passio sci̅ albani martyris
Svm hæðen casere ƿæs ge-haten dioclitianvs 001
se ƿæs to casere gecoren þeahðe he cƿealm-bære ƿære ·
æfter cristes acennednysse tƿam hund gearum ·
⁊ syx ⁊ hund-eahtatigum ofer ealne middan-eard ·
⁊ he rixode tƿentig geara reðe cƿellere ·
sƿa he acƿealde ⁊ acƿellan hét
ealle ða cristenan þe he of-axian mihte ·
⁊ forbærnde cyrcan · ⁊ berypte ða unscæððigan ·
⁊ þeos arleasa ehtnyss unablinnendlice eode
ofer ealne middan-eard ealles tyngear.
oð heo to engla lande eac sƿylce becom ·
⁊ þær fela acƿealde ða þe on criste gelyfdon ·
an ðæra ƿæs albanus se æþela martyr ·
seðe on þære ehtnysse eac ƿearð acƿeald
for cristes geleafan · sƿa sƿa ƿe cyðaþ hér ·
On þam dagum becom seo cƿealmbære ehtnyss 016
to engla lande fram ðam arleasan casere ·
⁊ þa cƿelleras cepton ðæra cristenra gehƿǽr
mid ormetre ƿodnysse · Þa ætƿand him an preost.
Se arn digollice to albanus huse · 020
⁊ ðær ætlutode his laðum ehterum ·
⁊ albanus hine under-feng þeahðe he gefullod nære ·
Þa be-gan se preost sƿa sƿa he god lufode 023
his gebedu singan ⁊ sƿyðe fæstan ·
⁊ dæges ⁊ nihtes his drihten herian ·
⁊ betƿux ðam secgan ðone soðan geleafan
þam arƿurþan albane · oþ he gelyfde
on ðone soðan god · ⁊ ƿiðsoc þam hæðen-scype ·
⁊ ƿearð soþlice cristen · ⁊ sƿyðe geleaffull.
Þa ƿunode se preost mid ðam arƿurðan ƿere · 030
oð se ealdor-mann ðe ehte ða cristenan
hine ðær geaxode · ⁊ hine ardlice het
to him gefeccan mid fullum graman ·
Þa comon ða ærendracan to albanes huse · 034
ac albanus eode ut to þam ehterum
mid ðæs preostes hakelan sƿylce he hit ƿære ·
⁊ hine nolde ameldian ðam manfullum ehterum.
He ƿearð þa gebunden ⁊ ge-broht sona 038
to ðam arleasan deman · þær he ða defollican lác
his godum offrode mid his gegadum eallum.
Þa ƿearð se dema deofollice gram 041
sona sƿa he beseah on þone soðfæstan martyr ·
forðan þe he under-feng ðone fleondan preost ·
⁊ hine sylfne sealde to slege for hine ·
het hine þa lædan to ðam hæðen-gilde ⁊ cƿæþ ·
he sylf sceolde ða sƿaran ƿita onfón
þe he þam preoste gemynte gif he mihte hine gefón ·
butan he hraðe gebuge to his bysmorfullū godum ·
ac albanus næs afyrht for his feondlicū þeoƿ-racan ·
forðan þe he ƿæs ymb-gyrd mid godes ƿæpnum
to þam gastlicum gecampe · ⁊ cƿ̅ he nolde
his hæsum gehyrsumian · ne to his hæðengilde bugan ·
Þa axode se dema ardlice ⁊ cƿæð · 053
Hƿylcere mægðe eart þu · oððe hƿylcere manna · 054
Ða ⁊ƿyrde albanus þam arleasan þus · 055
Hƿæt belympð to þe hƿylcere mægðe ic sy · 056
ac gif ðu soð ƿylt gehyran ic þe secge hraðe ·
ic cristen eom ⁊ crist æfre ƿurðige ·
Se dema him cƿæð to · Cyð me þinne naman 059
butan ælcere yldinge · nu ic axie ðus ·
Se godes cempa cƿ̅ to þam cƿellere þus · 061
Ic hatte albanus · ⁊ ic on þone hælend gelyfe · 062
se ðe is soð god · ⁊ ealle gesceafta geƿorhte ·
to him ic me gebidde ⁊ hine æfre ƿurðige ·
Se cƿellere andƿyrde þam arfæstan ƿere · 065
Gif ðu þæs ecan lifes gesælþe habban ƿylt · 066
þonne ne scealt ðu elcian ðu offrige
þam mærum godum · mid mycelre underðeodnysse ·
Albanus him ⁊ƿyrde · Eoƿre godas (sic) offrunga ne magon 069
þe ge deoflum offriað eoƿer gehelpan ·
ne eoƿerne ƿillan gefremman · ac ge underfoð to medes
ða ecan ƿita on ðære ƿidgillan helle ·
Hƿæt ða se dema deofollice yrsode · 073
⁊ het besƿingan þone halgan martyr ·
ƿende he mihte his modes anrædnysse
mid þam sƿingelū gebigan to his biggengū ·
ac se eadiga ƿer ƿearð þurh god gestrangod ·
⁊ ða sƿingle forbær sƿyðe geþyldiglice ·
⁊ mid glædum mode gode ðæs þancode ·
Ða geseah se dema he ofersƿyðan ne mihte 080
þone halgan ƿer mid þam hetelicum ƿitum
ne fram criste gebigan · ⁊ het hine acƿellan
mid beheafdunge for ðæs hælendes naman ·
Þa dydon þa hæðenan sƿa sƿa hi het se dema · 084
⁊ leddon ðone halgan to beheafdigenne ·
ac hi ƿurdon gelette lange æt anre brycge ·
⁊ stodon oð æfnunge for ðam ormætan folce ·
ƿæra ⁊ ƿifa · þe ƿurdon onbryrde ·
⁊ comon to ðam martyre ⁊ him mid eoden ·
Hit gelamp ða · sƿa se geleafleasa dema 090
ungereordod sæt · on ðære ceastra oð æfen
butan ælcere ðenunge unþances fæstende ·
Hƿæt ða albanus efstan ƿolde to slege · 093
⁊ eode to þære éá þaða he ofer þa brycge ne mihte ·
⁊ beseah to heofonum þone hælend biddende ·
⁊ seo ea þær-rihte adruƿode him ætforan ·
⁊ him ƿeg rymde · sƿa sƿa he ge-ƿilnode æt gode ·
Þa ƿearð se cƿellere þe hine acƿellan sceolde 098
þurh ƿundor abryrd · ⁊ aƿearp his sƿurd
arn ða ardlice þaða hi ofer ða ea comon ·
⁊ feoll to his fotum mid fullum geleafan ·
ƿolde mid him sƿeltan ærðan þe he hine sloge ·
He ƿearð þa gean-læht mid anrædum geleafan 103
to ðam halgan ƿere þe he beheafdian sceolde ·
⁊ sƿurd læg þær scynende him ætforan ·
⁊ heora nan nolde naht eaðe hine slean ·
Ða ƿæs ðær gehende þam halgan ƿære 107
án myrige dún mid ƿyrtum amet ·
mid eallre fægernysse ⁊ eac ful smeðe.
Þa eode albanus ardlice ðyder · 110
⁊ bæd sona æt gode þæt [sic @ Skeat] he him sealde ƿæter
uppan ðære dune · ⁊ he dyde sƿá ·
Þær arn þa ƿylspryncg æt albanes fotum 113
men mihton tocnaƿan his mihte ƿið god ·
þa ða se stream arn of ðære sticolan dune ·
He ƿearð þa be-heafdod for ðæs hælendes naman 116
uppan ðære dune · ⁊ to his drihtne ferde
mid sigefæstum martyr-dome · ⁊ soðum geleafan
ac his slaga ne moste gesundful lybban ·
forðam þe him burston út butu his eagan ·
⁊ to eorðan feollon mid albanes heafde ·
he mihte oncnaƿan hƿæne he acƿealde
Hi beheafdodon syððan þone soðfæstan cempan 123
þe nolde beheafdian ðone halgan ƿer ·
⁊ he læg mid albane gelyfed on god ·
mid his blode gefullod ⁊ ferde to heofonum ·
Eft ða ða cƿelleras comon to heora hlaforde · 127
⁊ hi sædon þa syllican tacna ðe albanus ƿorhte ·
⁊ hu se ƿearð ablend þe hine beheafdode ·
ða het he gesƿican þære ehtnysse ⁊ arƿurðlice spræc
be ðam halgum martyrum · þe he ne mihte gebigan
fram godes geleafan þurh ða gramlican ƿitu ·
On ðære ylcan ehtnysse ƿurdon ofslagene · 133
áárón · ⁊ Iulius · ⁊ oðre manega
ƿera · ⁊ ƿifa · ƿide geond engla land ·
for cristes geleafan ge-cƿylmede on ƿitum ·
⁊ hi ferdon sige-fæste to þam soðan life ·
Seo ehtnys gesƿác ða · ⁊ eoden þa cristenan 138
of ƿudum ⁊ of ƿæstenum þær hi ƿæron behydde ·
⁊ comon to mannum ⁊ cristen-dom ge-edniƿodon ·
⁊ gebetton cyrcan þe to-brocene ƿæron ·
ƿunodon ða on sybbe mid soðum geleafan ·
Hi ƿorhton eac þa ƿurðlice cyrcan 143
þam halgan albane ðær he bebyrged ƿæs ·
⁊ þær ƿurdon gelome ƿundra gefremode ·
þam hælende to lofe ðe leofað á on ecnysse ·
Þis ƿæs geƿorden ær ðæt geƿinn come 147
ðurh hengest · ⁊ horsan þe hyndon ða bryttas ·
⁊ se cristen-dom ƿearð ge-unƿurðod syððan ·
oð agustinus hine eft astealde ·
be gregories lare þæs geleaffullan papan ·
Sy ƿuldor ⁊ lof þam ƿelƿillendan scyppende 152
seðe ure fæderas feondum æt-bræd ·
⁊ to fulluhte gebigde þurh his bydelas. amen.
item alia. (acitofel et absalon.)
Is nv eac to ƿitenne man ƿitnað foroft 155
ða arleasan sceaðan ⁊ þa sƿicolan ðeofas ·
ac hí nabbað nan edlean æt þam ælmihtigan gode ·
ac sƿyðor þa ecean ƿitu for heora ƿælhreoƿnysse ·
forðan þe hí leofodon be reaflace sƿa sƿa reðe ƿulfas ·
⁊ þam rihtƿisum ætbrudon heora bigleofan foroft.
Ƿolde huru se earming hine sylfne beþencan · 161
⁊ his synna geandettan mid soðre behreoƿsunge ·
huru ðonne he on bendum bið · ⁊ gebroht to cƿale
sƿa sƿa se sceaða dyde · þe forscylgod hangode
mid þam hælende criste · ⁊ cƿ̅ him to mid geleafan ·
Drihten leof gemiltsa me · þonne ðu becymst on ðinum rice · 166
Se hælend him ⁊ƿyrde · 167
Soð ic þe secge 167
nu to-dæg þu bist mid me on neorxna-ƿange.
Þus ge-earnode se arleasa sceaða · 169
on his deaðes þroƿunge éce líf mid criste ·
forþan ðe he gelyfde on criste · ⁊ his miltsunga bæd ·
Yfele deð him sylfum þe mid sƿicdome his tilað · 172
⁊ he bið sceaðena gefera þe man sceandlice ƿitnað ·
Se sƿicola bedyddrað his dæda ƿið menn · 174
ac hi beoð geopenode oft unþances
huru on domes dæg · þær nan ðincg digle ne bið ·
⁊ he hæfð þonne ece ƿite forðan þe his ƿærscype ne dohte ·
Se sceaða bið nu ofslagen ⁊ to sceame getucod · 178
⁊ his earme saƿl syððan syðað to helle
to ðam ecum suslum on sƿeartum racenteagum ·
Ƿe ƿenað sƿaðeah se eallƿealdenda hælend 181
ƿille ge-miltsian þam manfullan sceaðan ·
gif he mid eallre heortan ⁊ incundre geomerunge
clypað to ðam ælmihtigan gode ⁊ his arfæstnysse bit ·
ærðan þe scearpe sƿurd sƿege to his hneccan ·
⁊ gif he bemænð his synna sƿyðor þonne his líf ·
⁊ mid ƿope geƿilnað þæs eallƿealdendes miltsunge ·
Ac se sƿicola deofol þe besƿac ðone þeof · 188
⁊ æfre forlærde oð his lifes ende ·
nele naht eaðe on his ende geðafian
he þonne gecyrre mid soðre behreoƿsunge ·
⁊ mid incundum ƿope · to þam ƿel-ƿillendan hælende ·
ac cunnað mid eallū cræfte hu he hine criste æt-brede ·
Eac sƿylce hlaford-sƿican losiað on ende 194
sƿa sƿa us bec secgað soðlice gehƿær ·
Sum ƿoruld-ƿita ƿæs sƿyðe ƿis on rǽde acitofel gehaten · 196
mid dauide þam cynincge þe gode ƿæs gecƿeme ·
on ðam timan þe absalón his agen sunu
ongan ƿinnan ƿið þone fæder · ⁊ ƿolde hine adræfan
of his cyne-dome ⁊ acƿellan gif he mihte ·
Þa ƿæs se acitofel mid absalone on rǽde · 201
⁊ rædde him sona hu he besƿican mihte
his agenne fæder ðær he on fleame ƿæs ·
ac sum oðer þægn ƿið-cƿæð his geðeahte ƿislice ·
⁊ þæhte Absalone oðerne rǽd
ƿyrsan to his ƿillan · forðan þe hit god ƿolde sƿa
dauid ƿurde frā heora ƿodnysse ahræd ·
Þa ge-bealh hine acitofel ⁊ mid bealƿe ƿearð afylled · 208
forðan þe his ræd ne moste þam reðan gelician ·
for ðæs oðres ræde ⁊ rád him hám sona ·
becƿæð þa his ðincg · ⁊ acƿealde hine sylfne
on healicum grine he hangigende sƿeolt ·
Sƿa geendode se ƿita his ƿæl-hreoƿe geþeaht · 213
seðe ƿolde berædan his rihtƿisan hlaford ·
Absalon ða ferde forð mid his unræde · 215
⁊ ƿolde his agenum fæder feores benæman ·
⁊ habban his anƿeald · ac hit nolde god ·
He rád ða on his mule mid mycelre fyrde 218
þurh ænne heahne holt mid hetelicum geþance ·
þa ge-feng hine an treoƿ be ðam fexe sona ·
forðan þe he ƿæs sidfæxede ⁊ he sƿa hangode ·
⁊ se mul arn forð fram þam arleasan hlaforde ·
⁊ dauides þegnas hine þurh-ðydon ·
Sƿa geendode se fæder-sƿica mid his feore his unræd · 224
Eall sƿa eac iudas ðe ƿælhreoƿlice belæƿde 225
urne hælend crist · acƿealde hine sylfne
hangiende on grine · godes ƿiðer-saca
ecelice for-demed sƿa sƿa drihtnes belæƿa ·
Ælc man bið eac fordemed þe hine sylfne adyt · 229
⁊ ælc agen-slaga á on ecnysse ðroƿað ·
⁊ hlaford-sƿican losiað on ende ·
mid þam getreoƿleasan deofle þe hi tihte to ðam sƿicdome ·
Eall sƿa þa unriht-ƿisan deman þe heora domas aƿendað 233
æfre be þam sceattum na be soðfæstnysse ·
⁊ habbað æfre to cépe heora soðfæstnysse ·
⁊ sƿa hí sylfe syllað ƿið sceattum ·
þonne habbað hí on ende for heora unrihtƿisnysse
mid þam sƿicolan deofle þa ecan susle ·
Se rihtƿisa dema sceall deman æfre riht · 239
⁊ fyrðrian þa rihtƿisnysse for godes lufon symle ·
forðan þe ða sceattas ablendað sƿa sƿa us bec secgað
þæra manna mod þe hi manfullice nimað ·
⁊ ða domas aƿendað to ƿohnysse sƿá ·
Ne sceall nan godes þegn for sceattum riht deman · 244
ac healdan þone dóm gif he drihtnes man sy ·
buton lyðrum sceattum symle to rihte ·
he on þam ecan life his edlean underfó ·
Sume menn syllað eac cyrcan to hyre 248
sƿásƿá ƿáclice mylna · mære godes hus
þe ƿæs gode betæht to his biggencgum
to ðam cristen-dome þe crist sylf astealde ·
ac hit ne gedafnað man dó godes hús
anre mylne gelic for lyðrum tolle ·
⁊ seðe hit deð he sincað sƿyðe deope ·
Gescylde us se scyppend þe gesceop us to mannum 255
ƿið þæs deofles sƿic-dom þe syrƿð embe us ·
⁊ us mild-heort-lice gelæde to ðam ecan life ·
on ðam is ece ƿuldor on eallra ƿorulda ƿoruld. amen.