godes cempan ·
Hi þa ealle feoƿertig æt-foran him stodon055
þa began se de|ma eft hi herigan ·
cƿæð heora gelican næron on þæs caseres lande
ne sƿa ge-herede · ne him sƿa leofe ·
gif hi noldon aƿendan þa lufe to hatunge ·
Þa cƿædon þa halgan · hi hine hatodon060
for his geleaf-leaste · ⁊ lufodon heora drihten ·
Þa grimetede se ƿælhreoƿa sƿa sƿa grædig leo ·062
⁊ het hí gebringan gebundene on cƿearterne ·
forðan þe he anbidode þæs ealdormannes to-cymes ·
Þa com se ealdorman ðæs embe seofon niht ·065
⁊ het sona gelangian þa geleaffullan halgan ·
Þa cƿ̅ heora an · his nama ƿæs quirion ·067
Eala ge gebroðra uton beon gehyrte ·068
sƿa oft sƿa ƿe clypodon to criste on gefeohte
ƿe ƿurdon sige-fæste sona þurh his fultū ·
⁊ ƿe eac ofer-sƿiðdon þone onsigendan here ·
Hƿilon ƿe ƿæron on micclum geƿinne ·072
⁊ eall ure folc mid fleame æt-ƿand
buton ƿe feoƿertig þe on ðam feohte stodon ·
biddende georne ures drihtnes fultū ·
⁊ sume ƿe afligdon sume feollan ætforan us ·
⁊ ure an næs gæderod (sic) fram ealre þæra meniu ·
Nu is ure ƿiðer-ƿinna þes ƿæl-hreoƿa heretoga ·078
oðer is se dema · ⁊ se deofol þridda ·
þas ðry syrƿiað hu hi ús besƿicon ·
ac uton nu clypian crist us to gefylstan ·
⁊ þa egeslican tintregu · ne þa teartan ƿitu ·
ne ænige bendas us ne beoð to bealƿe ·
Æfre ƿe ƿæron gefultumode on ælcum gefeohte084
sƿa oft sƿa ƿe sungon þisne ænne sealm ·
Deus In nomine tuo saluum me fac et in uirtute tua libera me · Et cetera · [ is on englisc;] [added in a later hand]086
Þu ælmihtiga god gehæl me on þinum naman ·087
⁊ on þinre mihte me alys [eal]ƿealdend [added in a later hand] ·
Hi ƿurdon þa gelædde mid þysum lofsange to þam reðum.089
⁊ comon gehƿylce to þære ƿæfer-syne ·
þa beheold se heretoga þa halgan ⁊ cƿæþ ·
Ge sceolan habban æt me · ƿyrðmyntas ⁊ sceattas ·092
gif ge urū godum offrian ƿyllað ·
Gif ge þonne beoð þƿyre to þisum094
ge beoð geunƿurðode · ⁊ eac | geƿitnode ·
Þa cƿædon þa halgan hi ðone hælend ƿurðodon ·096
⁊ nænne oðerne sƿa healicne ne tealdon ·
Þa hét se ealdorman mid ormætū graman ·098
heora neb beatan mid blacum flintum ·
ac þa stanas ƿendon ƿið þæra ehtera
sƿa ða cƿelleras hi sylfe cnucodon ·
Þa gelæhte se ealdorman · ænne ormetne flint102
ƿearp to þam halgum · ac he ƿand þƿyres
to þam heah-gerefan · ⁊ his heafod to-bræc ·
Þa ƿurdon þa halgan sƿyþe gehyrte ·105
⁊ sungan sona þisne sang mid geleafan ·
Qui tribulant me Inimici mei Ipsi infirmati sunt et ceciderunt ·107
Mine fynd þe me gedrefdon syndon geuntrumode · ⁊ adún feollon ·108
Þa sƿór se dema hi þurh dry-cræfte ·109
þa stanas aƿendon to heora ƿitnerū ·
Þa het se ealdor-man hi ardlice lædan111
æft Into cƿearterne · ⁊ mid carfullū mode
smeade ƿið his rædboran hƿæt him to ræde þuhte ·
hu he mihte his hosp on þam halgū geƿrecan ·
Hi ƿurdon þa gebrohte binnan þam cƿearterne ·115
⁊ sungon þysne sealm mid sƿyþlicre blysse ·
Ad te leuaui oculos meos qui habitas in celis · et cetera · [ is on englisc] [added in a later hand]117
To þe ic ahæbbe mine eagan drihten ·118
þu þe eardast on heofonum · ⁊ hi ealne ðone sealm sungon ·
Hƿæt þa on middere nihte com se ælmihtiga drihten120
of ðære healican heofonan · ⁊ his halgan geneosode ·
⁊ þysum ƿordū gespræc* þe her synd aƿrytene ·
Se þe soðlice gelyfð on þone lyfigendan fæder ·123
⁊ on his ancennedan sunu · ⁊ on þone halgan gast ·
þeah þe he dead beo · he bið sƿa þeah cucu ·
Beoð gehyrte · ⁊ eoƿ ne ondrædað þæra hæðenra ƿita126
þe synd hƿilƿend-lice ·
Beoð geþyldige on þissere hƿile ·127
ge beon geƿuldor-beagode on þære ecan ƿorulde ·
Þa ƿunodon þa halgan þurh-ƿacole oð mergen ·129
on heofonlicre blysse þurh þæs hælendes cyme ·
þa het se ealdor-man hi on mergen gefeccan ·
⁊ hi ealle cƿædon sƿylce mid anum | muðe ·
Doð nu be us drihten ƿile ·133
Þa com eac se deofol · ⁊ hæfde ænne dracan on handa ·134
⁊ sƿurd on oðre · þus secgende þam deman ·
Þu eart min agen ongin nu sƿiþe ƿel ·136
Sƿylce hé cƿæde ofer-sƿið þas cristenan137
þurh tearte ƿita · hí to me gebugan ·
Þa geƿearð þam ehterum on heora yfelum geþeahte ·139
hí þa godes halgan on heardum bendum geleddon ·
to anum bradum mere mid bysmorfullum edƿite ·
On þam timan ƿæs sƿiþe hefig-time ƿynter ·142
⁊ se fore-sæda mere ƿæs mid forste ofer-þeaht ·
⁊ se ƿinterlica ƿind ƿan mid þam forste ·
Þa scufon þa hæþenan þa halgan Into þam mere ·145
to middes þam ise ealle unscrydde ·
⁊ heom [←him] ƿeardas setton þurh-ƿacole menn ·
heora nan ne mihte mid fleame æt-berstan ·
Þær ƿæs eac geset sƿiþe gehende þam mere ·149
ƿearm ƿæter on cyfe · gif þæra cyþera hƿylc
ƿolde forlætan his geleafan · ⁊ his lic baðian
on þam ƿearman ƿætere · for ðæs ƿyntres teartnysse ·
Hit begann þa on æfnunge egeslice freosan ·153
ís befencg þa foresædan martyras ·
sƿá heora flæsc for ðam forste tobærst ·
Þa eargode heora án for þam ormætum cyle ·156
aƿearp his geleafan ⁊ ƿolde hine baðian
on þam ƿlacum ƿætere ⁊ ƿende fram his geferum ·
ac he geƿát sona sƿa hé ƿæter hrepode ·
⁊ ƿearð seo ƿearmnys him aƿend to deaðe ·
forþan þe his geleafa ne geleaste oð ende ·
sƿa sƿa drihten sæde him sylf on þam cƿearterne ·
Þa gesaƿon þa oðre hu þam anum getimode ·163
⁊ sungon þysne sang · sƿylce of anum muðe ·
Ne yrsa ðu drihten us on ðysum deopum flodū ·165
ne þin hat-heortnys on þyssere ea ne sy ·
Se þe hine ascyrede for þyssere scearpnysse fram us ·167
his lima synd toslopene ⁊ hé sona losode ·
Ƿe nellað drihten næfre fram þe tƿæman ·169
oð ðu us gelyf-fæste þe to lofe drihten ·
ƿe ge|cygað þinne naman · þonne [←þone; wrongly] þe soðlice heriað
ealle gesceafta · ⁊ ealle niƿelnyssa [←niƿelnysse] ·
fyr · ⁊ hagol · snaƿ · ⁊ ceald is ·
ƿindas · ⁊ stormas · þe þin ƿord gefyllað ·
Þu gæst ofer sǽ sƿa sƿa ofer grenre eorðan ·175
⁊ þu æþelice gestilst hyre strangan yða ·
Þu gehyrdest drihten þone heah-fæder Iacob ·177
þaþa he for-fleah þa frecenfullan þeoƿracan ·
þe his agen broþor esau gecƿæð ·
Þu ƿære mid iosepe In aegypto-lande ·180
⁊ hine of þeoƿdome ahofe to hlaforde ·
Þu gelæddest moysen of ðam ylcan lande182
eft mid israhele folce þurh fela tacna ·
⁊ him ƿeg gerymdest on þære readan sǽ ·
Þu gehyrdest eac siððan þine halgan apostolas ·185
gehyr us nu drihten on þysum deopum flode ·
⁊ ne lǽt us besencan on ðissere cealdan hreohnysse ·
ne ús ne forsƿelge þes sƿearta grund ·
Ƿe synd earmingas gehelp us nu drihten ·189
Ƿe synd gesette on sælicū grunde ·190
⁊ ure blód fleoð to urum fotum adune ·
geliðe-ƿaca nú þisne unliðan cyle ·
menn magon oncnaƿan ƿe to þe clypodon ·193
⁊ ƿe beon gehealdene forðan þe ƿe hopiað to ðe ·
Hƿæt ða færlice ƿearð mycel ƿundor ðurh god ·195
þær com heofonlic leoht to þam halgum martyrum ·
sƿa hát sƿa sunne scinende on sumere ·
⁊ ís formealt on eallum þam mere
⁊ ƿæter ƿearð aƿend to ƿynsumum baðe
Ealle þa ƿeard-menn ƿæron ǽr gesƿefode ·200
buton heora anum þe þyses ealles hlyste
hu hi hí gebædon · ⁊ hú se án forferde ·
Þa beheold se ylca hƿanon leoht scean ·203
ða geseah he bringan mid þam beorhtan leohte
ufan of heofonum an leas feoƿertig kyne-helma ·
þam halgum martyru · þe on ðam mere stodon ·
Þa under-geat he sona se án næs geteald207
to þam cyne-helmum cristes þegna ·
forþan þe he nolde þa earfoðnyssa forberan ·
Ða aƿrehte se án þa oðre ƿeardas ·210
⁊ unscrydde hine sylfne ⁊ scæt into ðam mere
clypigende · ⁊ cƿeðende · ic eom eac | cristen
He eode to ðam halgū · ⁊ clypode to ðam hælende ·213
Ic gelyfe on þe drihten sƿa sƿa þas gelyfað ·214
læt me beon geteald to heora getele ·
⁊ do me þæs ƿyrðne ic ƿælhreoƿe tintrega
for þe þroƿige · ⁊ on ðe beo afandod ·
Þa geseah se deofol þa drihtnes halgan218
ƿæron gefrefrode on heora frecednysse ·
⁊ on geleafan þurh-ƿunodon sƿa sƿa he ǽr ne gelyfde ·
hi æfre þone cyle sƿa gesæliglice acoman ·
Þa bræd se sceocca hine sylfne to menn ·222
geƿrað his sceancan ⁊ ƿánode him sylfū ·
Ƿa ís me earmū ic eom ofer-sƿyþed ·224
frā þysum halgū ƿerum · ⁊ ic eom gebysmorod ·
Hæfde ic ælteoƿe þenas · nære ic þus eaðelice ofersƿiðed ·226
Nu ic ƿylle aƿendan þæs ƿælhreoƿan heortan ·227
to þan geþance he þyssa halgena líc
ealle forberne ⁊ on ðære ea aƿurpe ·
furðon heora bán ne beon æfre afundene ·
Þa sungon ða halgan on þam softū baðe ·231
þu eart ana god ælmihtig scyppend ·
þu ðe ƿundra ƿyrcst · ⁊ ure ƿiðer-ƿinnan ofer-sƿiðst ·
Þu gescyndest þone sceoccan þe embe us syrƿde ·234
Hƿæt þa on ærne mergen comon þa arleasan cƿelleras ·235
⁊ axodon þa ƿeard-menn hu-meta se an
ƿære to þam halgum geðeod · oððe hƿæt he gesaƿe ·
Þa cƿædon þa ƿeardas to ðam ƿælhreoƿum demum ·238
Ƿe feollan on slæpe sƿarlice ealle239
sƿylce ƿe on deaðe lagon · ac he læg þurh-ƿacol ·
geseah ða ƿundra ⁊ ƿræhte us siððan ·
Þa gesaƿe he [MS. ƿe] leoht ⁊ he gelyfde sona ·242
unscrydde hine eallne ⁊ eode into heom [←him] ·
⁊ cƿæð mid hluddre stemne · he gelyfde on crist ·
Þa hét se arleasa dema hi ealle gelædan245
of ðam bradū mere · ⁊ tobrecan heora sceancan ·
þa ongunnon ða hæðenan hi handlinga ateon ·
⁊ to-bræcon heora sceancan · sƿá sƿá heom [←him] beboden ƿæs ·
Þa sungon hi þisne sealm on þære bræce ·249
Anima nostra sicut passer erepta est de laqueo uenantium · | Et cetera · [ is on englisc;] [added in a later hand]250
Ure saƿl is ahred of grine sƿa sƿa spearƿa [spearƿe → spearƿa] ·251
grin is tobryt · ⁊ ƿe synd alysede ·
Ure ealra fultum is on ðæs drihtnes naman ·253
seðe geƿorhte heofonas ⁊ eorðan ·
Þa cƿædon hí amen · ⁊ heora gastas ageafon ·255
⁊ ferdon sƿá gemartyrode to þam ælmihtigan drihtne
þe him ǽr gefultumode on ðam frecednyssum ·
⁊ hi æfre getrymde oþ hi him tocomon ·
Ða gedyde se dema sƿa sƿa se deofol gebeotode ·259
het hi ealle forbærnan on sƿiðe bradū fyre ·
ac þa bán belifon æfter þam bærnette ·
þa aƿurpon þa hæðenan into ðam ƿidgillū streame ·
Þis ƿearð gesƿutelod sona æfter þrym dagum263
sumū halgan bisceope on þære ylcan byrig ·
Him comon to on sƿæfne þa soðan godes halgan ·265
⁊ sædon hƿær heora bán þa gebrohte ƿæron ·
Hƿæt þa se bisceop of his bedde arás ·267
⁊ ferde mid his preostū to ðam flode nihtes ·
Þa scinon ða bán sƿa beorhte sƿa steorran269
on þam ƿætere · ⁊ hi ðæs ƿundrodon ·
Ealle hi becoman to anre dypan ·271
⁊ næs forloren naht on þam flode ·
⁊ leoht gesƿutelode sƿa hƿǽr sƿa hi lagon ·
Þa gebrohte se bisceop ealle þa halgan bán274
on gelimplicum scrynum · ⁊ gelogode hi up
on geleaf-fulre cyrcan to lofe þam ælmihtigan ·
ðam sy ƿuldor · ⁊ ƿurðmynt on ealra ƿorulda ƿoruld. Amen.
Hƿæt losað æfre þam ælmihtigan gode ·278
Gif hƿylc ungesælig mann his scyppende bið ungehyrsū ·279
⁊ nele þurh-ƿunian on ƿél-dædum oð ende ·
ac forlæt his gelæfan ⁊ þone leofan drihten ·
þonne bið oðer gecoren to þam kyne-helme
þe se oðer nolde geearnian þurh gesƿinc ·
sƿá sƿá ge gehyrdon on þissere rædinge ·
an þæra ƿeard-manna ƿearð þam halgum geðeod ·
⁊ gelæhte þone kyne-helm þe se oðer forleas
Iudas eac se arleasa þe belæƿde þone hælend ·287
aheng hine sylfne sona on grine ·
⁊ mathias se eadmoda ƿæs gemærsod siþþan ·
⁊ to apostole ge|coren æfter cristes æriste ·
⁊ hæfð þone ƿurðmynt þe se ƿærlhreoƿa forleas ·
þurh his agenne sƿicdóm þaða he sealde his scyppend ·
Nyte ƿe hƿeþer se ƿeardmann ƿære æfre gefullod ·293
ac ƿe ƿiton sƿa þeah hƿæt ƿise lareoƿas sædan ·
ælc ðæra þe bið acƿeald for cristes geleafan
bið soðlice gefullod þonne he sƿylt for gode ·
⁊ on his blode aðƿogen frā synna horƿū ·
⁊ [leofað] [←lyfað] mid þam drihtne þe he his líf fore sealde ·
Nis gode nan neod ƿe god ƿyrcan ·299
ne he nan þing ne hæt for his agenre neode ·
ac hit fremað us sylfū sƿa hƿæt sƿa he us bebyd ·
⁊ ƿe beoð gesælige gif ƿe urū scyppende gehersumiað ·
⁊ gif ƿe hine ænne ofer ealle þincg lufiað ·
seðe hine forlæt he losað ƿitodlice ·
Þeahhƿæþere gelicað þam leofan drihtne ·305
ƿe his ƿillan mid ƿeorcum gefremman ·
⁊ þurh ge-earnian éce líf mid him ·
Se apostol paulus sette on his pistole308
ƿe soðlice synd ures scyppendes gefylstan ·
sƿá ure drihten deð þurh his gecorenan
fela þincg on ƿorulde · ⁊ fylst him æfre sƿa þeah
forðan þe menn ne magon on mode asmeagan
ænige godnysse buton hit of gode cume ·
ne naht to góde gedón · butan godes fylste ·
He is sƿa mihtig ƿyrhta · he mæg aƿendan315
yfel to gode þurh his godnysse ·
Micel yfelnyss ƿæs on iudeiscum mannū ·317
þaþa hi syrƿdon mid sƿeartū geþance
hu hi crist acƿealdon · ⁊ com us to hæle ·
⁊ to ecere alysednysse ⁊ heom [←him] to forƿyrde ·
Hi synd þurh-scyldige for heora syrƿunge ·321
⁊ heom [←him] bið gedemed be ðam þe hi dydon ·
þeah þe ure drihten þa dæda him geþafode ·
Yfele ƿæron þa ehteras ⁊ þa arleasan cƿelleras324
þe ða martyras ofslogon · ac sƿa þeah hit becom
ðam halgū to ƿuldre ⁊ to ecū ƿyrðmynte ·
⁊ þa ehteras habbað ece genyðerunge ·
Næron sƿa manega martyras nære seo mycele ehtnyss328
ðe se deofol astyrode ongean drihtnes halgan
þurh his arleasan | þenas · þe ðone hæðen-scipe lufedon ·
God geþafað sƿaþeah for his godnysse331
his sunne scynð ofer ða synfullan hæþenan.
⁊ asend his ren-scuras ofer ða rihtƿisan menn
⁊ ofer ða manfullan · for his mycclan cyste ·
⁊ afet us ealle ge yfele ge gode ·
God gesceop ða hæþenan þeah þe hí hine ne cunnon ·336
ac hi ne beoð sƿa-þeah butan ƿitū eft ·
forþan þe hí eaðelice mihton þone ælmihtigan under-gitan
ðurh ða gesceafta · þe hi ge-seoð on ƿorulde ·
Heofen ⁊ eorðe · ⁊ oþre gesceafta ·340
sunne · ⁊ mona · mærsiað heora scyppend ·
⁊ men magon tocnaƿan [←tocnaƿen] · se is mære god
ana ælmihtig þe hi ealle gesceop ·
Nu beoð þa hæðenan buton beladunge344
rihtlice fordemede mid deofle on helle ·
forðan þe hi ne oncneoƿan crist mid geleafan ·
þe him lif sealde ⁊ and-lyfene fore-sceaƿode ·
An gecyndelic · ǽ · is eallum mancynne gesett ·348
nan man ne gedó dare oðrum menn ·
sƿa sƿa se hælend cƿæð on his halgan godspelle ·
ðu þe sylfū nelt on þinū life becuman ·351
ne do ðu oðrum menn · þis cƿæð drihten sylf ·
Ac þa hæðenan hynað ⁊ hergiað þa cristenan353
⁊ mid ƿælhreoƿum dædum urne drihten gremiað ·
ac hí habbað þæs edlean on þam ecum ƿitū ·
God forgifð us mannū menigfealde ƿæstmas ·356
þæra ƿe sculon brucan sƿa us gebeorhlic sy ·
se lichama hæbbe hlyƿðe ⁊ fodan ·
ƿe ne beon besƿicene þurh ða sƿæsan lustas ·
þe of ofer-floƿednysse eallū þam becumað ·
þe buton ƿær-scipe heora ƿoruld adreogað ·
Uton ƿe aƿendan ure ƿillan to gode ·362
⁊ on eallū þingum urne scyppend ƿurðian ·
seþe æfre rixað on ecnysse. AMEN.